Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι αιτία για όλα όσα ζούμε είναι η κλιματική αλλαγή. Αυτό ωστόσο που δεν μπορεί κανείς να εντοπίσει με ακρίβεια είναι ο «ένοχος» της αλλαγής αυτής. Είναι το Ελ Νίνιο, είναι το υποθαλάσσιο ηφαίστειο που εξερράγη, είναι ο κύκλος των ηλιακών εκρήξεων, το νέφος αφρικανικής σκόνης, αλλαγές στα θαλάσσια ρεύματα, η συνεχιζόμενη εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου από την ανθρωπότητα, ή μήπως κάποιο φαινόμενο «υπεράνω πάσης υποψίας» αυτό που φταίει; Οι ειδικοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η άνοδος της θερμοκρασίας του βορείου ημισφαιρίου σε θερμοκρασία «βρασμού» οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων, με κάποιους να έχουν μεγαλύτερο και κάποιους μικρότερο μερίδιο ευθύνης. Μια νέα επιστημονική θεωρία, ωστόσο, έρχεται να προσθέσει έναν νέο «ύποπτο» στους παράγοντες που εξετάζονται: είναι ο… καθαρός αέρας, ή για την ακρίβεια ο καθαρότερος, από τότε που η παγκόσμια ναυτιλία άρχισε να εφαρμόζει σκληρά μέτρα για τη μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων.
Η ανθρωπογενής επίδραση
Η δημοφιλέστερη άποψη στους επιστημονικούς κύκλους είναι ότι μια σειρά φαινομένων, με κύριο πρωταγωνιστή το Ελ Νίνιο, αποτελεί την επιπλέον ώθηση στην ανθρωπογενή επίδραση στην κλιματική αλλαγή και μπορεί, συνδυαστικά, να δώσει απαντήσεις σχετικά με τις πρόσφατες υψηλές θερμοκρασίες-ρεκόρ που καταγράφονται.
Με τα πρώτα στοιχεία από το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus να καταδεικνύουν ότι ο Ιούλιος που πέρασε ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί στην ανθρώπινη ιστορία -«ενδεχομένως ο θερμότερος εδώ και χιλιάδες χρόνια», σύμφωνα με κάποιους- μετά από έναν Ιούνιο-ρεκόρ, ο επικεφαλής κλιματολόγος της Αμερικανικής Υπηρεσίας Διαστήματος, Γκάβιν Σμιτ, λέει ότι τα ρεκόρ θερμοκρασιών βρίσκονται «υπό κατεδάφιση» από κύματα καύσωνα σε ΗΠΑ, Ευρώπη και Κίνα. Ο ίδιος, ωστόσο, ξεκαθαρίζει ότι αυτά τα ρεκόρ δεν είναι δυνατόν να αποδοθούν μόνο στο φαινόμενο Ελ Νίνιο.
Ο κ. Σμιτ λέει ότι το 2024 θα είναι ακόμα πιο θερμό έτος «καθώς θα αρχίσει με το φαινόμενο Ελ Νίνιο, που ενισχύεται αυτή τη στιγμή και θα φθάσει στην κορύφωση στα τέλη αυτής της χρονιάς», προβλέποντας ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί «όσο συνεχίζουμε να εκπέμπουμε αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα». Ο δε διευθυντής του Copernicus, Κάρλο Μπουοντέμπο, είναι ξεκάθαρος: «Αυτό που βλέπουμε είναι κάτι παραπάνω από το Ελ Νίνιο και την κλιματική αλλαγή».
Ενας άλλος επιστήμονας, ο επικεφαλής κλιματολόγος του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, Μάικλ Μαν, εκτιμά ότι τα πρόσφατα ρεκόρ θερμοκρασιών οφείλονται κατά περίπου 5/6 στην ανθρώπινη καύση ορυκτών καυσίμων, ενώ περίπου το 1/6 οφείλεται σε ένα ισχυρό Ελ Νίνιο που έχει μόλις ανακύψει.
Αυτό που κάνει την επίδραση μεγαλύτερη, εξηγεί, είναι το γεγονός ότι ο πλανήτης βγαίνει από μια τριετή περίοδο Λα Νίνια (είναι το φαινόμενο με την ακριβώς αντίθετη επίδραση στις θερμοκρασίες από το Ελ Νίνιο), το οποίο κατέστειλε σε έναν βαθμό τις παγκόσμιες θερμοκρασίες και μπαίνει σε ένα ισχυρό Ελ Νίνιο, το οποίο τις αυξάνει.
Και η κλιματολόγος του Imperial College του Λονδίνου, Φρέντι Οτο, θεωρεί ότι «η κλιματική αλλαγή και το Ελ Νίνιο μπορούν να τα εξηγήσουν όλα. Αυτό δεν σημαίνει ότι άλλοι παράγοντες δεν έπαιξαν ρόλο. Αλλά θα πρέπει οπωσδήποτε να περιμένουμε να το ξαναδούμε αυτό χωρίς την παρουσία των άλλων παραγόντων».
Η νέα θεωρία
Μια νέα θεωρία που εξετάζουν οι επιστήμονες ως «ύποπτο» για την αύξηση της θερμοκρασίας που καταγράφεται στη Γη σε επίπεδα-ρεκόρ είναι ο… καθαρότερος αέρας που απολαμβάνει η ανθρωπότητα μετά την εφαρμογή των νέων κανονισμών για τη ναυτιλία. Ας το δούμε από την αρχή:
Πριν από μια τριετία ο ΙΜΟ (Διεθνής Οργανισμός Ναυτιλίας) επέβαλε σκληρότατους κανονισμούς στους πλοιοκτήτες για τα όρια των εκπομπών ρύπων και την περιεκτικότητα σε θείο. O κανονισμός «IMO 2020» προέβλεπε για τη χρήση καυσίμου με περιεκτικότητα σε θείο έως 0,5% ή κατανάλωση του παλαιού καυσίμου, με τη χρήση όμως scrubbers – σύστηματος καθαρισμού καυσαερίων. Οι εφοπλιστές αντέδρασαν έντονα τασσόμενοι ανοιχτά κατά της χρήσης των scrubbers και των αποθειωμένων καυσίμων, υποστηρίζοντας ότι οι επενδύσεις εκατομμυρίων που τους επιβλήθηκαν δεν θα προκαλούσαν μόνο κινδύνους για την παγκόσμια ναυτιλία (καθώς επιβαρύνει τη λειτουργία των κύριων μηχανών των πλοίων), αλλά και μεγαλύτερη ζημιά στο περιβάλλον.
Εν πρώτοις, επειδή με τη χρήση των scrubbers μειώνεται η επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με ρύπους και την ίδια ώρα αυξάνει η μόλυνση της θάλασσας αφού το προϊόν του φιλτραρίσματος του καυσίμου, ο υγροποιημένος ρύπος, ρίχνεται στο νερό από το scrubber.
ο Ιούλιος που πέρασε ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί στην ανθρώπινη ιστορία – «ενδεχομένως ο θερμότερος εδώ και χιλιάδες χρόνια». Δείτε πώς «φλέγεται» ολόκληρη η Ευρώπη
