Το αμερικανικό ειδησεογραφικό portal «Insider», δημοσιεύει μια ανάλυση, για την ενίσχυση των σχέσεων των ΗΠΑ με τη Κυπριακή Δημοκρατία, και το πώς αυτή εκλαμβάνεται από τη Τουρκία, η οποία ως μέλος του ΝΑΤΟ και χώρα που διατηρεί στρατεύματα κατοχής, δεν τη βλέπει με καλό μάτι.
Σημειώνεται πως οι ΗΠΑ σε μια περίοδο αυξημένων εντάσεων στην Ευρώπη, ενισχύουν την παρουσία τους στην ανατολική Μεσόγειο, συνεργαζόμενες με τη Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία βρίσκεται σε κομβική γεωγραφική θέση στην οποία συναντώνται τρεις ήπειροι και διέρχονται οι θαλάσσιες οδοί, που συνδέουν τον Ατλαντικό, τον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Ο υπουργός Άμυνας Μιχάλης Γιωργάλλας ο οποίος μίλησε στο «Insider» ανέφερε πως η Κύπρος έχει κάνει «σημαντικά βήματα» στο τομέα της άμυνας και της ασφάλειας σε συνεργασία με τις ΗΠΑ.
Η σχέση αυτή ενισχύεται καθώς η Κυπριακή Δημοκρατία, απομακρύνεται από τη Μόσχα λύνοντας τους δεσμούς της, με την οποία για δεκαετίες διατηρούσε στενές οικονομικές και πολιτικές σχέσεις. Ωστόσο αυτή η προσέγγιση ΗΠΑ – Κύπρου δεν τυγχάνει της καλύτερης υποδοχής από τη Τουρκία και προκαλεί τη δυσαρέσκεια της, κάτι που θα μπορούσε να έχει ευρύτερες επιπτώσεις στο ΝΑΤΟ.
Νέος εταίρος για τις ΗΠΑ
Στην ανάλυση, εξηγείται πώς η Κύπρος ουσιαστικά προσέγγισε τη Ρωσία, ιδιαιτέρως μετά την εισβολή του 1974 και την επιβολή εμπάργκο στη πώληση αμερικανικών όπλων το 1987.
Σημειώνεται πως αν και η Κύπρος δεν είχε συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας με τη Ρωσία, η Μόσχα ήταν ένας από τους κύριους προμηθευτές όπλων για την ΕΦ, κατά τη διάρκεια ισχύος του εμπάργκο. Όμως τα τελευταία χρόνια η Λευκωσία έχει πάρει αποστάσεις από τη Ρωσία, ακυρώνοντας και τη συμφωνία του 2015 που επέτρεπε στα ρωσικά πολεμικά πλοία να ελλιμενίζονται στα κυπριακά λιμάνια.
Επίσης οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία, μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, έχουν δημιουργήσει δυσκολίες στη συντήρηση του στρατιωτικού εξοπλισμού της ΕΦ, ο οποίος είναι σε ένα πολύ μεγάλο μέρος του, ρωσικής κατασκευής.
Η άρση του εμπάργκο εκ μέρους των ΗΠΑ, διευρύνει τις δυνατότητες της Κύπρου για αγορά νέων εξοπλισμών από δυτικά κράτη. Όπως δήλωσε ο υπουργός άμυνας Μιχάλης Γιωργάλλας στο «Insider», μετά την άρση του «αναχρονιστικού εμπάργκο όπλων, το μέλλον της συνεργασίας μας με τις ΗΠΑ είναι ακόμη πιο λαμπρό! Έχουμε ήδη πραγματοποιήσει κάποιες αγορές εξοπλισμού και η δυνατότητα πρόσβασης στις αμυντικές βιομηχανίες των ΗΠΑ δημιουργεί νέες προοπτικές με νέες ευκαιρίες και διεύρυνση των επιλογών μας».
Ο Μιχάλης Γιωργάλλας είπε ακόμη ότι η Κύπρος «προχωρά με την αντικατάσταση του υπάρχοντος υλικού ρωσικής προέλευσης». Γίνεται αναφορά στην αγορά τουλάχιστον έξι ελικοπτερων Airbus H145M, με δυνατότητα αγοράς ακόμη 6, τα οποία θα αντικαταστήσουν τα σοβιετικής κατασκευής πεπαλαιωμένα ελικόπτερα Mi-35, τα οποία έχουν πωληθεί στη Σερβία. Ωστόσο τα αντιαεροπορικά συστήματα TOR-M1 και BUK-1 θα χρειαστεί χρόνος για να αντικατασταθούν και τα όποια κενά υπάρχουν καλύπτονται μέσα από διάφορες συνεργασίες.
Επίσης Κύπριοι αξιωματικοί εκπαιδεύονται τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ στο πλαίσιο του προγράμματος Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (International Military Education and Training – IMET).
Σε μια άλλη εξέλιξη, τον Σεπτέμβριο του 2022, οι ΗΠΑ και η Κύπρος υπέγραψαν συμφωνία για τη διευκόλυνση της υλικοτεχνικής υποστήριξης και των ανταλλαγών, δίνοντας δυνατότητας σε αμερικανικές δυνάμεις να αξιοποιήσουν, για συγκεκριμένους σκοπούς το κυπριακό έδαφος.
Τον περασμένο Μάρτιο, η ΕΦ, υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με την Εθνοφρουρά του Νιου Τζέρσεϊ, η οποία προβλέπει μεταξύ άλλων την διενέργεια κοινών ασκήσεων με διάφορα σύγχρονα σενάρια.
