Με μια του υπογραφή ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ ανέστειλε όλα τα προγράμματα διεθνούς αρωγής για διάστημα 90 ημερών, με εξαίρεση αυτά που αφορούν την παροχή έκτακτης επισιτιστικής βοήθειας, καθώς τη στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Επί τρεις μήνες η κυβέρνησή του θα εξετάζει το σύνολο του συστήματος διεθνούς αρωγής. Μια απόφαση που έχει προκαλέσει πανικό στις πιο εύθραυστές χώρες, ενώ περιορίζει την επιρροή των ΗΠΑ και αυξάνει αυτή της Κίνας.
«Ακόμη κι αν τελικά αποκατασταθεί η χρηματοδότηση, θα έχουν προκληθεί σοβαρές βλάβες», εξήγησε ο Πίτερ Ουαϊσούα, μέλος του δικτύου ανθρωπιστικής βοήθειας Compassion Connectors στην Ουγκάντα.
«Αν οι ασθενείς με HIV/AIDS δεν λαμβάνουν φάρμακα για πολλές ημέρες, κινδυνεύουν να πεθάνουν», τόνισε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, κάποια σχολεία της Ουγκάντας που χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ έχουν ήδη στείλει μηνύματα με τα οποία ζητούν στους μαθητές να σταματήσουν να πηγαίνουν.
Οι επιπτώσεις του διατάγματος του Τραμπ προκαλούν επίσης ανησυχία στο Νότιο Σουδάν, όπου έχει ξεσπάσει επιδημία χολέρας και 3.000 άνθρωποι βασίζονται στην αμερικανική βοήθεια αφού έχασαν τα σπίτια τους λόγω των πλημμυρών.
«Αν η απόφαση (…) δεν αναθεωρηθεί άμεσα, είναι πολύ πιθανό οι άνθρωποι να αρχίσουν να πεθαίνουν από την πείνα και τις ασθένειες», δήλωσε ο Τζέιμς Ακούν Ακότ δάσκαλος σε ορφανοτροφείο του Νότιου Σουδάν.
Οι ΗΠΑ είναι εδώ και καιρό ο μεγαλύτερος χρηματοδότης αναπτυξιακής βοήθειας παγκοσμίως. Το 2023 προσέφεραν περισσότερα από 64 δισ. δολάρια.
Ένα από τα σημαντικότερα αμερικανικά προγράμματα είναι το Pepfar, το οποίο ξεκίνησε επί προεδρίας Τζορτζ Ου. Μπους για την αντιμετώπιση του AIDS. Από αυτό εξαρτώνται άμεσα περισσότεροι από 20 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν με τον ιό HIV.
Το πρόγραμμα φαίνεται να έχει γλιτώσει από την αναστολή της αμερικανικής χρηματοδότησης χάρη στις εξαιρέσεις που ανακοίνωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο για «την έκτακτη επισιτιστική βοήθεια» και για τη βοήθεια «που σώζει ζωές», η οποία ενδέχεται να καλύπτει και τα αντιρετροϊκά φάρμακα.
Όμως η διατύπωση των εξαιρέσεων είναι ιδιαίτερα ασαφής, με αποτέλεσμα να προκαλεί και αυτή ανησυχία.
Στο Μαλάουι κάποιοι κάτοικοι έχουν αρχίσει να κάνουν αποθέματα με τα φάρμακα στα οποία έχουν πρόσβαση και η τοπική οργάνωση Lighthouse, που διανέμει φάρμακα για τον ιό HIV, ανέστειλε τη λειτουργία της, σύμφωνα με τη νοσηλεύτρια Σούζι Ντζιμπίρι.
«Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες υπήρχαν αποθέματα φαρμάκων, έτοιμα να χρησιμοποιηθούν και που δόθηκε εντολή να παραμείνουν στα ράφια εν αναμονή των εντολών της Ουάσινγκτον», επεσήμανε κοινοβουλευτική βοηθός του Κογκρέσου μιλώντας στο AFP, υπό τον όρο διατήρησης της ανωνυμίας της.
«Το Pepfar θα ήταν το δικό μας σχέδιο Μάρσαλ», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με την ίδια, η ιδέα ότι οι ΗΠΑ μπορούν να τερματίσουν το πρόγραμμα τόσο απλά δίνει την εντύπωση μιας Αμερικής που ακολουθεί «τα καπρίτσια της» και δημιουργεί την εικόνα στις χώρες που επωφελούνται από τα προγράμματα αρωγής ότι «στο μέλλον μάλλον θα πρέπει να στραφούνε σε χώρες όπως η Κίνα».
«Δεν θέλουμε να δούμε ανθρώπους να πεθαίνουν», τόνισε ο Ρούμπιο ανακοινώνοντας τις εξαιρέσεις στο διάταγμα Τραμπ.
Όμως αμέσως ο Αμερικανός υπουργός πρόσθεσε ότι οι οργανώσεις που λαμβάνουν βοήθεια από τις ΗΠΑ θα πρέπει να δικαιολογήσουν τις δαπάνες τους, διότι «ιστορικά δεν έχουμε δει μεγάλη συνεργασία».
«Έχουμε αυτό που αποκαλώ βιομηχανικό σύμπλεγμα της διεθνούς βοήθειας – όλες αυτές τις υπηρεσίες στον κόσμο που λαμβάνουν εκατομμύρια και εκατομμύρια δολάρια από τις ΗΠΑ», επέμεινε ο Ρούμπιο μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό SiriusXM. «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτό εξυπηρετεί το εθνικό μας συμφέρον», εξήγησε.