Ένα μενού διαφορετικό από τα συνηθισμένα γεύτηκαν οι συνδαιτημόνες της Συνόδου για το Κλίμα (COP27) που διοργανώθηκε τον περασμένο μήνα στην Αίγυπτο, δοκιμάζοντας «καλλιεργημένο κρέας». Το προσφερόμενο γεύμα -από το περίπτερο της αντιπροσωπείας της Σιγκαπούρης-περιελάβανε φαγητό που «ανακοινώθηκε από τη Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή [IPCC] ως μια μετασχηματιστική προσέγγιση για τη μείωση των εκπομπών», καθώς επρόκειτο για «καλλιεργημένο» κοτόπουλο, στην παραγωγή του οποίου η Σιγκαπούρη πρωτοπορεί τα τελευταία χρόνια.
Από τις ηγέτιδες εταιρίες στο χώρο, η εταιρεία τεχνολογίας τροφίμων GOOD Meat πρόσφερε εδέσματα, όπως σουβλάκια κοτόπουλου από «καλλιεργημένο κρέας», δηλαδή κρέας φτιαγμένο από ζωικά κύτταρα, ένα βιολογικά πανομοιότυπο προϊόν που καλλιεργείται σε βιοαντιδραστήρα, αντί της φάρμας. Σημειωτέον ότι τα κύτταρα που αναπαράγονται για την παραγωγή του «καλλιεργημένου» κρέατος προέρχονται από αυγά ή ζωντανά κοτόπουλα και αποθηκεύονται σε τράπεζα κυττάρων.
Τα κοτόπουλα άνοιξαν, στην πραγματικότητα, το δρόμο για την εισαγωγή του «καλλιεργημένου» κρέατος στη διατροφική καθημερινότητα εκατομμυρίων πολιτών, όταν η GOOD Meat σέρβιρε για πρώτη φορά το 2013 το πρώτο «καλλιεργημένο μπιφτέκι» στον πλανήτη. Το 2020 επιβεβαίωσε την πρωτιά της ως η πρώτη εταιρία σε πωλήσεις «καλλιεργημένου» κρέατος διεθνώς, καθώς την ίδια χρονιά η Σιγκαπούρη άναψε το «πράσινο φως» για τη διάθεση στα εστιατόρια όλης της χώρας «καλλιεργημένων» μπουκιών από κοτόπουλο.
Σταθμό, ωστόσο, για τη δυναμική του κλάδου και των προϊόντων του αποτέλεσε ο περασμένος Νοέμβριος, καθώς η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), έδωσε έγκριση για κυτταροκαλλιέργεια κοτόπουλου, αφού προηγουμένως προχώρησε σε μια «προσεκτική αξιολόγηση» για το προϊόν από την εταιρία Upside Foods, με έδρα την Καλιφόρνια.
Η παραγωγή του «καλλιεργημένου κρέατος» γίνεται σε χαλύβδινες δεξαμενές, χρησιμοποιώντας κύτταρα που έχουν συλλεχθεί από ζωντανά ζώα, ενώ το επόμενο στάδιο πριν τα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι η επιθεώρηση και από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ.
Η δυναμική του πεδίου, μάλιστα, είναι τέτοια που συγκεντρώνει το μαζικό ενδιαφέρον νεοφυών επιχειρήσεων, οι οποίες αναζητούν τρόφιμα, τα οποία θα εξασφάλιζαν μεγάλη εξοικονόμηση εκπομπών άνθρακα και νερού, αλλά και λιγότερα στρέμματα καλλιεργήσιμης γης ανά τον πλανήτη, καλύπτοντας δραστικά τις παγκόσμιες, επισιτιστικές ανάγκες.
Μετά το «πράσινο φως» που εξασφάλισε η Upside Foods στις 16 του περασμένου Νοεμβρίου, στο χορό του «καλλιεργημένου κρέατος» αναμένεται να μπουν το επόμενο διάστημα το Κατάρ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στοχεύοντας, μεταξύ άλλων, σε έναν κόσμο «απαλλαγμένο από τη σφαγή ζώων και όλες τις συνέπειες από αυτό».
Συνολικά, περισσότερες από 90 εταιρίες επιχειρούν σήμερα στον πλανήτη να «καλλιεργήσουν» κρέας στο εργαστήριο με διάφορους τρόπους, με τους οποίους προσπαθούν παράλληλα να προσελκύσουν επενδυτικά κεφάλαια, εκτός από το να μειώσουν τη χρήση άνθρακα στη γεωργία.
Την ίδια ώρα, τα «καλλιεργημένα» κοτόπουλα, φτιαγμένα από αληθινά ζωικά κύτταρα που καλλιεργούνται σε εργαστήρια, έχει προκαλέσει και το ενδιαφέρον της κοινότητας των σεφ, που προσπαθούν να προσεγγίσουν γαστριμαργικά την νέα τεχνολογία τροφίμων. Ήδη, η βραβευμένη με αστέρι Michelin σεφ Dominique Crenn γνωστοποίησε ότι θα σερβίρει «καλλιεργημένο» κοτόπουλο στο εστιατόριό της, «Atelier Crenn» στο Σαν Φρανσίσκο, κίνηση που αναμένεται να μιμηθούν προσεχώς και άλλοι συνάδελφοί της.
Στα επόμενα βήματά της, η UPSIDE Foods που «καλλιεργεί» εκτός από κρέας, πουλερικά και θαλασσινά, σκοπεύει να μειώσει τη χρήση νερού και γης στη διαδικασία παραγωγής, αποφεύγοντας και τις βακτηριακές μολύνσεις. Οι τελευταίες αποτελούν τον κυρίως αντίλογο απέναντι στην κυτταροκαλλιέργεια κρέατος, αφού τα κύτταρα δεν έχουν ισχυρό ανοσοποιητικό μηχανισμό, καθιστώντας αυτό το κρέας πιο ευάλωτο στα βακτήρια και τους μύκητες, κατά τους πιο διστακτικούς.
Πάνω από όλα, ωστόσο, ζητούμενο αποτελεί η ανταπόκριση του καταναλωτικού κοινού, πεδίο στο οποίο θα πρέπει να διανυθεί ακόμη πολύς δρόμος, δεδομένου ότι ακόμη και η νέα γενιά (ηλικίας 18-25 ετών), η οποία είναι εξαιρετικά ευαισθητοποιημένη σε ζητήματα κλιματικής αλλαγής, προβληματίζεται σε συντριπτικό ποσοστό απέναντι στο «καλλιεργημένο» κρέας.
Σόγια και δάση
Στον αντίποδα, δωρεάν άδεια στις εισαγωγές «μη βιώσιμου» κρέατος που τρέφεται με σόγια προβλέπεται στο εξής από την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκαλώντας σωρεία αντιδράσεων. Συγκεκριμένα, προϊόντα προερχόμενα από ζώα που τρέφονται με σόγια από αποψίλωση των δασών θα εξακολουθούν να να πωλούνται στις υπεραγορές τροφίμων, παρά τις ενστάσεις των ευρωπαϊκών οικολογικών οργανώσεων.
«Εάν ταΐζουμε το ευρωπαϊκό ζωικό μας κεφάλαιο με σόγια χωρίς αποψίλωση, είναι σημαντικό το κρέας που εισάγεται στην ΕΕ να υπόκειται στους ίδιους περιορισμούς», ανέφερε η ένωση αγροτών της ΕΕ COPA-COGECA, σύμφωνα με τον ιστότοπο Euractiv, τονίζοντας ότι «η μη βιώσιμη συμπεριφορά δεν πρέπει να επιβραβεύεται».
«Θέτοντας τις εισαγωγές από τρίτες χώρες σε καλύτερη θέση από το κρέας που παράγεται τοπικά στην ΕΕ, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ευνοούν προϊόντα που παράγονται με χειρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις», επισήμανε και η αγροτική ένωση AVEC, τη στιγμή που η σόγια ευθύνεται, ως δεύτερος παράγοντας παγκοσμίως, για την σημερινή αποψίλωση των δασών. Παράλληλα, ευνοούνται οι συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, καθώς οι ευρωπαίοι αγρότες δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το αγροτικό κόστος στις χώρες εκτός της ΕΕ, όταν ζωοτροφές και αυξηθεί κατακόρυφα, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
