Από την πανδημία και μετά, ένα ανοδικό ράλι εκτόξευσε τις τιμές των ακινήτων σε πολλές χώρες, και κυρίως στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Τα χαμηλά επιτόκια και η περιορισμένη προσφορά ακινήτων- λόγω και της αναστολής των οικοδομικών εργασιών εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων- δημιούργησαν ευνοϊκές συνθήκες για αυτό το φαινόμενο.
Στη συνέχεια, όπως παρατηρεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι τιμές άρχισαν να μειώνονται. Η αποκλιμάκωση ξεκίνησε στα τέλη του περασμένου έτους σε πολλές χώρες, ενώ σε άλλες χώρες ο ρυθμός αύξησης επιβραδύνθηκε.
«Η επιδείνωση ήταν πιο έντονη στις προηγμένες οικονομίες με ενδείξεις ότι οι αποτιμήσεις των ακινήτων είχαν “τεντώσει” πριν και κατά τη διάρκεια της πανδημίας» παρατηρεί η οικονομολόγος του ΔΝΤ, Nina Biljanovska.
Με τις κεντρικές τράπεζες να αυξάνουν τα επιτόκια για να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό, το μέσο επιτόκιο των ενυπόθηκων δανείων έφτασε το 6,8% στις προηγμένες οικονομίες στα τέλη του 2022, δηλαδή σε ύψος υπερδιπλάσιο από τις αρχές του περασμένου έτους.
Όπως προβλέπει το ΔΝΤ, αν το κόστος δανεισμού συνεχίσει να αυξάνεται ή παραμείνει αυξημένο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, η ζήτηση και οι τιμές των ακινήτων είναι πιθανό να αποδυναμωθούν περαιτέρω.
Το σχετικό Διάγραμμα του ΔΝΤ δείχνει ότι «οι χώρες με υψηλά επίπεδα χρέους των νοικοκυριών και μεγάλο ποσοστό δανεισμού που έχει πραγματοποιηθεί με κυμαινόμενο επιτόκιο είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε υψηλότερες δόσεις ενυπόθηκων δανείων, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος αθέτησης υποχρεώσεων.»
Ο Καναδάς, η Αυστραλία, το Λουξεμβούργο, η Νορβηγία και η Σουηδία διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ.
Η θέση της Ελλάδας
Το Διάγραμμα του ΔΝΤ χρησιμοποιεί πέντε διαφορετικά κριτήρια για να αποτιμήσει το ύψος του κινδύνου για τις αγορές ακινήτων στις διαφορετικές χώρες που εξετάζει.
Το Κριτήριο 1 αφορά στο χρέος των νοικοκυριών ως ποσοστό του μεικτού διαθέσιμου εισοδήματος.
Το Κριτήριο 2 εξετάζει το μερίδιο του χρέους που έχει εκδοθεί σε κυμαινόμενο επιτόκιο.
Το Κριτήριο 3 αποτυπώνει το ποσοστό των νοικοκυριών που έχουν στεγαστικό δάνειο.
