Η Google είναι ένας υπερκολοσσός του ψηφιακού κόσμου, μια εταιρεία με τη σχεδόν εξωπραγματική χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση των 1,73 τρισ. δολαρίων. Μόνο τα έσοδα από τη μηχανή αναζήτησης της Google αποφέρουν στη μητρική εταιρεία Alphabet καθαρά κέρδη 76 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τα αποτελέσματα χρήσης του 2022. Στον πυρήνα των δραστηριοτήτων που έχει αναπτύξει ο επιχειρηματικός όμιλος Alphabet καθ’ οδόν προς τη γιγάντωσή του βρίσκεται η μηχανή αναζήτησης της Google, το πρώτο και απαράμιλλα επιτυχημένο προϊόν μιας εταιρείας η οποία ξεκίνησε ως μικροσκοπική νεοφυής επιχείρηση τον Σεπτέμβριο του 1998, με ιδρυτές δύο μεταπτυχιακούς φοιτητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, στην Καλιφόρνια. Στο τέταρτο του αιώνα που θα ακολουθούσε η εφεύρεση των Λάρι Πέιτζ και Σεργκέι Μπριν θα έφτανε να εξυπηρετεί το 90% των αναζητήσεων στο Ιντερνετ. Αν, λοιπόν, η ετυμηγορία εκδοθεί εις βάρος της Google, ο αντίκτυπος ενδέχεται να οδηγήσει σε μια εντελώς νέα τάξη πραγμάτων στο Ιντερνετ και, πρακτικά, στο πώς δισεκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν τις μηχανές αναζήτησης.
Εκ πρώτης όψεως, το βασικό διακύβευμα επί του παρόντος συνίσταται στο εάν η Google λειτουργεί εντός ή εκτός των ορίων του θεμιτού ανταγωνισμού. Οι ευρύτερες συνέπειες της δίκης, όμως, ιδιαίτερα στην περίπτωση που αποδειχθεί ενοχή της Google, ενδέχεται να είναι τόσο σοβαρές ώστε πιθανότατα θα δημιουργηθεί ένα εντελώς νέο πλαίσιο συνθηκών για την καθημερινή χρήση του Διαδικτύου. Με άλλα λόγια, μια καταδίκη της Google για μονοπωλιακές πρακτικές θα προκαλέσει μείζονα ανατροπή στην καθεστηκυία τάξη και ιδιαίτερα στην οικονομία του Διαδικτύου. Διότι η Google αυτομάτως θα στερηθεί του, ούτως ή άλλως αμφιλεγόμενου, προνομίου να νέμεται τη μερίδα του λέοντος από τις διαφημίσεις στο Ιντερνετ, δηλαδή από μια αγορά μεγέθους 210 δισ. ευρώ ετησίως και με προοπτικές διπλασιασμού της έως το τέλος της τρέχουσας πενταετίας.
Αν λοιπόν το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Ουάσινγκτον αποφανθεί τελεσίδικα ότι θα πρέπει να τεθούν διά νόμου φραγμοί στην αποκλειστικότητα των συμβολαίων που συνάπτει η Google με άλλες εταιρείες ψηφιακής τεχνολογίας, όπως η Apple ή η Samsung, τότε θα υπάρξει έκρηξη ανταγωνισμού μεταξύ των μηχανών αναζήτησης. Αυτή η ενδεχόμενη εξέλιξη, με την εκ των πραγμάτων αποκαθήλωση του «ψαχτηριού» της Google ως του αυτονόητου μονόδρομου για την αναζήτηση οποιασδήποτε πληροφορίας, θα ανακατανείμει άρδην τη ροή των δισεκατομμυρίων από τις διαφημίσεις. Μοιράζοντας, προφανώς, το μερίδιο της Google σε μικρότερα κομμάτια – αλλά σε περισσότερους παρόχους. Υπ’ αυτή την έννοια, με όρους πολιτικής, το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ, το οποίο βρίσκεται πίσω από την παραπομπή της Google σε δίκη, επιχειρεί έναν αντιμονοπωλιακό «εκδημοκρατισμό» της αγοράς ψηφιακών προϊόντων. Εξάλλου, υπάρχει δεδικασμένο – και μάλιστα με νίκη του Αμερικανικού Δημοσίου, σε μια σχεδόν όμοια δίκη η οποία διεξήχθη το 1998. Κατηγορούμενη τότε ήταν η Microsoft.
Μονομελές δικαστήριο
Η ακροαματική διαδικασία για την υπόθεση της Google ξεκίνησε την Τρίτη 12 Σεπτεμβρίου στην Ουάσινγκτον και αναμένεται να διαρκέσει περίπου δυόμισι μήνες. Η αρχική μήνυση εναντίον της Google είχε υποβληθεί το 2020 και στο διάστημα των τριών ετών που μεσολάβησε, η δικογραφία διογκώθηκε, με τη συσσώρευση εκατοντάδων χιλιάδων εγγράφων, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο -και πέρα από την εξ ορισμού τεχνική πολυπλοκότητα του ζητήματος- το έργο του τελικού κριτή.
Διότι το αρμόδιο ομοσπονδιακό δικαστήριο είναι κατ’ ουσίαν μονομελές, οπότε ένας και μόνο δικαστής, ο Αμίτ Μέτα, και όχι κάποιο συμβούλιο ενόρκων, καλείται να καταδικάσει ή να αθωώσει την Google. Βεβαίως, στην εκδίκαση μιας τόσο σοβαρής υπόθεσης οι διάδικοι παρατάσσουν εκατέρωθεν πολυμελείς ομάδες δικηγόρων, κανονικούς λόχους διαπρεπών και ακριβοπληρωμένων νομικών με εξειδικευμένες γνώσεις της ισχύουσας νομοθεσίας στον σύγχρονο ψηφιακό κόσμο, τα πνευματικά δικαιώματα και, φυσικά, τις αντιμονοπωλιακές διατάξεις του Εμπορικού Δικαίου. Επίσης, συν τω χρόνω αναμένεται να παρουσιαστούν στην αίθουσα του δικαστηρίου κορυφαία στελέχη, όπως ο διευθύνων σύμβουλος της Google Σουντάρ Πιτσάι και ο ομόλογός του στη Microsoft Σάτια Ναντέλα, καθώς και ο Εντι Κιου, επί μακρόν σύμβουλος του επικεφαλής της Apple Τιμ Κουκ.
Τυπικά, εναντίον της Google έχουν κινηθεί 35 Πολιτείες των ΗΠΑ και επιπλέον η περιφερειακή ενότητα της Ουάσινγκτον (District of Columbia), μαζί με τη Νήσο Γκουάμ και το Πουέρτο Ρίκο, αμφότερες απομακρυσμένες και ημιαυτόνομες περιοχές, οι οποίες όμως ανήκουν στις ΗΠΑ.
Στον πυρήνα της παραπομπής της βρίσκεται η κατηγορία ότι η Google εξαγοράζει, αντί αστρονομικού τιμήματος (περί τα 10 δισ. δολάρια), το δικαίωμα να εμφανίζεται η δική της μηχανή αναζήτησης ως πρώτη προεπιλογή σε κάθε συσκευή smartphone που παράγουν οι εταιρείες Apple και Samsung.
