H πρώτη εκτέλεση θανατοποινίτη στις ΗΠΑ με τη χρήση αερίου αζώτου πραγματοποιήθηκε πριν από μερικές ώρες στην Αλαμπάμα, μια μη δοκιμασμένη διαδικασία για την οποία οι δικηγόροι του κρατουμένου είχαν υποστηρίξει ότι αποτελεί «μορφή σκληρής και ασυνήθιστης τιμωρίας» που απαγορεύεται από το Σύνταγμα των ΗΠΑ.
Ο θάνατος του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ, που είχε καταδικαστεί οριστικά το 1996 στην εσχάτη των ποινών μετά τη δίκη του για τη δολοφονία γυναίκας κατά παραγγελία του συζύγου της, διαπιστώθηκε στη φυλακή της Άτμορ στις 20:25 (τοπική ώρα· στις 04:25 ώρα Ελλάδας). Ο Σμιθ πέθανε αφού εισέπνευσε καθαρό άζωτο μέσω μιας μάσκας προσώπου συνδεδεμένης με έναν κύλινδρο που απελευθέρωνε σιγά σιγά το αέριο, για να προκαλέσει στέρηση οξυγόνου. Η εκτέλεση διήρκεσε περίπου 22 λεπτά.
Υπενθυμίζεται ότι είχε γίνει αποτυχημένη προσπάθεια να εκτελεστεί ο Σμιθ με θανατηφόρο ενέσιμο διάλυμα τον Νοέμβριο του 2022.
Λίγες μέρες πριν εκτελεστεί, ο Σμιθ είχε πει σε τηλεφωνική του συνέντευη στον Guardian ότι δεν αισθανόταν έτοιμος να πεθάνει και ότι είχε διαγνωστεί με διαταραχή μετατραυματικού στρες μετά την πρώτη αποτυχημένη απόπειρα εκτέλεσής του, εμφανίζοντας συμπτώματα όπως αϋπνία και έντονο άγχος. Ο ίδιος ανέφερε συγκεκριμένα ότι τον τρομοκρατούσε η ιδέα ότι θα μπορούσε να κάνει εμετό στη μάσκα και να πνιγεί, μια πιθανότητα που είχαν αναφέρει και οι δικηγόροι του στο δικαστήριο.
«Σπαρταρούσε στο φορείο»
Παρά τους ισχυρισμούς αξιωματούχων της Αλαμπάμα ότι η νέα μέθοδος εκτέλεσης θανατοποινιτών είναι «ίσως η πιο ανθρωπιστική που έχει επινοηθεί ποτέ», οι μαρτυρίες από αυτόπτες μάρτυρες μεταφέρουν μια τελείως διαφορετική εικόνα, σύμφωνα με τον Guardian.
Ο δημοσιογράφος Μάρτι Ρόμνι από το site Montgomery Advertiser ανέφερε ότι μεταξύ 7.57 μ.μ. και 8.01 μ.μ. (τοπική ώρα) «o Σμιθ είχε σπασμούς και σπαρταρούσε πάνω στο φορείο. Έπαιρνε βαθιές αναπνοές, το σώμα του έτρεμε βίαια και τα μάτια του να γύρισαν προς τα πίσω στις κόγχες τους». Σύμφωνα με το ρεπόρταζ του δημοσιογράφου, ο Σμιθ «έσφιγγε τις γροθιές του, τα πόδια του έτρεμαν… έδειχνε να πασχίζει να αναπνεύσει. Το φορείο κουνήθηκε αρκετές φορές».
Ο αιδεσιμότατος Τζεφ Χουντ, πνευματικός σύμβουλος του Σμιθ, ήταν στο πλευρό του θανατοποινίτη κατά την εκτέλεση και δήλωσε ότι οι υπάλληλοι της φυλακής που βρίσκονταν στην αίθουσα «ήταν εμφανώς ξαφνιασμένοι με το πόσο άσχημα πήγαν τα πράγματα». «Αυτό που είδαμε ήταν ένας άνθρωπος να δίνει μάχη για τη ζωή του για μερικά λεπτά», συμπλήρωσε ο Χουντ.
«Όπως φαίνεται, ο Σμιθ προσπάθησε να κρατήσει την αναπνοή του για όσο περισσότερη ώρα μπορούσε», δήλωσε αργότερα σε συνέντευξη Τύπου ο επίτροπος για τις σωφρονιστικές υπηρεσίες στην Αλαμπάμα, Τζον Χαμ.
Η εκτέλεση είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει 6 το απόγευμα, όμως καθυστέρησε επειδή το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ εξέταζε την τελευταία έφεση του Σμιθ. Λίγο πριν από τις 8 το βράδυ, το δικαστήριο απέρριψε την έφεση, δίνοντας το πράσινο φως για να προχωρήσει η εκτέλεση.
Η δικαστής Σόνια Σοτομαγιόρ, η οποία διαφώνησε μαζί με άλλους δύο φιλελεύθερους δικαστές, έγραψε σε ανακοίνωσή της: «Μετά την αποτυχία της να σκοτώσει τον Σμιθ στην πρώτη της προσπάθεια, η Αλαμπάμα τον επέλεξε ως “πειραματόζωο” για να δοκιμάσει μια μέθοδο εκτέλεσης που δεν έχει επιχειρηθεί ποτέ στο παρελθόν. Ο κόσμος παρακολουθεί».
