Με το βλέμμα στραμμένο στην επανάληψη των εργασιών της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης στις 15 Ιανουαρίου είναι η Ουάσιγκτον, καθώς τοτε θα αποκαλυφθεί εάν η Τουρκία επιμένει στο παζάρι μέχρις εσχάτων, επιμένοντας σε προηγούμενη κίνηση των Αμερικανών για τα F16 προκειμένου να επικυρωθεί από την ΄Αγκυρα το Πρωτόκολλο ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Μια διαδικασία την οποια παρακολουθεί στενά και η Αθήνα καθώς η έκβαση του «παζαριού» δείχνει να επηρεάζει το αίτημα αγοράς απο την Ελλάδα των F-35.
Η Τουρκία ενώ η ιδια συνέδεσε επισήμως την διαδικασία πώλησης και αναβάθμισης των F-16 με την υπόθεση της επικύρωσης του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ,τωρα εκβιάζει τις ΗΠΑ απαιτώντας ουσιαστικά να προηγηθεί η απόφαση του Κογκρέσου πριν ολοκληρώσει την διαδικασία για την Σουηδία για την οποία εκκρεμεί η υπερψήφιση της από την ολομέλεια της Εθνοσυνέλευσης, η υπογραφή της από τον πρόεδρο Ερντογάν και η κατάθεση της στους θεματοφύλακες της Ιδρυτικής Συνθήκης του ΝΑΤΟ ,στην Ουάσιγκτον.
Όμως η διελκυστίνδα αυτή η οποία υπερβαίνει την απλή προμήθεια νέων αεροσκαφών και αναβάθμιση παλιών καθώς αφορά τον γενικότερο προσανατολισμό της Τουρκίας απειλεί να δημιουργήσει νεα εστία έντασης μεταξύ του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της Δύσης.
Ο Αμερικάνος ΥΠΕΞ Α. Μπλίνκεν αναμένεται σύμφωνα με πληροφορίες τις επόμενες ημέρες να επισκεφθεί και την ΄Αγκυρα στο πλαίσιο της περιοδείας του στην περιοχή σε μια προσπάθεια να πείσει την τουρκική κυβέρνηση να ολοκληρώνει την διαδικασία για την ένταξη της Σουηδίας, προειδοποιώντας οτι σε διαφορετική περίπτωση θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ασκηθεί πίεση στο Κογκρέσο για την έγκριση της συμφωνίας για τα F-16 και συγχρόνως δεν θα είναι εύκολο να παραμείνει η Ελλάδα επι μακρόν στην «λίστα αναμονής» για τα F-35.
Η διασύνδεση της πώλησης των F-16 στην Τουρκία και της συμφωνίας για τα F-35 στην Ελλάδα είναι κάτι που ανησυχεί την Αθήνα καθώς η αμυντική συνεργασία της χώρας μας με τις ΗΠΑ που έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρονια θα πρέπει να είναι αυτοτελής και να μην εξαρτάται από τέτοιου είδους «τριτογενείς» παράγοντες. Βεβαίως για τους Αμερικανούς μια Συμφωνία πώλησης F-35 στην Ελλάδα αποτελεί ενα διαρκές φόβητρο έναντι της Τουρκίας καθώς η Άγκυρα έχει αποβληθεί από το πρόγραμμα των F-35 λόγω της αγοράς των S400 και είναι προφανές ότι ο συνδυασμός των Rafale με την απόκτηση των εξελιγμένων αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35 θα εμπεδώσει την υπεροπλία της Ελλάδας στον αέρα.
Οι Αμερικανοί χρησιμοποιούν αυτό το επιχείρημα προκειμένου να πιέσουν την Άγκυρα να προχωρήσει άμεσα την έγκριση της ένταξης της Σουηδίας ώστε να αποφευχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο ,χωρίς όμως να μπορούν να προσφέρουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις όχι μονο για το ενδεχόμενο επιστροφής στο πρόγραμμα των F-35 αλλά ουτε καν για το πακέτο των F-16. Από την άλλη πλευρά όμως η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα μπορεί να κρατά παγωμένο επ’αόριστο το αίτημα της Ελλάδας για την αγορά των F-35.
Ερωτηματικό αποτελεί επίσης το εαν η Ουάσιγκτον θα επιχειρήσει να συνδέσει την πώληση των F-16 στην Τουρκία με όρους που θα αφορούν και την ανάγκη σεβασμού της εδαφικής κυριαρχίας των συμμάχων και αποφυγής επιθετικών ενεργειών με χρήση των συγκεκριμένων μαχητικών εναντίον της Ελλάδας, όπως προέβλεπε το πακέτο που είχε διαμορφώσει ο γερουσιαστής Μενέντεζ πριν από την απομάκρυνση του από την Προεδρία της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας.
Για την Ελλάδα η μικρή καθυστέρηση της έγκρισης της απόφασης πώλησης των F-35 δεν είναι καταστροφική καθώς θα μπορέσει να συνδυαστεί και με τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας, πολιτικά όμως είναι προβληματικό το να αποκτήσει εμμέσως «βετο» η Άγκυρα σε ένα μείζονος σημασίας κεφάλαιο των ελληνοαμερικανικών αμυντικών σχεσεων. Και αυτό ειναικατι που θα πρεπει να αποτραπεί.
