Η αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών έχει οδηγήσει στη συρρίκνωση του κενού ΦΠΑ, με το ελληνικό Δημόσιο να εισπράττει σημαντικά έσοδα ετησίως.
Η αυξημένη χρήση των καρτών την περίοδο της πανδημίας, που έγινε συνήθεια για ένα πολύ μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, τα ηλεκτρονικά βιβλία και η διασύνδεση των ταμειακών με τα POS περιόρισαν τις απώλειες, με αποτέλεσμα να μειωθεί και η φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ κατά 50% σε σχέση με το 2017. Ο σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου έφερε αποτελέσματα και όπως εκτιμούν, το «κενό» ΦΠΑ, δηλαδή η διαφορά των πραγματικών εσόδων από ΦΠΑ σε σχέση με αυτό που θα έπρεπε να είναι βάσει της οικονομικής δραστηριότητας, θα περιορισθεί περαιτέρω μέχρι το 2026.
Έτσι, λοιπόν, από τα 6 δισ. ευρώ που ήταν οι απώλειες ΦΠΑ το 2017, περιορίσθηκαν το 2021 στα 3,2 δισ. ευρώ, ενώ η νέα μελέτη που αναμένεται να εκδοθεί στα τέλη του μηνός από την Κομισιόν θα δείχνει, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, ότι το κενό ΦΠΑ είναι κάτω από 3 δισ. ευρώ.
Από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών υποστηρίζουν ότι το κενό ΦΠΑ θα μειωθεί ακόμη περισσότερο, καθώς από τον Ιανουάριο του 2025 θα είναι πλήρως κλειδωμένες οι δηλώσεις ΦΠΑ τόσο στο σκέλος των εσόδων όσο και των εξόδων. Επίσης, εκτιμούν ότι οι απώλειες ΦΠΑ θα περιορισθούν στο 9% (θεωρητικά προσδοκώμενα έσοδα υπό πλήρη συμμόρφωση) έως το 2026 και ότι θα προκύψουν επιπλέον έσοδα τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν νέες ελαφρύνσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, όπως μείωση των συντελεστών ΦΠΑ ή περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.
Σημειώνεται ότι η χώρα μας το 2019 ήταν ουραγός μαζί με τη Ρουμανία και τη Μάλτα, καταγράφοντας τις μεγαλύτερες απώλειες ΦΠΑ, ενώ το 2020 η κατάσταση σταδιακά αλλάζει και από τις τελευταίες θέσεις η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες σε ό,τι αφορά τη μείωση φοροδιαφυγής στον ΦΠΑ, μαζί με τη Γερμανία, την Ουγγαρία και τις Κάτω Χώρες.
Οι πλήρως κλειδωμένες δηλώσεις ΦΠΑ τόσο στο σκέλος των εσόδων όσο και των εξόδων από τον Ιανουάριο θα περιορίσουν περαιτέρω τη φοροδιαφυγή.
Όπως προαναφέρθηκε, σημαντικό ρόλο στη μείωση των απωλειών ΦΠΑ έχει το «κλείδωμα» των δηλώσεων ΦΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι μπαίνει τέλος στη δυνατότητα διόρθωσης των στοιχείων από υπόχρεους επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Ο,τι ανεβαίνει στα ηλεκτρονικά βιβλία θα μεταφέρεται και στη δήλωση ΦΠΑ, καθώς και στη φορολογική δήλωση.
Ουδείς θα μπορεί να αυξήσει τα έξοδά του, αντίθετα θα μπορεί να αυξήσει τα έσοδά του. Συγκεκριμένα, θα μπορεί μόνο να προσθέσει και άλλα έσοδα και ΦΠΑ που πρέπει να πληρώσει, αν και εφόσον έχει κόψει τιμολόγια πωλήσεων τα οποία τυχόν δεν είχαν διαβιβαστεί εντός 24 ωρών στην ΑΑΔΕ, π.χ. λόγω απώλειας σύνδεσης ή αν εκδόθηκαν χειρόγραφα λόγω κάποια ειδικής εξαίρεσης (λόγω πολύ χαμηλού ετήσιου τζίρου κ.λπ.).
Ουσιαστικά, τόσο τα έσοδα όσο και τα έξοδα των επιχειρήσεων θα βγαίνουν αυτόματα από τα ηλεκτρονικά βιβλία και με βάση αυτά θα φορολογούνται. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό:
– Από 1/10/2024 έως και 31/12/2024 μηδενίζονται οι αποκλίσεις στην περίπτωση δεδομένων εσόδων και περιορίζονται σε 5% στην περίπτωση των εξόδων.
– Από 1/01/2025 παύουν να υφίστανται αποκλίσεις τόσο ως προς τα έσοδα όσο και προς τα έξοδα σε σχέση με τα αντίστοιχα δεδομένα που έχουν διαβιβαστεί στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
Βάσει των στοιχείων της ΑΑΔΕ, τον Ιανουάριο που υποβλήθηκαν οι δηλώσεις ΦΠΑ του Δεκεμβρίου (επαγγελματίες και επιχειρήσεις) το ποσοστό των εσόδων αυτών που δήλωσαν οι ίδιοι οι φορολογούμενοι σε σχέση με τα στοιχεία που είχε στη διάθεσή της ηλεκτρονικά ήταν σε ποσοστό 67% ταυτόσημο, ενώ των εξόδων σε μόλις 30,73%. Τον Απρίλιο, με την υποβολή των δηλώσεων ΦΠΑ (από επιχειρήσεις και επαγγελματίες) τα ανωτέρω ποσοστά εκτοξεύθηκαν. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των εσόδων έφθασε στο 88% και των εξόδων στο 63,64%.
