Το παρών έδωσαν μέλη του Πολιτικού Γραφείου του Περισσού όπως ο Θέμης Γκιώνης, ο Κώστας Παρασκευάς, ο Γιάννης Πρωτούλης, η Λουίζα Ράζου και ο Θοδωρής Χιώνης. Παράλληλα παρόντες ήταν ο Γραμματέας του Κεντρικού Συμβουλίου της ΚΝΕ, Θοδωρής Κωτσαντής, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΦΕΑ 1967- 74, καθώς και μέλη του αντιδικτατορικού κινήματος, όπως οι: Στέργιος Βασιλείου, Ντίνα Κούκου, Κώστας Σεφέρης, Σήφης Κωτσαντής, Στέφανος Πάντος, Αλκης Παπαδήμας, Βαγγέλης Τούντας, Διονύσης Τσακνής (υποψήφιος βουλευτής Επικρατείας με το ΚΚΕ), Γιώργος Σορολοπίδης, Λάμπρος Τόκας, Γιώργος Καραγιάννης, Δημήτρης Τόκας, Λόλα Τσολακίδου, Κώστας Παπασωτηρίου (υποψήφιος βουλευτής με το ΚΚΕ στον Βόρειο Τομέα), Αντώνης Μαλάμης, Γιώργος Φιλιππάκης και Στάθης Χατζόπουλος.
Κατά τη διάρκεια της τιμητικής εκδήλωσης παραδόθηκε στην Οργάνωση Σπουδάζουσας Αθήνας της ΚΝΕ του φύλλου 5 της παράνομης «Πανσπουδαστικής» – πρόκειται για το φύλλο που κυκλοφόρησε μετά τα γεγονότα της Νομικής και βρισκόταν στο αρχείο του Περισσού.
«Οι δύο μέρες 22 και 23 του Φλεβάρη, θα μείνουν στην ιστορία του φοιτητικού κινήματος σαν μέρες ηρωισμού και αυτοθυσίας, μέρες ενότητας και συντονισμένης δράσης. Τα περήφανα σπουδαστικά νιάτα, καταλαμβάνουν για 48 ώρες το κτίριο της Νομικής, έδειξαν πόση δύναμη και θάρρος έχουν όταν υπερασπίζουν ενωμένοι τα αιτήματά τους που με τόση βία και αυθαιρεσία έχει καταπνίξει η φασιστική χούντα. 48 ώρες σ’ ένα κτίριο 4.000 αδούλωτες ψυχές διακήρυξαν περίτρανα τον όρκο τους στο όνομα της λευτεριάς και της δημοκρατίας. Και ο ελληνικός λαός άκουσε, είδε και κατέβηκε σύσσωμος να συμπαρασταθεί στα παιδιά του και στο δίκαιο αγώνα τους(…)», έγεραφε χαρακτηριστικά το παράνομο φύλλο «νο 5».
Γόντικας: Τα συμπεράσματα από τον αντιδικτατορικό αγώνα, διδάγματα χρήσιμα για το σήμερα
Ο Δημήτρης Γόντικας χαρακτήρισε ως «ένα μελανό σημείο της ιστορίας του λαϊκού μας κινήματος» το γεγονός ότι η δικτατορία επικράτησε χωρίς λαϊκή αντίσταση. «Η μόνη δύναμη που θα μπορούσε να ξεσηκώσει το λαό ήταν το ΚΚΕ. Δεν έγινε, όμως. Πιαστήκαμε στον ύπνο», ανέφερε χαρακτηριστικά. Το ΚΚΕ ερευνά το «γιατί» ενώ, κατά το μέλος της Κ.Ε του κομμουνιστικού κόμματος, δεν είναι τυχαίο ότι οι άλλες πολιτικές δυνάμεις, «όλοι οι υποστηρικτές και υπερασπιστές της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας», δεν θεωρούν κρίσιμο το ζήτημα του ότι δεν εκδηλώθηκε αντίσταση στην πρώτη μέρα της δικτατορίας. Ο λόγος είναι ότι οι άλλες δυνάμεις, όπως είπε, «φοβούνται όπως ο διάβολος το λιβάνι τη λαϊκή κινητοποίηση, τον ρόλο του λαϊκού παράγοντα», κάτι που «το ζήσαμε και σ’ όλη τη διάρκεια της δικτατορίας. Ο κύριος προσανατολισμός τους για την ανατροπή της δικτατορίας ήταν στραμμένος σε συνεννοήσεις από τα πάνω και στην καλή θέληση των κυβερνήσεων του ΝΑΤΟϊκού τόξου και των ΗΠΑ».
Ακολούθως εξήγησε ότι το ΚΚΕ δεν μπόρεσε από την πρώτη μέρα της δικτατορίας να ξεσηκώσει το λαό και τη νεολαία, αν και, σύμφωνα με την ανάλυσή του, παρά τις δυσκολίες του, την εποχή εκείνη, «είχε σαφή και ξεκαθαρισμένη γραμμή πάλης».
«Δεν μπόρεσε το Κόμμα, γιατί ήταν παράνομο για 27 χρόνια, γιατί εκείνη την περίοδο στις γραμμές του είχαν κυριαρχήσει συμβιβαστικές, οπορτουνιστικές δυνάμεις που έδιναν μάχη για τη διάλυσή του και τη διάχυσή του σ’ ένα σοσιαλδημοκρατικού τύπου σχήμα, την ΕΔΑ. Είχαν ως κύριο προσανατολισμό του τη συμμαχία του Κόμματος με “αντιδεξιές” δυνάμεις και τη συμμετοχή του σε συμμαχικές κυβερνήσεις με αστικές και μικροαστικές δυνάμεις, κάτι σαν “προοδευτικές κυβερνήσεις” του Τσίπρα, μιλώντας με τους όρους του σήμερα. Είχαν εγκλωβίσει το Κόμμα σχεδόν αποκλειστικά στην κοινοβουλευτική πάλη, στον κοινοβουλευτικό δρόμο πάλης», επεσήμανε ακόμη. «Το Κόμμα, ωστόσο, βρήκε τη δύναμη, έστω και αργά, το 1968 να σταθεί στα πόδια του και να αποκρούσει αυτή την επίθεση. Απομάκρυνε από τις γραμμές του αυτές τις δυνάμεις, χωρίς βέβαια να απαλλαγεί οριστικά από τις αντιλήψεις που είχαν καλλιεργήσει. Αυτό έγινε οριστικά και αμετάκλητα το 1990 – 1991 και στη συνέχεια με το πρόγραμμά του στο 19ο Συνέδριο το 2013», τόνισε σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του.
Η Πανσπουδαστική «νο8» δεν έπαιξε κανέναν απολύτως ρόλο και δεν επηρέασε σε τίποτα τις εξελίξεις και σε κανέναν τομέα
Από την μακροσκελή ομιλία του κ. Γόντικα δεν έλειπαν και οι αναφορές στο περίφημο (ή περιβόητο;) φύλλο της «Πανσπουδαστικής νο 8» με βάση το οποίο ΚΚΕ και ΚΝΕ φαίνεται να είχαν την εκτίμηση ότι η κατάληψη του Πολυτεχνείου οφειλόταν περισσότερο σε προβοκατόρικες ενέργειες παρακρατικών στοιχείων, παρά σε γνήσια φοιτητική αντιστασιακή πράξη.
Αναφερόμενος λοιπόν στο συγκεκριμένο θέμα ο κ. Γόντικας υποστήριξε ότι «ποτέ δεν ισχυριστήκαμε ότι η ΚΝΕ στα δύσκολα εκείνα χρόνια τα έκανε όλα καλά, ότι δεν έκανε λάθη, ότι δεν είχε ελλείψεις και αδυναμίες στην καθοδήγηση των αγώνων. Είναι, όμως, αθλιότητα ένα επιμέρους γεγονός, όπως ένα δημοσίευμα της “Πανσπουδαστικής” Νο. 8, το οποίο μάλιστα γράφτηκε μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, που δεν έπαιξε κανέναν απολύτως ρόλο και δεν επηρέασε σε τίποτα τις εξελίξεις και σε κανέναν τομέα, να αναδείχνεται σε ξεχωριστό ζήτημα για να πλήξει την Ιστορία της ΚΝΕ. Είναι μικροπρέπεια και ασέβεια στην ιστορική αλήθεια και στον ηρωικό αγώνα της Οργάνωσης της Σπουδάζουσας της ΚΝΕ στα χρόνια της δικτατορίας και ειδικότερα της συμβολής της στην εξέγερση του Πολυτεχνείου».
Ουσιαστικά βλέπουμε ότι ο κ. Γόντικας ναι μεν παραδέχεται ότι η ΚΝΕ έκανε λάθη αλλά αποφεύγει όπως κάνουν άλλωστε και άλλοι συνοδοιπόροι του να τοποθετηθεί ουσιαστικά και να καταδικάσει το συγκερκιμένο ζήτημα (σ.σ Πανσπουδαστική νο 8). Μάλιστα η αναφορά του ότι το περιεχόμενο του φύλλου δεν έπαιξε κανέναν απολύτως ρόλο και δεν επηρέασε τις εξελίξεις είναι λανθασμένη καθώς επί 50 χρόνια οι «350 προβοκάτορες» της ΚΥΠ και του Ρουφογάλη» που κατά το φύλλο νο 8 κατέλαβαν το Πολυτεχνείο έχουν κολλημένη επάνω τους τη ρετσινιά του χαφιέ.
Βέβαια το σύνολο του φοιτητικού κινήματος που έζησε και γνωρίζει απόλυτα τα γεγονότα εκείνης της εποχής ξέρει ότι όσα γράφονταν στο φύλλο που κυκλοφόρησε στις αρχές του 74 ήταν ένα «ανεπανόρθωτο σφάλμα» που το τραυματικό του αποτύπωμα στα χρόνια της Μεταπολίτευσης παράμενει και ακόμα και σήμερα. Παράλληλα υπάρχει η αντίληψη ότι η Ασφάλεια είχε πιθανή σχέση με το περιεχόμενο του, ακολουθώντας την πρακτική του Κωνσταντίνου Μανιαδάκη – δικτατορία Μεταξά – ο οποίος χρηματοδοτούσε το τύπωμα πλαστού φύλλου του «Ριζοσπάστη»).
Για ιστορικούς λόγους να υπενθυμίσουμε ότι από την αρχή της κατάληψης του Πολυτεχνείου μέχρι και τη στιγμή που το τανκ έριξε την πύλη του ΕΜΠ η επίσημη γραμμή του ΚΚΕ ήταν «να φύγουμε με την προοπτική να συγκρουστούμε όταν ωριμάσουν οι αντικειμενικές συνθήκες (;)». Ωστόσο η συγκεκριμένη γραμμή έπεσε στο κενό καθώς όπως είναι γνωστό το απόγευμα της Πέμπτης 15 Νοεμβρίου 1973 υπήρξε ψηφοφορία στην οποία οι εκπρόσωποι της ΚΝΕ μειοψήφισαν ενώ και τα εκατοντάδες μέλη της ΚΝΕ που βρίσκονταν στο Πολυτεχνείο έμειναν εκεί μέχρι τέλους αγνοώντας την επίσημη γραμμή του κόμματος.
Παράλληλα αξίζει να επισημανθεί ότι λίγες μόνο μέρες μετά την κυκλοφορία της «Πανσπουδαστικής Νο 8», η χούντα του Ιωαννίδη εξάρθρωσε κλιμάκια του ΚΚΕ, της ΚΝΕ και της Αντί-ΕΦΕΕ στην Αθήνα.
Μεταξύ των συλληφθέντων ήταν ο Δημήτρης Γόντικας και οι Ν. Καλούδης, Α. Αμπατιέλος, Μ. Γιάννου, Ν. Κουτρούμπας, Κ. Κουκουβίτης, Δ. Γόντικας, Κ. Κάππος, Γ. Κοτρόκης, Ι. Παλαβός, Ι. Τζεβρένης, Σ. Τσικουδάκης, Χ. Παπαναστασίου, Β. Ντάρδας, Τ. Γουδέλης, Δ. Τσοπανίδης, Ι. Μακρή, Θ. Τζιαντζής, Σ. Τσιτλαίδης, Ε. Καραβίας, Ο. Βαλαβάνη, Π. Κοντογιάννης, Α. Σωτήρη, Λ. Σταθάκης, Κ. Τουρνάκη, Σ. Μανιατέας, Σ. Στυλιανίδης, Δ. Παντάκας, Σ. Μαντζούνη, Ν. Σπανέλης, Ν. Σταματογιαννοπούλου, Κ. Κατσικάκη, Χ. Καρβέης, Π. Κατσαβάρος, Μ. Τζεφρένη και Χ. Ράπτης.
Σημειώνεται ότι το ζήτημα με το περιεχόμενο της «Πανσπουδαστικής Νο 8» θέμα επανήλθε και πάλι στην επικαιρότητα μέσω του βιβλίου του Μίμη Ανδρουλάκη. Και αυτό διότι ο συγγραφέας «αδειάζει» την συγκεκριμένη έκδοση και μιλάει για «Ύβρι Νο 8» και τις μακροχρόνιες συνέπειες της. Ακόμη «φωτογραφίζει» τον συντάκτη της δείχνοντας τον Κώστα Τζιαντζή ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2011.
