Η παραίτηση του Πάπα Βενέδικτου, το 2005, ήταν μια εξαιρετικά αναπάντεχη όπως και ιστορική απόφαση. Είτε με μακρά είτε με σύντομη θητεία οι επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας διατηρούσαν τον τίτλο μέχρι την τελευταία τους πνοή.

Ο Βενέδικτος -που αντιμετώπιζε τότε προβλήματα υγείας, όχι όμως τόσο σοβαρά ώστε να απειλούν τη ζωή του- έδειξε έναν άλλο δρόμο. Μπορεί να τον ακολουθήσει και ο Φραγκίσκος;

Ο θάνατος του Βενέδικτου ανοίγει τον δρόμο και στον Φραγκίσκο να πάρει την ίδια απόφαση, εκτιμά σε ανάλυσή του ο Guardian. Ο νυν Πάπας έχει και αυτός το τελευταίο διάστημα προβλήματα – πολύ συχνά τον βλέπουμε σε αμαξίδιο ή μπαστούνι και δυσκολεύεται με την κίνησή του.

Από την αρχή της παποσύνης του, ο 86χρονος σήμερα Φραγκίσκος είχε πει ότι θα αποχωρούσε και δεν θα πέθαινε εν ενεργεία. Μίλησε για μια «σύντομη παποσύνη» ενώ έλεγε σε δημοσιογράφους ότι «δεν θα είναι και καμία καταστροφή αν παραιτηθώ». Έχει μάλιστα δηλώσει ότι θα ήθελε να είναι επίτιμος επίσκοπος και όχι επίτιμος Πάπας όπως ο Βενέδικτος, ζώντας έξω από το Βατικανό.

Αν υπήρχε κάτι που θα έκανε την παραίτηση κάπως άβολη θα ήταν η προοπτική να υπάρχει ένας εν ενεργεία (δηλαδή ο διάδοχος του Φραγκίσκου) και δύο πρώην Πάπες (ο ακόμη εν ζωή Βενέδικτος και ο Φραγκίσκος).

Στα παρασκήνια του Βατικανού, συνεχίζει ο Guardian, αυτό το ιστορικό παράδοξο του νυν και του πρώην Πάπα, στα περίπου δέκα χρόνια κατά τα οποία συνυπήρχαν στο Βατικανό, ο Φραγκίσκος και ο Βενέδικτος έδωσε αφορμή για διχόνοια.

Η απόφαση του Βενέδικτου να είναι ένας πρώην (emeritus) Πάπας προκαλούσε σχόλια: θεολογικά και νομικά ήταν πρωτοφανής αν όχι και αβάσιμη, αναφέρει το Associated Press. Εξίσου άβολες φαίνονταν κάποιες από τις παρεμβάσεις του Βενέδικτου, όπως για την ανάγκη να διατηρηθεί η αγαμία του κλήρου, την ώρα που ο Φραγκίσκος θα αποφάσιζε αν θα μπορούσε να ορίσει λαϊκούς όπου δεν υπήρχαν αρκετοί ιερείς (όπως τον Αμαζόνιο).

Η σχετικά φιλελεύθερη προσέγγιση του Φραγκίσκου και η έμφαση σε ζητήματα όπως το Μεταναστευτικό ή η κλιματική κρίση ενόχλησε πολλούς στην Καθολική Εκκλησία. Κάποιοι είδαν στο πρόσωπο του Βενέδικτου ένα εναλλακτικό και πάντως περισσότερο πιστό στην παράδοση αντίβαρο.

Σε κάθε περίπτωση, ο θάνατος του Βενέδικτου αίρει αυτήν την περίεργη κατάσταση των δύο Παπών. Αφετέρου, μεγάλωσε ελαφρά την πιθανότητα του Φραγκίσκου να δηλώσει και αυτός παραίτηση. Στις 13 Μαρτίου 2023 θα έχει συμπληρώσει 10 χρόνια. Κάπου εκεί, ή κοντά στη σύνοδο των επισκόπων το προσεχές φθινόπωρο είναι μια καλή ευκαιρία, ανοίγοντας ίσως έναν νέο κύκλο δύο Παπών.