Η δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου πυροδότησε εκ νέου αντιδράσεις καθώς, όπως έγινε γνωστό, για την εισαγωγή των φοιτητών στα μη κρατικά πανεπιστήμια τίθεται ως προϋπόθεση η συμμετοχή στις Πανελλαδικές και η εξασφάλιση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, με τα σενάρια για εγγραφή «στις Ιατρικές με βαθμολογία 8,34’ να ‘φουντώνουν».
Στο χθεσινό πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο δεν έλειψαν οι συμπλοκές ενώ σημειώθηκαν επεισόδια το απόγευμα στη Νομική Αθηνών, που τέθηκε εκ νέου υπό κατάληψη. Χρειάστηκε η επέμβαση των ΜΑΤ.
Το νομοσχέδιο με μία ματιά
Από χθες (8/2) και έως τις 18 Φεβρουαρίου, τέθηκε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το νομοσχέδιο με τίτλο «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου –Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων».
«Στο δίλημμα ανάμεσα στην κίνηση και την ακινησία, επιλέγουμε το πρώτο. Θέτουμε τη χώρα σε κίνηση, με πνεύμα συνεργασίας αλλά και προσήλωση στην εντολή που έχουμε λάβει από τους πολίτες», δηλώνει ο υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Κυριάκος Πιερρακάκης σε ανάρτησή του στο Facebook, αναφερόμενος στο ‘ιστορικό βήμα προς τα εμπρός’, που έγινε σε σχέση με τις ρυθμίσεις για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, που περιλαμβάνει το νέο νομοσχέδιο. «Την ‘ακινησία’ πλήρωσε η χώρα μας. Επειδή μπορεί να μην υπάρχει κόστος στο παρόν, είναι όμως κοστοβόρο για το μέλλον. Λύνουμε εκκρεμότητες δεκαετιών», υπογράμμισε ο ίδιος μιλώντας για το διαχρονικό δίλημμα των κυβερνήσεων κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, που παραχώρησε για την παρουσίαση του νομοσχεδίου. Οι αλλαγές στην ανώτατη εκπαίδευση αφορούν, επίσης, τη χρηματοδοτική και θεσμική θωράκιση των Δημοσίων Πανεπιστημίων.
Το σχέδιο νόμου για την ανώτατη εκπαίδευση έχει αναρτηθεί προς διαβούλευση. Θωρακίζουμε χρηματοδοτικά και θεσμικά τα…
Posted by Kyriakos Pierrakakis on Thursday, February 8, 2024
Συνοψίζοντας τα κεντρικά σημεία του πολυνομοσχεδίου, αποτελείται από 200 άρθρα κατανεμημένα σε πέντε μέρη. Τα 170 άρθρα αναφέρονται στη δημόσια Παιδεία όλων των βαθμίδων, τα 30 στην ίδρυση παραρτημάτων μη κρατικών πανεπιστημίων.
Τα ΑΕΙ αποκτούν περισσότερη ευελιξία σε ό,τι αφορά την ίδρυση, τις συγχωνεύσεις και τις καταργήσεις τμημάτων, με προϋπόθεση τη σύμφωνη γνώμη της Ανεξάρτητης Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης. Εισάγεται η απαλλαγή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από τη γραφειοκρατία και δημιουργείται ένας μηχανισμός για χρηματοδότηση των καινοτόμων ιδεών. Το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο αυτονομείται. Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ) αναβαθμίζεται με την ίδρυση νέων σχολών και τμημάτων. Επίσης, στο ΔΠΘ εντάσσονται τα τμήματα του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ) της Δράμας και της Καβάλας ενώ ενισχύεται σε αριθμό φοιτητών, διδακτικό προσωπικό , χρηματοδότηση και υποδομές. Πρόκειται για μία έμπρακτη στήριξη στα περιφερειακά πανεπιστήμια και στον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι λόγοι της ενίσχυσης του ΔΠΘ είναι πρωτίστως εκπαιδευτικοί αλλά και εθνικοί, καθώς το ακαδημαϊκό ίδρυμα διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην ευαίσθητη Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων, σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο, πλέον, το εβδομήντα τοις εκατό (70%) της τακτικής επιχορήγησης στα ΑΕΙ κατανέμεται με αντικειμενικά κριτήρια (αντί του ογδόντα τοις εκατό (80%) μέχρι σήμερα). Το υπόλοιπο τριάντα τοις εκατό (30%) της τακτικής επιχορήγησης στα ΑΕΙ κατανέμεται με βάση ενδεικτικούς δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων, στους οποίους αξιολογείται κάθε ΑΕΙ, όπως η αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας ή η ερευνητική δραστηριότητα. Να σημειωθεί, πως ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στην ενίσχυση της διεθνοποίησης των δημοσίων πανεπιστημίων.
Τα μη κρατικά πανεπιστήμια – ο βασικός κορμός
Σε ό,τι αφορά τα μη κερδοσκοπικά μη κρατικά πανεπιστήμια, θα έχουν τη μορφή νομικών προσώπων, συγκεκριμένα θα φέρουν τον τίτλο ‘Νομικό Πρόσωπο Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης’ (ΝΠΠΕ) και θα συνδέονται με το μητρικό Πανεπιστήμιο, το οποίο θα έχει την ευθύνη των Προγραμμάτων Σπουδών. Τα ΝΠΠΕ θα έχουν ως αποκλειστικό στόχο την παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης. Όπως υπογράμμισε ο υπουργός Παιδείας, τα κριτήρια για την ίδρυσή τους θα είναι τα πιο αυστηρά στην Ευρώπη ενώ θα ελέγχονται από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ). Τα ΝΠΠΕ θα αναπτύσσουν ερευνητική δραστηριότητα, η οποία συσχετίζεται με τα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών, καθώς και με τα αντίστοιχα προγράμματα του μητρικού ιδρύματος.
Οι υποψήφιοι θα εισάγονται σε αυτά μέσω Πανελλαδικών Εξετάσεων, με την προϋπόθεση ότι εξασφαλίζουν την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) του πεδίου ενδιαφέροντος και όχι του Τμήματος. Η έναρξη λειτουργίας τους αναμένεται το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026 ενώ έως τότε, προβλέπεται να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι απαραίτητες ενέργειες εκ μέρους τους για τις επαρκείς υποδομές. Αν και δεν ανακοινώθηκαν συγκεκριμένα πανεπιστήμια, τα οποία έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για να ιδρύσουν παραρτήματα στη χώρα μας, βρίσκονται σε εξέλιξη οι σχετικές συζητήσεις.
Επισημάνθηκε από τον υπουργό πως πρόκειται για γνωστά και έγκριτα ξένα πανεπιστήμια. Επίσης, τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα παρέχουν διπλή πιστοποίηση και δεν θα απαιτείται αναγνώριση από το ΔΟΑΤΑΠ.
Υπενθυμίζεται πως υπάρχουν πολλά παραδείγματα ξένων διεθνώς αναγνωρισμένων πανεπιστημίων, που έχουν ιδρύσει παραρτήματα σε άλλες χώρες. Ενδεικτικά, το πανεπιστήμιο Sorbonne λειτουργεί από το 2006 παράρτημα στο Άμπου Ντάμπι (Η.Α.Ε.). Το πανεπιστήμιο Yale ίδρυσε το 2013 στη Σιγκαπούρη το Yale-NUS College. Το πανεπιστήμιο Johns Hopkins University λειτουργεί από το 1955 παράρτημα στην Μπολόνια, ενώ από το 1986 λειτουργεί παράρτημα και στην πόλη Nanjing της Κίνας. Το πανεπιστήμιο Duke ίδρυσε το 2005 παράρτημα ιατρικής σχολής στη Σιγκαπούρη και το 2013 δεύτερο παράρτημα στο Kunshan της Κίνας.
Το διδακτικό προσωπικό
Θα υπάρχει ασυμβίβαστο για το διδακτικό προσωπικό των Δημόσιων Πανεπιστημίων στο να υπηρετήσουν παράλληλα και σε Μη Κρατικό Πανεπιστήμιο. Όπως δε δήλωσε νωρίτερα σήμερα στην ΕΡΤ, ο Γενικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης, Οδυσσέας – Ιωάννης Ζώρας, «ο αριθμός των διδασκόντων δεν θα είναι λιγότερος από 30 ανά σχολή. Οι καθηγητές σε μεγάλο ποσοστό (80%) θα πρέπει να διαθέτουν διδακτορικό σε θέμα συναφές με το αντικείμενο διδασκαλίας και να είναι εγκεκριμένο από το μητρικό Ίδρυμα. Για την επιλογή των καθηγητών, θα έχει λόγο το μητρικό πανεπιστήμιο κατ’αρχήν, επειδή πρόκειται για πολύ σοβαρά πανεπιστήμια, που θα θέσουν πολύ αυστηρούς κανόνες – όπως αυστηρούς κανόνες θα θέσουμε κι εμείς. Οι καθηγητές των μη κρατικών δεν θα μπορούν να διδάσκουν και σε δημόσια πανεπιστήμια. Θα μπορούν να έρθουν Έλληνες και ξένοι Καθηγητές από το εξωτερικό, πάντα σε μόνιμη βάση».
Για τους καθηγητές το προβλεπόμενο όριο διδασκαλίας είναι 12 ώρες εβδομαδιαίως. Υπογραμμίζεται δε πως όλα τα κριτήρια πρόσληψης και οι διαδικασίες εξέλιξης του διδακτικού προσωπικού, θα είναι αντίστοιχα με αυτά που ισχύουν στο μητρικό ίδρυμα και θα υπόκεινται σε έγκριση από αυτό.
Το κόστος ίδρυσης παραρτήματος μη κρατικού πανεπιστημίου
Το ελάχιστο κόστος για την ίδρυση παραρτήματος πανεπιστημίου από το εξωτερικό, θα είναι 2 εκατομμύρια ευρώ. Συγκεκριμένα, απαιτούνται 500.000 ευρώ για κάθε μία από τις τρεις σχολές, που θα ιδρύονται υποχρεωτικά και 500.000 ευρώ για υποβολή αίτησης άδειας λειτουργίας. Στην περίπτωση, που κάποιο Ίδρυμα επιθυμεί να ιδρύσει περισσότερες σχολές, προβλέπεται κλιμακούμενο παράβολο. Εξαίρεση στην υποχρέωση για έναρξη λειτουργίας με μίνιμουμ τρεις σχολές, θα ισχύει για τα 20 πρώτα Πανεπιστήμια στη διεθνή κατάταξη, τα οποία θα μπορούν να ιδρύσουν μια σχολή – αρκεί να πληρούνται όλες οι υπόλοιπες προϋποθέσεις.
Η εισαγωγή των φοιτητών στα μη κρατικά
Σε φλέγον ζήτημα έχει εξελιχθεί εκείνο της πρόσβασης των φοιτητών στα μη κρατικά πανεπιστήμια. Όπως προαναφέρθηκε, δικαίωμα πρόσβασης στα μη κρατικά παραρτήματα των ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας, θα αποκτούν οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι αποκλειστικά μέσω Πανελληνίων εξετάσεων και εφόσον εξασφαλίζουν την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) στο πεδίο, που τους ενδιαφέρει.
Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο υπουργός «η διαδικασία των Πανελλαδικών Εξετάσεων επιλέχθηκε για να υπάρχει ένα καθεστώς ισονομίας ανάμεσα σε δημόσια και μη κρατικά-μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια όσον αφορά στην εισαγωγή των Ελλήνων φοιτητών στα μη κρατικά ΑΕΙ. Προκειμένου να είναι κάποιος υποψήφιος προς φοίτηση στα μη κρατικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, θα πρέπει να καλύπτει την ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ) του επιστημονικού πεδίου που τον ενδιαφέρει. Αυτή ταυτίζεται με τον χαμηλότερο μέσο όρο ΕΒΕ του επιστημονικού πεδίου (και όχι τμημάτων) επί συντελεστή 0,8». Επομένως, από τα τέσσερα επιστημονικά πεδία, στα οποία σήμερα εξετάζονται οι υποψήφιοι με τις Πανελλήνιες, θα ισχύσει για το καθένα η χαμηλότερη βάση εισαγωγής, για λόγους συνταγματικής ισότητας. Και επειδή την χαμηλότερη ΕΒΕ, εμφανίζει το 4ο πεδίο με 8,34, αυτό σημαίνει ότι η ΕΒΕ για όλα τα πεδία θα είναι 8,34.
