Να δημιουργήσουν τις βάσεις για μία μακρά περίοδο ηρεμίας στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου επιδιώκουν Ελλάδα και Τουρκία, διευρύνοντας το πεδίο των συνομιλιών τους και σε θέματα υψηλού πολιτικού ενδιαφέροντος, όπως είναι η επανέναρξη των συζητήσεων για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) στο Αιγαίο, αμέσως μετά τη διεξαγωγή των εκλογών τον επόμενο μήνα και στις δύο χώρες.
Hδη, πάντως, οι σχετικές επαφές βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, ενώ καταλυτικής σημασίας προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η συνάντηση του υπουργού Εθνικής Aμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου με τον Tούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ, την περασμένη Τρίτη στο Χατάι. Σύμφωνα με πληροφορίες, Αθήνα και Aγκυρα φέρονται να έχουν καταλήξει σε μiα δέσμη μέτρων με απώτερο στόχο την αποφυγή καταστάσεων έντασης στο Αιγαίο, αλλά και εμπέδωσης του αισθήματος σταθερότητας στην περιοχή, το οποίο, πέρα από την πολιτική και την ασφάλεια, θα επηρεάσει θετικά τόσο την οικονομία όσο και την τουριστική βιομηχανία των δύο χωρών.
Στην κορυφή της σχετικής ατζέντας βρίσκεται η χρονική επέκταση κατά 15-30 ημέρες (στην αρχή όσο και στο τέλος του) του μνημονίου Παπούλια – Γιλμάζ, το οποίο να θυμίσουμε πως υπέγραψαν τον Μάιο του 1988 στη Βουλιαγμένη οι δύο τότε υπουργοί Εξωτερικών, υλοποιώντας έτσι όσα νωρίτερα είχαν συμφωνηθεί στη συνάντηση που είχε ο Ανδρέας Παπανδρέου με τον Τουργκούτ Οζάλ στο Νταβός της Ελβετίας.
Το συγκριμένο μνημόνιο βρίσκεται ακόμη σε ισχύ, έχοντας στο επίκεντρό του την αποφυγή διεξαγωγής στρατιωτικών ασκήσεων κατά την αιχμή της τουριστικής περιόδου, δηλαδή κατά το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου, με την παράλληλη αποφυγή απομόνωσης ορισμένων περιοχών, αλλά και δέσμευσης άλλων για τη διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων για μεγάλες χρονικές περιόδους.
Μέσα στις προθέσεις των δύο πλευρών είναι να διπλασιαστεί η χρονική επέκταση του μνημονίου, συμπεριλαμβάνοντας τους μήνες Ιούνιο και Σεπτέμβριο, με απώτερο σκοπό να βοηθηθεί η τουριστική τους βιομηχανία. Να επισημάνουμε πως πέρα από τη χώρα μας, ανάλογες προσπάθειες να επεκτείνει την τουριστική της περίοδο καταβάλλει και η Τουρκία, διαδικασία η οποία έχει γίνει ακόμη περισσότερο απαιτητή λόγω των σοβαρών δυσκολιών που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια η οικονομία της.
Mήνυμα προθέσεων
Την ίδια στιγμή, οι πολιτικές ηγεσίες των υπουργείων Αμυνας των δύο χωρών εμφανίζονται να έχουν δώσει σαφείς εντολές, η καθεμία προς το στρατιωτικό της επιτελείο, ώστε να μειωθούν οι στρατιωτικές ασκήσεις, αλλά και οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, προκειμένου να σταλεί ένα σαφές, αμφίπλευρο μήνυμα προθέσεων. Στο πλαίσιο αυτό, μόνο τυχαίο δεν είναι πως τους τελευταίους δύο μήνες οι παραβάσεις και παραβιάσεις του εθνικού μας εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά έχουν μηδενιστεί, ενώ ανάλογα μηδενική είναι και η δραστηριότητα του τουρκικού στόλου στο Αιγαίου. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, ανάλογα μειωμένη είναι και η κινητικότητα που επιδεικνύει σε επίπεδο ασκήσεων και το δικό μας Πολεμικό Ναυτικό, τουλάχιστον σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Σύμφωνα με πληροφορίες μάλιστα, Ελλάδα και Τουρκία εμφανίζονται να εξετάζουν την κατάρτιση ενός οδικού χάρτη στο πλαίσιο του οποίου σχεδιάζεται και η συνάσκηση ελληνικών και τουρκικών πλοίων και αεροσκαφών στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, με τη συμμετοχή και αμερικανικών ή άλλων νατοϊκών δυνάμεων και με στόχο να εμπεδωθεί η πολιτική βούληση αποκλιμάκωσης της έντασης στα Ελληνοτουρκικά και να επιβεβαιωθεί η ενότητα στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Παράλληλα, μέσα στις προθέσεις των δύο χωρών, όπως προκύπτει από τις σχετικές επαφές που γίνονται τόσο σε επίπεδο υπηρεσιακών παραγόντων υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας όσο και σε επίπεδο κυβερνήσεων, είναι στη σχετική ατζέντα της συζήτησης για τα ΜΟΕ να ενταχθούν και μια σειρά από θέματα που αφορούν κοινές εκπαιδεύσεις των δυνάμεων πολιτικής προστασίας των δύο χωρών για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, όπως οι σεισμοί, τα έντονα καιρικά φαινόμενα, οι φωτιές κ.λπ.
Οπως σημειώνει γνώστης των σχετικών συζητήσεων, δεν αποκλείεται μέσα στους επόμενους μήνες να δούμε Τούρκους δασοκομάντος να εκπαιδεύονται δίπλα-δίπλα με Ελληνες συναδέλφους τους στην Εύβοια και αντίστροφα Ελληνες διασώστες να συνεκπαιδεύονται με Τούρκους συναδέλφους τους στην αντιμετώπιση, π.χ., πυρκαγιάς σε πλοίο στο λιμάνι της Σμύρνης. Η σχετική συζήτηση, ωστόσο, για ευνόητους λόγους πρόκειται να μπει σε ουσιαστικό στάδιο μετά τις εκλογές, που έχουν καθοριστεί να γίνουν για τη μεν Τουρκία στις 14 Μαΐου και για τη χώρα μας στις 21 του ίδιου μήνα.
Aσκηση «Ηνίοχος 23»
Ταυτόχρονα και εξαιτίας του σχεδιασμού που υπάρχει για μείωση της έντασης των στρατιωτικών δραστηριοτήτων, η φετινή διεξαγωγή της κορυφαίας διακλαδικής άσκησης των Ενόπλων Δυνάμεων «Ηνίοχος», τον πρώτο ρόλο στην οποία να σημειώσουμε πως έχει η Πολεμική Αεροπορία, θα είναι αρκετά πιο περιορισμένη τόσο σε επίπεδο συμμετοχών όσο και σε επίπεδο σεναρίων. Να σημειώσουμε πως ο «Ηνίοχος 23» πρόκειται να διεξαχθεί από τις 24 Απριλίου ως τις 5 Μαΐου στην 117 Πτέρυγα Μάχης, στην Ανδραβίδα.
Στην άσκηση για πρώτη φορά έπειτα από αρκετά χρόνια δεν θα συμμετάσχουν ούτε αμερικανικά, αλλά ούτε και ισραηλινά μαχητικά, κάτι το οποίο, όπως εκτιμάται, δείχνει και τη βούληση που υπάρχει, ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ, να δοθεί ξεκάθαρο μήνυμα ότι η διαδικασία ομαλοποίησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων έχει και τη δική τους στήριξη.
