Εχει έρθει άραγε οριστικά το τέλος των φθηνών αεροπορικών εισιτήριων; Αυξημένα κόστη σε αεροπορικές και αεροδρόμια, πληθωρισμός αλλά και -κυρίως- υψηλή ζήτηση για ταξίδια αποτελούν το βασικό τρίπτυχο ως προς τις αυξήσεις των τιμών των αεροπορικών εισιτηρίων, που βρέθηκαν στο στόχαστρο φέτος το καλοκαίρι και, όπως φαίνεται, θα συνεχίσουν να απασχολούν τους Ευρωπαίους καταναλωτές και εν όψει του χειμώνα, με την αγορά να αναζητεί νέα σημεία ισορροπίας.
Στην Ελλάδα η μέση τιμή των αεροπορικών εισιτηρίων στο δίκτυο εξωτερικού τον Ιούνιο του 2023 ήταν στα 199 ευρώ, έχοντας αυξηθεί σε διψήφιο ποσοστό -κατά 18%- σε σύγκριση με μία διετία πριν, τον Ιούνιο του 2021, όταν ήταν στα 168 ευρώ κατά μέσο όρο. Παρ’ όλα αυτά, από τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς ανά την Ευρώπη και δη τη Μεσόγειο και σε απόλυτα νούμερα φέτος το καλοκαίρι, η χώρα μας μαζί με την Τουρκία και πρώτη την Ιταλία φιγουράρουν στις πιο… φθηνές. Πανευρωπαϊκά, οι μεγαλύτερες αυξήσεις την περίοδο 2021-2023 καταγράφηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τη μέση τιμή στα 344 ευρώ να έχει υπερ-διπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2021, ενώ οι πιο ακριβές απόλυτες τιμές καταγράφονται στην Ολλανδία, με μέση τιμή στα 356 ευρώ.
Tα στοιχεία προκύπτουν από την ανάλυση που έχει πραγματοποιήσει η διεθνής εταιρεία αναλύσεων Mabrian, η οποία επεξεργάζεται δεδομένα από την παγκόσμια αγορά για τα ταξίδια. Τα αποτελέσματα λαμβάνουν υπόψη τις μέσες μηνιαίες τιμές των πτήσεων από την 1η Ιουλίου 2021, όταν υπήρχαν ακόμη περιορισμοί μετά την πανδημία, έως τον Ιούνιο του 2023. Η μελέτη εξετάζει εισιτήρια μόνο απλής μετάβασης με φόρους και τέλη σε διεθνείς πτήσεις από/προς 157 χώρες.
Οπως προκύπτει, ειδικά στην Ευρώπη δεν υπάρχει καμία χώρα με μειώσεις τιμών την τελευταία διετία. Αντίθετα παντού, παρά τον αυξημένο ανταγωνισμό με όρους κανονικότητας, το 2023 στη μετά COVID-19 περίοδο έχουν καταγραφεί αυξήσεις τιμών. Σε διεθνές επίπεδο, ένα πρώτο βασικό συμπέρασμα είναι ότι οι τιμές των πτήσεων παγκοσμίως έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο 31% τους τελευταίους 24 μήνες. Επιπλέον, ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι ενώ οι τιμές των πτήσεων στις πιο «παραδοσιακές» αεροπορικές διεθνώς έχουν αυξηθεί κατά 40%, αυτές των εταιρειών χαμηλού κόστους (low cost) αυξήθηκαν κατά 6%.
Η εικόνα στην Ευρώπη
Η Ευρώπη, είτε πρόκειται για τις βορειοευρωπαϊκές αγορές είτε για τον τουριστικό Νότο, σημειώνει τις μεγαλύτερες αυξήσεις διεθνώς, με άνοδο τιμών στις πτήσεις ακόμη και στο +106%, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ελλάδα και Τουρκία είναι οι δύο τουριστικές αγορές της Μεσογείου όπου οι ρυθμοί αύξησης στην τελευταία διετία είναι χαμηλότεροι σε σύγκριση με την «πρωταθλήτρια» του ευρωπαϊκού τουρισμού, την Ισπανία, όπου η μέση τιμή στη διετία έχει αυξηθεί κατά 64%, φτάνοντας φέτος τα 200 ευρώ και τη σαφώς πιο ακριβή Πορτογαλία, με αύξηση 62% και μέση τιμή στα 277 ευρώ τώρα από τα 171 ευρώ μία διετία πρίν. Ωστόσο, σε απόλυτα νούμερα στον ευρωπαϊκό Νότο, η Ιταλία παρουσιάζει τις χαμηλότερες τιμές εισιτηρίων, με 143 ευρώ κατά μέσο όρο, λόγω και του μεγάλου μεριδίου των low cost εταιρειών (πάνω από 72% έναντι του 36% στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία της Mabrian).
Στον ευρωπαϊκό Βορρά, στις δύο μεγαλύτερες αγορές του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας, ιδιαίτερα δημοφιλείς και στη χώρα μας για τα ταξίδια των Ελλήνων αλλά και τον εισερχόμενο τουρισμό, οι τιμές στις πτήσεις την τελευταία διετία έχουν παρουσιάσει -ειδικά τους πρώτους μήνες μετά την πανδημία- ισχυρή άνοδο. Βασική αιτία, η έντονη ζήτηση για ταξίδια από αυτές τις αγορές στη διάρκεια του χειμώνα αλλά και από τις αρχές του καλοκαιριού, με τις αεροπορικές εταιρείες, από την πλευρά τους, να σπεύδουν να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερες αποδόσεις.
Επιπλέον, σημαντικό ρόλο στην άνοδο των τιμών έχει παίξει το γεγονός, σύμφωνα με τους αναλυτές της Mabrian, «ότι στην αεροπορική βιομηχανία υπήρξε μεγάλος αντίκτυπος από τα αυξημένα κόστη στη διάρκεια της τελευταίας διετίας σε όλη την αλυσίδα – ενδεικτικά η αγορά των καυσίμων αντιπροσωπεύει από 15% έως 35% των λειτουργικών δαπανών των αεροπορικών. Ειδικά οι πιο παραδοσιακές αεροπορικές, στη διάρκεια της πανδημίας λόγω της καθήλωσης των αεροπλάνων τους στο έδαφος αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε πιο ριζικές, δομικές αλλαγές στη λειτουργία τους. Μεταξύ αυτών των αλλαγών ήταν και η αναπροσαρμογή της πιο μακροπρόθεσμης πολιτικής τους ως προς την αγορά καυσίμων για την κάλυψη μελλοντικών αναγκών, που επηρεάστηκε για δεύτερη φορά, σε επόμενη φάση και από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία». Σε αυτή την παράμετρο των αυξημένων λειτουργικών δαπανών και επιπλέον της παραμέτρου του πληθωρισμού, ήρθε να προστεθεί και ένας τρίτος παράγοντας, αυτός της έλλειψης προσωπικού, που εντάθηκε ως απόρροια της πανδημίας, «με τον κλάδο να έχει αντιμετωπίσει την τελευταία διετία, ειδικά από το 2022 και μετά, πολλές απεργίες και διαμαρτυρίες για τις συνθήκες, οι οποίες αναμφίβολα έχουν αυξήσει το κόστος».
Στο ερώτημα γιατί οι αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων είναι μεγαλύτερες στην τριετία 2021-2023 στις πιο παραδοσιακές εταιρείες έναντι των αεροπορικών χαμηλού κόστους, οι αναλυτές της Mabrian αναφέρουν ότι πρόκειται για δύο διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα με σαφώς μεγαλύτερα σταθερά κόστη για την πρώτη κατηγορία και διαφορετικές εμπορικές πολιτικές, την ίδια στιγμή που η συγκυρία της ισχυρής ζήτησης για ταξίδια έδωσε την ευκαιρία στις εταιρείες να ανακτήσουν μέρος από τα διαφυγόντα κέρδη των προηγούμενων ετών.
Οπως προκύπτει από τα δεδομένα της διετίας που έχει επεξεργαστεί η γνωστή εταιρεία αναλύσεων, για το πρώτο μισό του 2023 οι low cost αεροπορικές διατήρησαν τις τιμές στα ίδια επίπεδα με το 2022, ενώ οι παραδοσιακές εταιρείες έχουν προχωρήσει σε μειώσεις τιμών. Ωστόσο, οι τελευταίες είχαν προχωρήσει σε μεγάλες αυξήσεις το καλοκαίρι του 2022, σπεύδοντας να εκμεταλλευθούν το momentum της μετά COVID-19 περιόδου, όπου ήταν εντονότερη η ζήτηση και συνακόλουθα ήταν πιο έντονη και η πρόθεση του ταξιδιωτικού κοινού να δαπανήσει περισσότερα για ταξίδια, με μεγαλύτερο το μερίδιο των κρατήσεων της τελευταίας στιγμής.
«Τώρα, με την επάνοδο της κανονικότητας στις αερομεταφορές και προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές έναντι των low cost εταιρειών, οι παραδοσιακές αεροπορικές δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στις μειώσεις τιμών», αναφέρει η ανάλυση της Mabrian. Το «όσο πιο νωρίς τόσο καλύτερα» φαίνεται ότι σταδιακά επιστρέφει στις κρατήσεις για το ταξιδιωτικό κοινό, που επιπλέον σπεύδει να αξιοποιήσει και τις προσφορές μικρής διάρκειας με σημαντικές εκπτώσεις που βγάζουν κατά καιρούς οι αεροπορικές.
