«Γύρω από την Τζωρτζίνα υπήρχε μια ομάδα γιατρών που συνεδρίαζε κάθε μέρα και εξέταζε όλα τα θέμα. Δεν υπήρχε μια σταδιακή αποδιοργάνωση του δικτύου αυτής της κοπέλας. Οδηγήθηκε ξαφνικά στο τέλος και αυτό είναι περίεργο», είπε σήμερα στην κατάθεσή του στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Αθήνας, στη δίκη της Ρούλας Πισπιρίγκου ο κ. Αριστείδης Αναστασάκης καρδιολόγος, ειδικός στα κληρονομιά νοσήματα της καρδιάς και επιστημονικός υπεύθυνος της Μονάδας Κληρονομικών και Σπανίων Καρδιαγγειακών Παθήσεων στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. «Ο τρόπος που εκδηλώθηκαν τα πράγματα ήταν άκρως ασυνήθιστος, δεν συνάδει με αυτά που ξέρουμε. Αυτό το αποτέλεσμα μετά από μια τέτοια προσπάθεια μας στεναχώρησε και όταν χάνεις ένα παιδί είναι ακόμη πιο δύσκολο» σημείωσε ο μάρτυρας αναφερόμενος στην κατάληξη του παιδιού.
Αρχίζοντας την κατάθεσή του στο δικαστήριο ο κ. Αναστασάκης ανέφερε: «Ο ρόλος της μονάδας που προΐσταμαι στο Ωνάσειο είναι να ελέγχει τις οικογένειες ασθενών για τους οποίους μπορεί να υπάρχουν ενδείξεις ότι πάσχουν από ένα κληρονομικό νόσημα. Στη φάση που εμπλακήκαμε εμείς, η Τζωρτζίνα ήταν εν ζωή. Κληθήκαμε να ελέγξουμε αρχικά τους γονείς και να ελέγξουμε και το συγγενικό περιβάλλον για να αποκλείσουμε οποιαδήποτε νόσημα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αιφνίδιο θάνατο. Αυτό γιατί είχαμε τρεις θανάτους στην οικογένεια. Η Τζωρτζίνα είχε πάθει ανακοπή στην Πάτρα και είχε γίνει ανάταξη. Όταν υπάρχει τέτοιο φαινόμενο σε οικογένεια αποτελεί ένδειξη ότι μπορεί να υπάρχει κάτι κληρονομικό. Συναντηθήκαμε με τον κ. Δασκαλάκη και την κ. Πισπιρίγκου, τους εξετάσαμε καρδιολογικά και δεν προέκυψε κάτι σημαντικό. Δεν προέκυψε διάγνωση καρδιαγγειακού νοσήματος».
Ωστόσο, όπως εξήγησε ο μάρτυρας, πρόκειται «μερική ένδειξη», διότι μπορεί κάποιες φορές οι γονείς να είναι φορείς κάποιου παθολογικού γονιδίου και αυτό να εκδηλωθεί στα παιδιά. «Οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο είναι 25%. Να είναι δηλαδή, απλοί φορείς οι γονείς και να μην φαίνονται. Υπό αυτή την έννοια ενημερωθήκαμε για τις εξελίξεις των τριών παιδιών της οικογένειας. Είχαμε πλήρη ενημέρωση από τον κ. Ηλιάδη και τον κ. Παπαγιάννη. Θα σας πω ένα παράδειγμα που λέμε στους φοιτητές. Μπορεί ένας άνθρωπος να γεννηθεί και να κουβαλάει ένα κουτάκι με μια γεννητική πληροφορία και αυτή να μην εκφράζεται. Αυτό το κουτάκι με την πληροφορία αν δεν ανοίξει κατά τη διάρκεια της ζωής δεν θα έχουμε θάνατο. Όμως μπορεί να ανοίξει λίγο το κουτάκι ή πολύ ή να ανοίξει σε μια μεταγενέστερη φάση της ζωής. Αυτό που σκοτώνει είναι η εκδήλωση του νοσήματος και όχι η πορεία της πληροφορίας. Πρέπει το κουτάκι να ανοίξει για να έχεις θάνατο. Αυτό τι σημαίνει; Ότι πρέπει να έχεις ευρήματα σε κλινικό επίπεδο. Οι εξετάσεις πρέπει να δείξουν κάτι».
Ο μάρτυρας, ο οποίος μάλιστα σε διακοπή της διαδικασίας χαιρέτησε την κατηγορούμενη μητέρα λέγοντας της λόγια συμπαράστασης και παρηγοριάς, δέχθηκε στη συνέχεια ερωτήσεις από την έδρα και τους συνηγόρους των δυο πλευρών. Κάποιες από τις ερωτήσεις που τέθηκαν είναι οι εξής:
Πρόεδρος: Πότε το αίμα δεν μεταφέρει οξυγόνο στα κύτταρα…..
Μάρτυρας: Αν βρεθούμε σε ένα περιβάλλον που δεν έχει οξυγόνο ή λόγω τοξικής παρέμβασης, για παράδειγμα να υπάρξει ένα φάρμακο που να δημιουργήσει μια σημαντική διαταραχή στο αίμα, π.χ. μια βαριά αναιμία. Μπορεί τότε να έχουμε μια πολυοργανική ανεπάρκεια.
Πρόεδρος: Είπατε ότι «μεταβήκαμε στην περίπτωση της Τζωρτζίνας σε απόλυτη καταστροφή του μυοκαρδίου». Αυτό πότε συμβαίνει; Σε ποιες περιπτώσεις εξηγείται;
Μάρτυρας: Σκεφτείτε ένα τροχαίο, μια τοξική ουσία, ένα πυροβολισμό… Τα νοσήματα έχουν φυσική πορεία, έχουν εξέλιξη. Το νόσημα δεν είναι άσπρο – μαύρο. Άρα λοιπόν η ιατρική έχει τη δυνατότητα να πιάσει τα νοσήματα σε μια φάση που εξελίσσονται, χωρίς να έχουν πλήξει θανάσιμα τον οργανισμό μας. Και εκεί προσπαθούμε να τα πιάσουμε και να τα σταθεροποιήσουμε ή να τα σταματήσουμε. Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις που θα καταστρέψουν το μυοκάρδιο, όπως κάτι τοξικό ή ένας πυροβολισμός, όπως σας είπα.
Πρόεδρος: Λέτε στην προανακριτική σας κατάθεση πως είναι περίεργο ότι ξαφνικά ξεκίνησε μια βραδυκαρδία που δεν είχε καταγραφεί στις προηγούμενες φάσεις…
Μάρτυρας: Το ανθρώπινο σώμα είναι σαν ένα σπίτι. Έχει κατασκευαστικό κομμάτι, ηλεκτρικό κομμάτι και υδραυλικό. Το ένα επηρεάζει το άλλο. Το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς το παρακολουθεί ο απινιδωτής και αν υπάρχει πρόβλημα αρχίζεις να έχεις κάποια πρώιμα σημάδια. Αυτά δεν καταγράφηκαν στο παιδί από όσο ενημερώθηκα. Γύρω από το παιδί υπήρχε μια ομάδα ανθρώπων που συνεδρίαζε κάθε μέρα. Δεν υπήρχε μια σταδιακή αποδιοργάνωση του δικτυού αυτής της κοπέλας. Ξαφνικά οδηγήθηκε στο τέλος και αυτό είναι κάτι περίεργο. Το μεγάλο ερώτημα που μας απασχολεί είναι γιατί καταστράφηκε το μυοκάρδιο και δεν αντέδρασε στο απινιδωτή. Φαίνεται ότι ο μηχανισμός του θανάτου ήταν βραδυκαρδιακός και οδήγησε στη παύση. Ο βηματοδότης λειτούργησε και συνέχισε να δίνει ηλεκτρικό σήμα στη καρδιά, καλώντας τη να απαντήσει αλλά εκείνη δεν προχωρούσε. Σε αυτή τη περίπτωση έχουμε θάνατο. Αυτό κατά τη γνώμη μου ήταν ο μηχανισμός θανάτου του παιδιού. Δηλαδή, η ένδειξη που είχαμε ήταν ότι το μυοκάρδιο έπαψε να απαντά, ενώ εμείς (με τον απινιδωτή) δίναμε ηλεκτρικό σήμα στα κύτταρα να δουλέψουν αλλά αυτά αρνούνταν να δουλέψουν γιατί είχαν πάθει κάτι».
Πρόεδρος: Προέκυψε κάτι από τον έλεγχο που κάνατε σε γονείς και συγγενείς;
Μάρτυρας: Όχι, δεν είχαμε κάτι. Μιλήσαμε εκτεταμένα και με τους δυο γονείς.
Ο κ. Αναστασάκης περιέγραψε και εκείνος στο δικαστήριο τη λειτουργία του απινιδωτή, ο οποίος είχε τοποθετηθεί στο κοριτσάκι στο Ωνάσειο μετά την ανακοπή που είχε υποστεί στο Καραμανδάνειο. «Ο απινιδιτωής μπήκε για έξι μήνες, είναι ικανό διάστημα για να δεις αν είναι κάτι που υπάρχει και εξελίσσεται. Προσπαθούσαμε να δούμε αν υπήρχε κάποια προδιάθεση, κάποια σπάνια κατάσταση … Ο απινιδωτής μας έδωσε τη δυνατότητα να δούμε αν η καρδιά εκδηλώνει κάτι που δεν ξέραμε, κάτι απειλητικό για τη ζωή. Αυτό το εξάμηνο που είχαμε τον απινιδωτή δεν υπήρξε καμία απειλητική εκδήλωση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο μάρτυρας.
Πολιτική Αγωγή: Ο συνάδελφός από την υπεράσπιση μας είπε ότι υπάρχει στη κατηγορουμένη μια σπάνια μετάλλαξη που βρέθηκε από κάποιες εξετάσεις που της έγιναν στο Λαϊκό Νοσοκομείο…..
Μάρτυρας: Νομίζω ότι ειπώθηκε ότι ήταν ένα θέμα θρομβοφιλίας. Θα είχαμε ενδείξεις θρομβώσεων στο παιδί μπορεί π.χ να πάθαινε εγκεφαλικό.
Συνεχίζοντας να απαντά σε άλλες σχετικές ερωτήσεις των συνηγόρων υποστήριξης της κατηγορίας ο κ. Αναστασάκης κατέθεσε: «Δεν είχαμε εδώ ενδείξεις ούτε αποδείξεις ότι είχαμε κάποιο νόσημα. Δεν υπήρχε δηλαδή σε κανένα επίπεδο εκδήλωση νοσήματος στην περίπτωση της Τζωρτζίνας. Υπήρξε ένα επεισόδιο ανακοπής στο νοσοκομείο της Πάτρας που όμως και εκεί παρέμειναν τα αίτια αδιευκρίνιστα. Δεν μπορώ να πω ότι είχαμε στοιχειοθετήσει ένα νόσημα…. Η ιατρική δεν είναι η επιστήμη του άσπρου ή του μαύρου. Πάντα μας απασχολεί τι μπορεί να έχει συμβεί, υπάρχου σενάρια που μας διαφεύγουν. Η τεχνολογία όμως που υπάρχει μας δίνει τη δυνατότητα να είμαστε σίγουροι για το τελικό αίτιο. Εμείς ελέγξαμε 125 γονίδια που είναι ο σκληρός πυρήνας της γνώσης που έχουμε. Στη συνέχεια στείλαμε και για έλεγχο σε επίπεδο 800 γονιδίων περίπου. Σε αυτό το επίπεδο δεν ξέρουμε τα γονίδια καλά…».
Κούγιας: Θέλω να μας πείτε αν είχατε πληροφορηθεί την πορεία της υγείας του κοριτσιού πριν έρθει στο Ωνάσειο.
Μάρτυρας: Δεν είδα να υπάρχει πριν από αυτό το επεισόδιο της ανακοπής στο Κραμανδάνειο κάτι που να σηματοδοτεί καρδιαγγειακό νόσημα στο παιδί.
Κούγιας: Η ανακοπή αποδίδεται στην κατηγορουμένη, ότι είναι αποτέλεσμα χορήγησης κεταμίνης από εκείνη στο παιδί. Εμείς έχουμε διαφορετική θέση. Ότι η ανακοπή προκλήθηκε επειδή οι γιατροί στο Καραμανδάνειο δεν έκαναν τη δουλειά τους. Γνωρίζετε σήμερα ποια είναι αυτά τα επεισόδια που ο Ηλιάδης τα χαρακτήρισε ασήμαντα….
Μάρτυρας: Το ερώτημα που έθεσαν οι κ.κ. Παπαγιάννης και Ηλιάδης ήταν αν από τη δική μου πλευρά έβλεπα κάποια καρδιολογική αιτία που θα οδηγούσε σε ανακοπή. Αυτό ήταν το διακύβευμα. Δεν έγινε μια ανασκόπηση της πορείας του παιδιού όσον αφορά άλλα ενδεχόμενα. Η επικέντρωση ήταν για το αν αυτό το παιδί έχει καρδιολογικό πρόβλημα ή όχι.
Κούγιας: Θα θεωρούσατε ασήμαντο ένα επεισόδιο που οδηγεί σε κορεσμό οξυγόνου 65%;
Μάρτυρας: Όχι, αλλά δεν λέτε το εξής. Ποιο ήταν το νόσημα; Εγώ δεν λέω ότι η κατηγορούμενη έδωσε κεταμίνη. Αλλά ποιο είναι το νόσημα;
Κούγιας: Η μητέρα ανέφερε ότι διαπίστωσε δυο επεισόδια η ίδια και το ένα το περιέγραψε το παιδί με σύσπαση μασητήρα, κυάνωση, κλπ. Δεν έπρεπε να διερευνηθεί;
Μάρτυρας: Θεωρώ ότι διερευνήθηκε.
Κούγιας: Αυτό το επεισόδιο η Δικαιοσύνη θεωρεί ότι δεν έγινε και πως το κατασκεύασε η μητέρα για να βάλει το παιδί στο νοσοκομείο και να το σκοτώσει. Μπορεί να είναι ένα πραγματικό επεισόδιο;
Μάρτυρας: Δεν έχω ενημέρωση για αυτό.
Κούγιας: Το ίδιο το παιδί διηγήθηκε ένα ακόμη επεισόδιο στο νευρολόγο. Σας είπε ο κ. Ηλιάδης για αυτό;
Μάρτυρας: Όχι, αλλά αυτό που λέτε είναι ιατρικά αντιφατικό γιατί δεν μπορεί να έχεις κρίση να λιποθυμάς και να έχεις συνείδηση.
Ο κ. Κούγιας επέμενε να ρωτά τον μάρτυρα για τον αν ενημερώθηκε από τον κ. Ηλιάδη για το σύνολο των επεισοδίων που είχε εκδηλώσει το παιδί και αυτά που είχαν αναφερθεί από τη μητέρα του. «Ο κ. Ηλιάδης με είχε ενημερώσει για το μείζον σύμβαν που ήταν η ανακοπή», επέμενε ο μάρτυρας.
Κουγιας: Είχατε υποπτευθεί εσείς κάτι γα την κατηγορούμενη; Είχε χάσει και τα άλλα δυο παιδιά.
Μάρτυρας: Εγώ είμαι γιατρός με απασχολεί να βρω την αιτία κάποιου νοσήματος.
Κούγιας: Μπορείτε σήμερα να μας πείτε από τι υπέστη ανακοπή το παιδί;
Μάρτυρας: Όχι.
Κούγιας: Θα βλέπατε τυχόν υπόβαθρο επιληψίας ; Ο κ. Μακρυθανάσης κατέθεσε χθες ότι δεν ελέγχθηκε το σύνολο των γονιδίων για επιληψία.
Μάρτυρας: Για να γίνει αιφνίδιος θάνατος από επιληψία, πρέπει να υπάρχει και επιληψία ….
«Με προσβάλλατε»
Νωρίτερα, με την έναρξη της δίκης ο κ. Κούγιας ζήτησε το λόγο και διαμαρτυρήθηκε για την χθεσινή απόφαση της έδρας να συνεχίσει τη δίκη χωρίς την παρουσία της υπεράσπισης. «34 συνεδριάσεις είχαμε μέχρι τώρα και είχα ανυπέρβλητα κωλύματα που έθεσα υπόψη του δικαστηρίου, πλην όμως διόρισα ως αντικαταστάτριά μου την κ. Αναστασία Μπάκα για να διευκολύνω τη διαδικασία» είπε ο κ. Κούγιας και συνεχίζοντας έκανε λόγο για παραβίαση των υπερασπιστικών δικαιωμάτων της εντολέα του και παραβίαση των δικαιωμάτων της για δίκαιη δίκη διότι δεν «έχουν απαντηθεί από το δικαστήριο αιτήματα που ετέθησαν από τη πρώτη δικάσιμο». Ακόμη, ο συνήγορος έκανε λόγο για μεροληπτική διαδικασία αλλά και για εξευτελισμό του και προσβολή της προσωπικότητάς του, επειδή η πρόεδρος κάθε φορά που δηλώνει κάποιο κώλυμα «επικοινωνεί με όλα τα δικαστήρια για να δει αν αυτό που λέω είναι αληθές».
Στο πλαίσιο ατό ο κ Κούγιας επανέφερε, μεταξύ άλλων, αιτήματα για κλήτευση μαρτύρων ειδικών γνώσεων, αλλά και για διενέργεια πραγματογνωμοσύνης ώστε να αποκλειστεί ότι η κατηγορουμένη πάσχει από το σύνδρομο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου. «Είναι παντελής η αδιαφορία απέναντι στα δικαιώματα της κατηγορουμένης, υπάρχει προσβολή στο πρόσωπο μου. Θα συζητήσω με την κ. κατηγορουμένη αν θα μείνω στη διαδικασία γιατί αν με προσβάλλετε με αυτά που κάνετε, με έχετε εξευτελίσει», είπε ο κ. Κούγιας.
Τέλος, ο συνήγορος ζήτησε από το δικαστήριο να καλέσει ως μάρτυρες και ειδικούς προκειμένου αυτοί να καταθέσουν για μια «σπάνια μετάλλαξη ενός γονιδίου» που βρέθηκε στη κατηγορουμένη. «Σύμφωνα με αυτά που μας είπανε αυτό κληρονομείται. Να κληθούν οι δυο γιατροί για να μας εξηγήσουν τι διαπιστώθηκε. Σύμφωνα με τα γονίδια που ελέγχθηκαν, αυτό το γονίδιο που βρέθηκε με σπάνια μετάλλαξη υπήρχε και στη Τζωρτζίνα. Να γίνει νέα πραγματογνωμοσύνη στο δείγμα αίματος της Τζωρτζίνας, να την παρακολουθήσει ο τεχνικός μας σύμβουλος…» τόνισε ακόμη ο Κούγιας.
Απαντώντας η πρόεδρος είπε, μεταξύ άλλων, στον συνήγορο: «Το δικαστήριο απαντά και θα απαντήσει σε όλα τα αιτήματά σας, έχει επιφυλαχθεί. Ο λόγος της έντασης χθες ήταν για τον τρόπο της διαδικασίας. Όταν ο δικαστήριο δεν συνεδριάζει η επικοινωνία του συνηγόρου με τον γραμματέα δεν προβλέπεται δικονομικά. (…) Είναι μεροληπτικό το ότι ρυθμίσαμε τα προσωπικά μας θέματα για να ολοκληρώσουμε την εξέταση του κ. Παπαγιάννη για να μην τον ξαναφέρουμε; (….) Αν δεν αρέσουν κάποιες ερωτήσεις του δικαστηρίου αυτό δεν είναι θέμα που μας αφορά. Εμείς ρωτάμε τα πάντα για τη διερεύνηση της αλήθειας. …».
