Το σύστημα της απλής αναλογικής, θεσμικής παρακαταθήκης της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ., με το οποίο διεξήχθη η προηγούμενη αναμέτρηση, ήταν σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγούσε τη χώρα σε ακυβερνησία και ανάγκη προσφυγής σε νέες εκλογές, που θα γίνουν με το σύστημα κλιμακωτού μπόνους εδρών για το πρώτο κόμμα. Σύμφωνα με το νέο σύστημα, το πρώτο κόμμα παίρνει αυτομάτως 20 επιπλέον έδρες εφόσον συγκεντρώσει ποσοστό 25%, ενώ για κάθε μισή μονάδα επιπλέον λαμβάνει έξτρα μία ακόμα έδρα. Αυτό σημαίνει ότι για να καρπωθεί το σύνολο των 50 εδρών-μπόνους πρέπει να συγκεντρώσει ποσοστό τουλάχιστον 40%. Εάν οι εκλογές του Μαΐου διεξάγονταν με το συγκεκριμένο σύστημα, σήμερα θα είχε ήδη σχηματιστεί σταθερή κυβέρνηση.
Πλέον η Νέα Δημοκρατία καλείται να πιάσει για δεύτερη φορά τα ποσοστά που πέτυχε στις πρώτες εκλογές, καθώς το αποτέλεσμα του Μαΐου δεν προσμετράται σε αυτό του Ιουνίου. Οπως έχει υπογραμμίσει και ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, «η κάλπη του Ιουνίου είναι άδεια και όλα ξεκινούν από την αρχή».
Εως την 25η Ιουνίου μεσολαβούν ορισμένοι απαραίτητοι θεσμικοί σταθμοί οι οποίοι έχουν ήδη ξεκινήσει να τρέχουν, αφού επισήμως η προεκλογική περίοδος ξεκίνησε στις 30 Μαΐου.
Οι σταθμοί έως τις εκλογές
Εντός τριών ημερών από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, δηλαδή έως σήμερα Παρασκευή, τα κόμματα και οι συνασπισμοί όφειλαν να δηλώσουν στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου το όνομα και το έμβλημά τους. Η διαδικασία μοιάζει απλή, καθώς οι προβλέψεις είναι σαφείς και ξεκάθαρες απαγορεύοντας τη χρήση εθνικών ή θρησκευτικών συμβόλων, ωστόσο μπορεί να αποδειχθεί παγίδα για τα υποψήφια κόμματα, όπως συνέβη κατά την αντίστοιχη προπαρασκευαστική διαδικασία για τις εκλογές του Μαΐου με το κόμμα των Πρόδρομου Εμφιετζόγλου – Κωνσταντίνου Μπογδάνου. Η χρήση του εμβλήματος του Ηλιου της Βεργίνας αποτέλεσε έναν από τους λόγους αποβολής του κόμματός τους από τις εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, τα κόμματα μπορούν εντός 24 ωρών να «καρφώσουν» τους αντιπάλους τους υποβάλλοντας ενστάσεις στην περίπτωση που θεωρήσουν ότι παραβιάστηκαν οι προβλέψεις του νόμου.
Τα μεσάνυχτα της Δευτέρας 5 Ιουνίου λήγει η προθεσμία των επτά ημερών από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου εντός της οποίας τα κόμματα και οι συνασπισμοί υποβάλλουν τους συνδυασμούς – λίστες βουλευτών και τα ψηφοδέλτια Επικρατείας στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Αρείου Πάγου.
Οι εκλογές της 25ης Ιουνίου θα γίνουν με λίστα, οπότε εκείνη την ημέρα θα γίνει γνωστό αν οι ηγεσίες των κομμάτων θα σεβαστούν την πρόσφατη ετυμηγορία των πολιτών και θα τοποθετήσουν με σειρά στις πρώτες θέσεις των ψηφοδελτίων τους βουλευτές που συγκέντρωσαν τους περισσότερους σταυρούς ή θα επιλέξουν να «σώσουν» υποψηφίους οι οποίοι κινδυνεύουν να μην εκλεγούν, αλλά θέλουν να τους έχουν στην επόμενη Βουλή.
Για τις επόμενες τρεις ημέρες η Ολομέλεια του Α1’ Τμήματος του Αρείου Πάγου θα εξετάσει αν οι συνδυασμοί πληρούν τις προϋποθέσεις του σχετικού νόμου και του Συντάγματος και έως τα μεσάνυχτα της Πέμπτης 8 του μήνα θα ανακηρύξει σε δημόσια συνεδρίαση τα κόμματα που πήραν το εισιτήριο για να μετάσχουν στην εκλογική αναμέτρηση.
Υπενθυμίζεται ότι για τις εκλογές του Μαΐου δήλωσαν συμμετοχή 50 κόμματα, ιστορικό ρεκόρ, εκ των οποίων όμως μόνο τα 36 πληρούσαν τις προϋποθέσεις.
Μεταξύ άλλων, είχαν κοπεί οι Ελληνες του Ηλία Κασιδιάρη καθώς ο επικεφαλής τους έχει καταδικαστεί πρωτόδικα για συμμετοχή και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, ενώ για ονοματοκλοπή απορρίφθηκαν, ανάμεσα σε άλλους, οι συνδυασμοί Πατριωτική Ενωση των Εμφιετζόγλου – Μπογδάνου και Πατρίδα της Αφροδίτης Λατινοπούλου. Προφανώς, τα συγκεκριμένα κόμματα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν εκ νέου δήλωση συμμετοχής. Από το σημείο αυτό ξεκινά η τελική ευθεία για την εκλογική αναμέτρηση της 25ης Ιουνίου, με τους Ελληνες του εξωτερικού να ψηφίζουν στα εκλογικά κέντρα των χωρών τους μία ημέρα νωρίτερα.
Τι ισχύει για ετεροδημότες και Ελληνες του εξωτερικού
Σύμφωνα με διευκρινίσεις του υπουργείου Εσωτερικών, στα εκλογικά κέντρα ετεροδημοτών θα ψηφίσουν όλοι όσοι ψήφισαν ως ετεροδημότες στις εκλογές του Μαΐου καθώς και εκείνοι των οποίων η σχετική αίτηση διεκπεραιώθηκε από τις αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες έως την 30ή Απριλίου.
Αναφορικά με τους εκλογείς των ειδικών καταλόγων του εξωτερικού, δυνατότητα ψήφου από τον μόνιμο τόπο διαμονής τους έχουν όλοι όσοι ψήφισαν στις εκλογές του Μαΐου και δεν κατέθεσαν αίτηση αναστολής εγγραφής έως και τρεις ημέρες πριν από την προκήρυξη των εκλογών. Δυνατότητα να ψηφίσουν θα έχουν επίσης και οι νέοι εκλογείς του εξωτερικού που κατέθεσαν αίτηση έως και 12 ημέρες πριν από προκήρυξη των εκλογών.
