Με το νομοσχέδιο επιχειρείται να αυξηθεί το απόθεμα των οικονομικά προσιτών κατοικιών με την ενισχυμένη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα προσφέροντας κίνητρα και μηχανισμούς συνεργασίας. Ελάχιστο ποσοστό κυριότητας που θα διατηρεί το Ελληνικό Δημόσιο με χρήση κοινωνικής κατοικίας, ορίζεται το 30%.
Επομένως με τη βελτίωση του πλαισίου ώστε να γίνει πιο ελκυστικό , θα προκηρυχθεί το επόμενο διάστημα διαγωνισμός για την επιλογή αναδόχων με αυστηρές τεχνικές προδιαγραφές. Σε πρώτη φάση θα αξιοποιηθούν 11 δημόσιες εκτάσεις της ΔΥΠΑ με οικοδομική άδεια, συνολικής έκτασης 75 στρεμμάτων. Ανάμεσα στις περιοχές που θα φιλοξενήσουν τις νέες κατοικίες βρίσκονται η Κηφισιά, η Παιανία και το Μαρούσι, ενώ περιλαμβάνονται και εκτάσεις εκτός σχεδίου καθώς και αδιάθετες κατοικίες, έτοιμες για αξιοποίηση.
Τι είναι το πρόγραμμα Κοινωνική Αντιπαροχή
Το πρόγραμμα «Κοινωνική Αντιπαροχή» αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τη στεγαστική επάρκεια, δημιουργώντας ένα νέο μοντέλο αξιοποίησης δημόσιων εκτάσεων και ακινήτων, ενώ παράλληλα απαντά στις αυξανόμενες ανάγκες νέων ανθρώπων και ζευγαριών για στέγαση είτε με «κοινωνικό» προσιτό ενοίκιο, είτε προς αγορά, είτε μέσω του καινοτόμου μοντέλου «rent to own» (ενοικίαση με δυνατότητα εξαγοράς).
Στο πλαίσιο ενός ευέλικτου πλαισίου δεν θα προβλέπεται μόνο η ανέγερση αλλά και η συντήρηση των κτιρίων αλλά και η διασφάλιση της βιωσιμότητας των επενδύσεων, με κατανομή κινδύνων και κερδών.
Με το νομοσχέδιο προωθούνται δομικές αλλαγές σε σχέση με την υφιστάμενη διάταξη όπως είναι η δημιουργία κεντρικού φορέα διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών και επιλογής των δικαιούχων, ώστε να αντιστοιχούνται ανάγκες και δικαιούχοι κατά τρόπο αποδοτικότερο και αποτελεσματικό.
Σε πρώτο χρόνο, θα μεταβιβαστούν απευθείας στο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής τα πλέον ώριμα ακίνητα του Δημοσίου για αξιοποίηση, με εξαίρεση τα ακίνητα των ΟΤΑ α και β βαθμού, και σε δεύτερο χρόνο θα δίνεται η δυνατότητα σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης να μεταβιβάσουν στο υπουργείο κατάλληλα προς αξιοποίηση ακίνητα.
Παράλληλα, προβλέπεται η σύσταση Μητρώου Δικαιούχων στον ΟΠΕΚΑ, ώστε να γίνεται η αντιστοίχιση με τις διαθέσιμες κοινωνικές κατοικίες.
Επιπρόσθετα, προβλέπονται συγκεκριμένες υποχρεώσεις διαχείρισης, συντήρησης και επισκευής των ανεγερθεισών ή ανακαινισθέντων ιδιοκτησιών του Δημοσίου προς το σκοπό διασφάλισης της ομαλής λειτουργίας των κατοικιών και διατήρησης της αναβαθμισμένης τους αξίας. Στην πράξη, η λειτουργία του κτιρίου με ενιαίους κανόνες θα προβλέπεται ως πρόσθετη υπηρεσία και αντίστοιχη αξία στη σύμβαση μεταξύ ιδιώτη και δημοσίου.
Πιο αναλυτικά, με το παρόν σχέδιο νόμου, επιδιώκεται η αναβάθμιση των ακινήτων αυτών σε σύγχρονα ενεργειακά και λειτουργικά κτίρια προκειμένου να δημιουργηθεί ένα απόθεμα κοινωνικών κατοικιών τα οποία θα προσφέρονται με αντικειμενικά κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια σε στοχευμένες ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού́.
Ποιες αλλαγές προβλέπονται
Μέσω του θεσμού της κοινωνικής αντιπαροχής, παρέχονται μηχανισμοί αξιοποίησης και σαφείς διαδικασίες, κίνητρα και δικλείδες ασφαλείας, ώστε χωρίς άμεση δημοσιονομική επιβάρυνση, να παρασχεθούν στη θέση τους σύγχρονα κτίρια και να αυξηθεί το απόθεμα οικονομικά προσιτών κατοικιών, ιδίως προς τους νέους και τις ευάλωτες ομάδες, που πλήττονται κυρίως από την αύξηση του στεγαστικού κόστους . Παράλληλα δημιουργείται ένα ευέλικτο πλαίσιο συνεργασίας Δημοσίου και ιδιωτών για την αξιοποίηση ακινήτων στην οποία πλέον μπορεί να περιλαμβάνεται όχι μόνον η ανέγερση αλλά η συντήρηση κτιρίων.
Ειδικότερα, το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, τροποποιεί τον ν.5006/2022 και εισάγει τις εξής αλλαγές:
