Εννέα χρόνια κλείνει το Cluster Βιοοικονομίας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας, το CluBE, που συμβάλει πλέον αποσφασιστικά στην αναπτυξιακή μετάβαση της ευρύτερης περιοχής, εξασφαλίζοντας το διάστημα αυτό πάνω από 13 εκατομμύρια ευρώ ερευνητικής χρηματοδότησης από Ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα. Μέλη του CluBE αποτελούν Περιφερειακές και Δημοτικές Αρχές, Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα, διάφορες επιχειρήσεις όπως επιχειρήσεις τηλεθέρμανσης, βιομηχανίες ξύλου και κατασκευής λεβήτων, εταιρείες διακίνησης και πώλησης βιομάζας, δασικοί και αγροτικοί συνεταιρισμοί κ.α. Ανάμεσα στους φορείς, που συμμετέχουν είναι η Περιφερειακή Ένωση Δήμων της Δυτικής Μακεδονίας, όιπως και οι οικεία Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, το Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων κ.α.
Με δήλωσή τους ο Γιάννη Φάλλας (Διευθυντής) και ο Νίκος Ντάβος (Διαχειριστής) ίδρυσαν το CluBE το 2014 ως μία bottom-up πρωτοβουλία για την ενίσχυση της συνεργασίας και την αύξηση της περιφερειακής γνώσης και εξηγούν τους λόγους δημιουργίας του: «Στις 14 Φεβρουαρίου του 2014, τέτοια ημέρα πριν από 9 χρόνια, γεννήθηκε και επίσημα το Cluster Βιοοικονομίας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας, το CluBE. Η δημιουργία μιας συστάδας σε τόσο καινοτόμους κλάδους ήταν ένα πρωτοποριακό εγχείρημα τόσο για την περιοχή, όσο και για ολόκληρη την χώρα. Βασίστηκε στην ατομική πρωτοβουλία των ιδρυτών του, η οποία ήταν εμπνευσμένη από την καλή γνώση παρόμοιων πρωτοβουλιών στην υπόλοιπη Ευρώπη και της σπουδαίας προοπτικής που έχουν για την πράσινη ανάπτυξη των περιφερειών τους. Το CluBE θα μπορούσε να βαλτώσει στις δυσκολίες της ελληνικής πραγματικότητας, οι οποίες έχουν καταδικάσει φιλόδοξα εγχειρήματα στο παρελθόν. Όμως αγκαλιάστηκε τόσο από την προοδευτική νοοτροπία και σκέψη της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης στη Δυτική Μακεδονία όσο και από την τοπική επιχειρηματικότητα και έτσι βρήκε εύφορο έδαφος για να αναπτυχθεί. Στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ήταν επικεντρωμένο στη βιοενέργεια αλλά σύντομα οι δραστηριότητες του επεκτάθηκαν στην βιοοικονομία, την ενέργεια και τις καθαρές τεχνολογίες.
Η επιτυχής εφαρμογή των αρχικών ερευνητικών έργων του CluBE οδήγησε στην εξασφάλιση περαιτέρω ερευνητικής χρηματοδότησης και στη εμπλοκή νέων τοπικών φορέων που άδραξαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν τεχνογνωσία με άλλες ευρωπαϊκές περιφέρειες. Σήμερα το CluBE έχει περισσότερα από 40 μέλη, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων την τοπική αυτοδιοίκηση, ερευνητικά κέντρα, επιχειρήσεις στους τομείς της γεωργίας, παραγωγής τροφίμων, διαχείρισης απορριμμάτων, βιοενέργειας, νέων τεχνολογιών, τις δημοτικές εταιρίες τηλεθέρμανσης καθώς και περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς φορείς. Ενώ παράλληλα αξιοποιεί κάθε ευκαιρία να εμπλέξει ενεργά την τοπική κοινωνία και τους πολίτες στις δραστηριότητές του. Το CluBE και τα μέλη του εμπλέκονται σε 35 σημαντικά ευρωπαϊκά και εθνικά ερευνητικά έργα συνεργασίας καθώς και στρατηγικά συμβουλευτικά έργα, 16 από τα οποία είναι χρηματοδοτούμενα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα Ορίζοντας 2020 και Ορίζοντας Ευρώπη, που αποτελούν τις μεγαλύτερες πρωτοβουλίες ερευνητικής χρηματοδότησης παγκοσμίως, και τη «ναυαρχίδα» της προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υποστηρίξει την καινοτομία και την ανάπτυξη σε όλα τα κράτη-μέλη της. Γεγονός που το καθιστά ένα από τα βασικούς ερευνητικούς φορείς σε εθνικό επίπεδο, εκτός των δημόσιων πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων, σε θέματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας.
Συγκεκριμένα, στα 9 χρόνια λειτουργίας του, το CluBE έχει φέρει πάνω από 13 εκατομμύρια ευρώ ερευνητικής χρηματοδότησης στη Δυτική Μακεδονία από Ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα, από τα οποία 7,6 εκατομμύρια εξασφαλίστηκαν για το ίδιο το cluster και 5,3 εκατομμύρια για τα προαναφερθέντα μέλη του. Σήμερα διαθέτει ένα υψηλά καταρτισμένο προσωπικό 34 ατόμων (εκ των οποίων 9 κατόχους διδακτορικών και 5 υποψήφιους διδάκτορες) και έχει οργανώσει τις δραστηριότητες του σε πέντε ξεχωριστούς και αλληλοσυμπληρούμενους τομείς: Επιχειρηματικότητας, Βιοοικονομίας και Κοινωνικής Καινοτομίας, Καθαρών Τεχνολογιών και Υδρογόνου, Κυκλικής Οικονομίας και Εξοικονόμησης Ενέργειας, Ψηφιακής Μετάβασης και Κλιματικών Πολιτικών.
Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των ετών το CluBE ενίσχυσε τις περιφερειακές και τοπικές συνεργασίες και συνέργειες τόσο μεταξύ των μελών του όσο και με όλους τους εμπλεκόμενους αναπτυξιακούς τοπικούς φορείς με κύριο στόχο την βελτίωση της τοπικής οικονομίας και την ενίσχυση της έρευνας, της ανάπτυξης και της επιχειρηματικότητας.
Το CluBE έχει πλέον κεντρικό και σημαίνοντα ρόλο στη στροφή της Δυτικής Μακεδονίας προς μια βιώσιμη ευημερία με γνώμονα την πράσινη ανάπτυξη και τις καινοτόμες τεχνολογίες και μορφές επιχειρηματικότητας στην μεταλιγνιτική εποχή. Πρόκειται για μια μεγάλη πρόκληση, αλλά και μια δίκαιη αξίωση για μια περιφέρεια που, επί δεκαετίες, κουβαλούσε το βάρος του να αποτελεί την «ενεργειακή καρδιά» της Ελλάδας, και που επλήγη δυσανάλογα από την οικονομική κρίση. Τα επόμενα χρόνια του CluBE αναμένονται ακόμη πιο δυναμικά και φιλόδοξα, και έχουν κάθε προοπτική να παίξουν καίριο ρόλο στην πράσινη μεταμόρφωση της Δυτικής Μακεδονίας».
