Ο στόχος της Τουρκίας είναι σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία για την Ευρώπη, όπου τα ερωτήματα για τη στρατιωτική εμπλοκή της Ευρώπης στην κρίση της Ουκρανίας χωρίς αμερικανική υποστήριξη δημιουργούν συνθήκες κρίσης, να εμφανιστεί ως η δύναμη η οποία μπορεί να συμβάλει, με τη στρατηγική θέση της και τις σχέσεις της με τους εμπόλεμους, με τη δυνατότητα διάθεσης στρατιωτικών δυνάμεων και σύγχρονου εξοπλισμού, αλλά και με τη «διπλωματία» της, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της Ε.Ε.
Αυτό που ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε δύο παρεμβάσεις του την τελευταία εβδομάδα ονόμασε στρατηγικό αδιέξοδο της Ε.Ε.. «Μόνο η πλήρης ένταξη της Τουρκίας στην Ένωση, μπορεί να σώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση από το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει, από την οικονομία έως την άμυνα, από την πολιτική έως το διεθνές κύρος. Η πλήρης ένταξη της Τουρκίας είναι αυτή που θα δώσει ζωή στην Ευρώπη, της οποίας η οικονομία και η δημογραφική δομή γερνούν με ταχείς ρυθμούς», δήλωσε ο Τ. Ερντογάν μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την περασμένη εβδομάδα.
Μόλις χθες, στο δείπνο Ιφτάρ προς ξένους διπλωμάτες, ο κ. Ερντογάν επανήλθε τονίζοντας ότι «καθίσταται ολοένα και πιο αδύνατο για την Ευρώπη να επιβιώσει ως παγκόσμιος παράγοντας χωρίς τη δικαιωματική θέση της Τουρκίας σε αυτήν. Για να το θέσω ωμά, μια ασφάλεια της Ευρώπης χωρίς την Τουρκία είναι αδιανόητη.»
Η Τουρκία πλέον κινείται σε διπλή κατεύθυνση, θέλοντας να αντλήσει κέρδη από μια ρευστή διεθνή κατάσταση και την αναταραχή στις παγκόσμιες ισορροπίες που έχει επιφέρει η προεδρία Τραμπ. Από τη μια προσπαθεί να δελεάσει την Ουάσιγκτον, προσφερόμενη να έχει ρόλο διευκόλυνσης των συνομιλιών Ουάσιγκτον – Μόσχας, αλλά εκεί γνωρίζει ότι υπάρχει ο απρόβλεπτος παράγοντας Ντόναλντ Τραμπ. Συγχρόνως, θέλει να εκμεταλλευθεί την αδυναμία της Ε.Ε. ώστε να μπει από το παράθυρο στις ευρωπαϊκές διαδικασίες του πυλώνα της Άμυνας και της Ασφάλειας, ως προθάλαμος για μια ειδική αναβαθμισμένη σχέση με την Ε.Ε..
Η αδυναμία της Ε.Ε. για κοινή σταση , οδηγεί σε μια Συμμαχία των Προθύμων που θα εμπλακούν στην ουκρανική κρίση ως αντίβαρο της απόσυρσης της Ουάσιγκτον, όπως φάνηκε και με τη σύνθεση των δύο συνάξεων του Εμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι αλλά και τη σύνθεση της Διάσκεψης που συγκάλεσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ στο Λονδίνο για το Ουκρανικό.
Η Συμμαχία θα στηρίζεται τόσο σε χώρες μέλη του ΝΑΤΟ που είναι και μέλη της Ε.Ε. όσο και σε εκείνες που δεν είναι μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας, όπως ο Καναδάς και η Τουρκία. Έτσι παρακάμπτονται και οι δυνατότητες βέτο που διαθέτουν φιλορωσικές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την υιοθέτηση μιας ευρωπαϊκής διπλωματικής και στρατιωτικής αντίδρασης για τη δημιουργία ενός πλαισίου αμιγώς ευρωπαϊκού για την Ασφάλεια της Ευρώπης.
Η Συμμαχία των Προθύμων της Ε.Ε., που θα επιλέξει να εμπλέξει υποχρεωτικά ίσως την Τουρκία λόγω ανάγκης και λόγω εγγύτητας στην περιοχή της κρίσης αλλά και στη Μαύρη Θάλασσα, πρακτικά θα απειλεί με «αποκλεισμό» όσους είτε διαφωνούν σε ευρωπαϊκή παρέμβαση είτε εκείνους που αντιτίθενται στη συμμετοχή της Τουρκίας σε ένα κατεξοχήν ευρωπαϊκό project.
Είναι προφανές ότι η Τουρκία δεν θα μείνει σε αυτό και χτίζοντας μια δυναμική σχέση σε αυτή τη Συμμαχία των Προθύμων και αναζητώντας κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στη Γηραιά Ήπειρο, θα ζητήσει ανταλλάγματα και θα χρησιμοποιήσει τον ρόλο της για μόχλευση στην προώθηση και των σχέσεων της με την Ε.Ε., παρακάμπτοντας όρους και προϋποθέσεις που έχουν τεθεί από την Ε.Ε..
Αυτό προσφέρει ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την Άγκυρα, παρά τον κίνδυνο μια τέτοια στάση να αντιμετωπιστεί ως εχθρική κίνηση από τη νέα αμερικανική διοίκηση.
Η Τουρκία εργάζεται συστηματικά τα τελευταία χρόνια για να διεισδύσει στο μεγάλο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Άμυνας και Ασφάλειας, κάτι που δεν είναι εύκολο λόγω των περιορισμών που υπάρχουν, καθώς και των δεσμεύσεων τις οποίες δεν έχει εκπληρώσει.
«Πολιορκητικός κριός» είναι και η τουρκική πολεμική βιομηχανία, η οποία έχει απλωθεί πλέον και έχει αποκτήσει πρόσβαση στους εξοπλισμούς ευρωπαϊκών κρατών. Τουρκικά drones πωλούνται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, η Πορτογαλία προμηθεύεται περιπολικά πλοία από την Τουρκία, ενώ η Ισπανία συνεργάζεται όχι μόνο με τη ναυπήγηση τουρκικού ελικοπτεροφόρου, βασισμένου σε ισπανικά σχέδια, αλλά και ετοιμάζεται για συμφωνία αγοράς τουρκικού εκπαιδευτικού αεροσκάφους.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ισπανικές δυνάμεις συμμετείχαν σε κοινή αποβατική άσκηση με τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις απέναντι από τη Σάμο, ενώ οι αρχηγοί Γενικών Επιτελείων Αεροπορίας Τουρκίας και Ισπανίας πραγματοποίησαν στις 26 Φεβρουαρίου δοκιμαστική πτήση, πιλοτάροντας δύο τουρκικής κατασκευής μαχητικά Hürjets.
