Πρωταπριλιά, η πρώτη ημέρα του Απριλίου, ο μήνας των λουλουδιών. Αρχικά, ο Απρίλιος ήταν ο δεύτερος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου με την ονομασία Aprilis και πήρε το όνομά του από το λατινικό ρήμα aperire, που σημαίνει ανοίγω, γιατί το μήνα αυτό ανοίγουν, ανθίζουν τα λουλούδια.
Κάθε χρόνο την 1η Απριλίου αναβιώνει το έθιμο με τα αθώα ψέματα. Το έθιμο αυτό έχει ρίζες από τη Δύση και πάει πίσω στους αρχαίους Κέλτες, οι οποίοι συνήθιζαν εκείνη την ημέρα να βγαίνουν για ψάρεμα. Όταν γύριζαν με άδεια χέρια, έλεγαν ψεύτικες ιστορίες.
Αργότερα, τον Μεσαίωνα, οι Γάλλοι γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά την 1η Απριλίου. Μετά το 1560 ο βασιλιάς Κάρολος Θ’ μετέθεσε την αρχή του έτους από την 1η Απριλίου στην 1η Ιανουαρίου. Όσοι υπήκοοι αποδέχτηκαν την ημερολογιακή αλλαγή πείραζαν εκείνους που συνέχιζαν να τηρούν την παλιά πρωτοχρονιά λέγοντας περιπαικτικά ψέματα.
Με την εξάπλωση του Ίντερνετ, ξεκίνησαν και οι διαδικτυακές φάρσες, τα λεγόμενα «hoax».
Το έθιμο στην Ελλάδα
Στον ελληνικό χώρο το έθιμο πιθανολογείται ότι ήταν γνωστό από την εποχή των Σταυροφοριών. Η συνήθεια να λέμε ψέματα αποτελεί, όπως υποστηρίζει ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας, συνήθη μηχανισμό στην προσπάθεια εξασφάλισης της επιτυχίας μιας μαγικής ενέργειας ή ενός δύσκολου έργου, βάσει της αντίληψης ότι η ψευδολογία ξεγελά και εμποδίζει τις βλαπτικές δυνάμεις.
Επομένως, το ψέμα της Πρωταπριλιάς είναι «ένα σκόπιμο ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν την αγροτική παραγωγή», σύμφωνα με το λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο.
Γιατί λέµε ψέµατα την Πρωταπριλιά; Πότε έφτασε το έθιµο στην Ελλάδα
Ο Τόμας Έντισον εφηύρε μια μηχανή που μετατρέπει το νερό σε κρασί, βρέθηκε ο τάφος του Σωκράτη κοντά στην Ακρόπολη, το Big Ben θα
λειτουργήσει με νέο μηχανισμό και οι παλιοί του δείκτες θα δημοπρατηθούν, είναι μερικά από τα διάσημα ψέματα των ΜΜΕ, την 1η Απριλίου.
Παρόλο που η Πρωταπριλιά είναι η μέρα κατά την οποία τα ψέματα και οι φάρσες δικαιολογούνται, πολλοί είναι εκείνοι που κάθε χρόνο «την πατάνε» και πιστεύουν απίστευτες ιστορίες βγαλμένες από τη φαντασία. Η Πρωταπριλιά είναι αγαπημένη ημέρα των μικρών παιδιών, καθώς σκαρώνουν διάφορα αστεία για να πειράξουν τους γονείς τους φίλους, ακόμα και τους δασκάλους στο σχολείο.
Οι μελετητές, ιστορικοί και λαογράφοι διαφωνούν για το πότε και ποιοι καθιέρωσαν τα πρωταπριλιάτικα ψέματα κι έτσι οι εκδοχές είναι δύο:
1. Η γαλλική πρωτοχρονιά
Η πιο διαδεδομένη εκδοχή για την καθιέρωση της Πρωτοχρονιάς μας γυρνάει στον 16ο αιώνα στη Γαλλία.
Έως το 1564, οι Γάλλοι γιόρταζαν την πρωτοχρονιά, κάθε 1η του Απρίλη, ώστε να είναι κοντά στο Πάσχα, αλλά και να ταυτίζεται με την αναγέννηση της φύσης, την άνοιξη.
Εκείνη τη χρονιά, ο βασιλιάς Κάρολος Θ’ αποφάσισε να συμβαδίσει με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και μετέφερε την Πρωτοχρονιά, την 1η Ιανουαρίου. Πολλοί δυσκολεύτηκαν να δεχτούν αυτή την αλλαγή και συνέχισαν να κάνουν πρωτοχρονιά τον Απρίλιο, όπως είχαν συνηθίσει.
Οι υπόλοιποι άρχισαν να τους κοροϊδεύουν, να τους κάνουν πλάκες και να τους στέλνουν ψεύτικα δώρα και έτσι η 1η Απριλίου, από πρωτοχρονιά,
