Στην -κεντρική και ανατολική, κυρίως- Τουρκία, τον αποκαλούν «ο δικός μας άνθρωπος». Τον ακολουθούν πιστά. Όμως, μετά από είκοσι και πλέον χρόνια κυριαρχίας στην πολιτική σκηνή, με την οικονομία να παραπαίει και την καθημερινότητα να είναι αβάσταχτη (καθώς μεγάλο μέρος του πληθυσμού αναγκάζεται να εργάζεται σε τρεις δουλειές για να βγάζει τα απαραίτητα), πολλοί πίστευαν ότι είχε έρθει το τέλος για τη «βασιλεία» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των εκλογών τους διέψευσαν και διέψευσαν και τον Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ που είχε πει ότι «δεν υπάρχει κυβέρνηση που να αντέχει στην άδεια κατσαρόλα». Πώς και γιατί συνέβη αυτό;
Με την επικράτησή του στον πρώτο γύρο των εκλογών με ποσοστό 49,5% έναντι 44,9% του αντιπάλου του, Κεμάλ Κιλιντσντάρογλου, ο Ερντογάν βρίσκεται σε pole position για την κάλπη της 28ης Μαϊου. Ναι, η φτώχεια, η ακρίβεια, η λίρα που παραπαίει, η διαφθορά και η οργή που αποκαλύφθηκε στα συντρίμμια που προκάλεσε ο σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου που προκάλεσε 50.000 νεκρούς, του έχουν προκαλέσει μεγάλη φθορά. Για παράδειγμα, μετρά αρκετά λιγότερους ψηφοφόρους απ’ ότι το 2018, όταν είχε κερδίσει τις προεδρικές εκλογές από τον πρώτο γύρο. Όμως, ακόμα και πληγωμένος, βαδίζει με τον αέρα του φαβορί, πια στον δεύτερο γύρο των εκλογών.
Την εξήγηση για το γεγονός ότι ο Ερντογάν διέψευσε τα προγνωστικά και για τον τρόπο που κατάφερε να γυρίσει το παιχνίδι, δίνουν τα -απροσδόκητα υψηλά- ποσοστά του εθνικιστή Σινάν Ογάν. Ο εθνικισμός είναι μια ισχυρή συνιστώσα του τουρκικού εκλογικού τοπίου, η οποία βαίνει ανερχόμενη, εν μέρει λόγω του προσφυγικού από τη Συρία. Όχι τυχαία, τα εθνικιστικά κόμματα συγκέντρωσαν συνολικά ποσοστό που ξεπερνά το 22% σε αυτό τον πρώτο γύρο των εκλογών. Και ο σημερινός πρόεδρος της χώρας, κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει αυτή την τάση, κερδίζοντας σαρωτικά ποσοστά ακόμα και σε πόλεις και επαρχίες που καταστράφηκαν ολοσχερώς από τον σεισμό. Η υπόσχεσή του για άμεση ανοικοδόμηση 650.000 κατοικιών και για μια ισχυρή Τουρκία, ήταν αρκετή για να πείσει τους ψηφοφόρους. Στο Καχραμάνμαρας πήρε 72%, στη Μαλάτια 69%, στο Αντιγιαμάν 66%.
Αντίθετα, ο Κιλιτσντάρογλου, αν και επίσης στηρίζεται από εθνικιστικά κόμματα, στηρίχθηκε στην ψήφο των Κούρδων, η οποία θεωρείται εν πολλοίς ότι κρίνει το τελικό αποτέλεσμα των εκλογών. Αυτό συνέβη επειδή ο φυλακισμένος ηγέτης του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP, του οποίου η ευρεία βάση είναι κουρδική) Σελαχατίν Ντεμιρτάς, αποφάσισε να μην κατεβάσει δικό του υποψήφιο, αλλά να στηρίξει τον Κιλιντσντάρογλου. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Ντιγιάρμπακιρ, όπου ο Κιλιντσντάρογλου έλαβε ποσοστό 72%. Όμως αυτό δεν αρκούσε, επειδή, όπως εξηγεί ο ερευνητής στο CERI-Scienses Pro, Μπαϊράμ Μπαλτζί, «η στρατηγική του Ερντογάν, ο οποίος συνέδεε συνεχώς την αντιπολίτευση με τους Κούρδους, το PKK και την τρομοκρατία, αποδείχτηκε αποτελεσματική». Όπως αποδείχθηκε, οι Τούρκοι προτιμούν να μείνουν με άδεια κατσαρόλα, αναμένοντας την πραγματοποίηση των υποσχέσεων του Ερντογάν που παρουσιάζει το νέο, τουρκικής σχεδίασης και κατασκευής ηλεκτρικό αυτοκίνητο και παρουσιάζει τη γέννηση μιας νέας, ισχυρότερης Τουρκίας, δεσμευόμενος ότι αυτός είναι «ο αιώνας της Τουρκίας». Και πιστεύουν τον Ερντογάν, που παρουσιάζει το HDP ως «το μακρύ χέρι του PKK»…
Τη στρατηγική του, άλλωστε, αφήνει να διαφανεί και το, αφιερωμένο σε αυτόν τραγούδι, το οποίο έχει γίνει viral τις τελευταίες ημέρες: «Δακρύζει για τον λαό του, φωνάζει για τον λαό του…. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεν αλλάζει την πορεία του, πάντα προχωράει στο δρόμο του δικαίου, τρέχει με τον έρωτα και δεν κουράζεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ζήτησέ το ψηλέ άνθρωπε, ο λαός θα σε ακολουθεί μέχρι και στην άκρη του θανάτου.Εϊ Ερντογάν, έι Ερντογάν», αναφέρει ο Τούρκος τραγουδιστής και συνεχίζει, «κλείνοντας το μάτι» στις εθνικιστικές τάσεις που κυριαρχούν στην τουρκική πολιτική σκηνή.
«Δεν θα τα καταφέρετε, δεν θα καταφέρετε να φέρετε διχόνοια στην λαό μας, δεν θα καταφέρετε να διαμελιστεί η χώρα μας. Δεν θα μπορέσετε να καταστρέψετε τη χώρα μας», λέει το τραγούδι, χρησιμοποιώντας λόγια από προεκλογική ομιλία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ίσως όχι τυχαία, αυτό να εξηγεί και τις καταγγελίες των παρατηρητών του ΟΑΣΕ που επιβλέπουν τη διαδικασία ότι μέλη του φιλοκουρδικού Πράσινου Αριστερού Κόμματος (YSP) βρέθηκαν αντιμετώπα με εκτεταμένα περιστατικά εκφοβισμών.
Πάντως οι παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη σημειώνουν ότι ο Ρ.Τ. Ερντογάν και τα συγκυβερνώντα κόμματα της Τουρκίας απολάμβαναν ένα αδικαιολόγητο πλεονέκτημα έναντι κομμάτων της αντιπολίτευσης που αντιμετώπισαν άνισες συνθήκες στην προεκλογική εκστρατεία. Ο επικεφαλής τους, Γιαν Πέτερσεν, σε συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα, έλεγε ότι «με λύπη μου σημειώνω ότι το έργο της εκλογικής αρχής στερείτο διαφάνειας, καθώς και την πολύ μεγάλη μεροληψία των κρατικών μέσων ενημέρωσης και τους περιορισμούς στην ελευθερία του λόγου». Η αντιπροσωπεία του ΟΑΣΕ ανέφερε ότι το Ανώτερο Εκλογικό Συμβούλιο (YSK) της Τουρκίας επέδειξε έλλειψη διαφάνειας στον τρόπο που διαχειρίστηκε τις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές και η μεροληπτική κάλυψη κρατικών μέσων ενημέρωσης εγείρει ανησυχία, καθώς ισοδυναμεί με λογοκρισία…
