Το σχέδιο νόμου «Πλαίσιο για δωρεές προς το Δημόσιο, σχολάζουσες κληρονομίες, ιδρύματα και κοινωφελείς περιουσίες» αντιμετωπίζει σειρά προβλημάτων που υφίστανται σήμερα, όπως: Η δυσκολία αποδοχής δωρεών προς το Δημόσιο με αποτέλεσμα να παρατηρείται το φαινόμενο ακόμη και ματαίωσής τους. Η άγνοια του Δημοσίου για την ύπαρξη σχολαζουσών κληρονομιών και η κατάχρησή τους από επιτήδειους ή η σταδιακή απαξίωσή τους. Η ύπαρξη γραφειοκρατικών εμποδίων που δυσχεραίνουν την εκπλήρωση των κοινωφελών στόχων των ιδρυμάτων που αποτρέπουν πιθανούς δωρητές από τη διάθεση της περιουσίας τους μέσω ιδρυμάτων κ.α. Παράλληλα προβλέπονται φοροαπαλλαγές για τα ιδρύματα αλλά και δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή της φοροδιαφυγής με το πρόσχημα της κοινωφελούς δράσης.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Το κράτος οφείλει να ενθαρρύνει και όχι να βάζει εμπόδια στους πολίτες που συνδράμουν με την περιουσία τους την εκπλήρωση κοινωφελών στόχων. Οφείλει επίσης να διαχειρίζεται αποτελεσματικά την περιουσία που περιέρχεται στην κατοχή του, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Και να υποστηρίζει την εκπλήρωση των στόχων των ιδρυμάτων όπως ορίστηκαν από τους διαθέτες. Οι ιδιώτες ευεργέτες, δωρητές ή κληρονομούμενοι συμβάλουν στην αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων – όπως το στεγαστικό – περιορίζοντας παράλληλα το βάρος που επωμίζονται οι φορολογούμενοι. Το σχέδιο νόμου που παρουσιάζουμε αντιμετωπίζει μια σειρά από προβλήματα στους συγκεκριμένους τομείς, με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων που αυξάνουν τη διαφάνεια, την κατάργηση αντικινήτρων και τη θέσπιση κινήτρων στις δωρεές και τα ιδρύματα. Με σεβασμό για τους δωρητές, τους ευεργέτες αλλά και τους φορολογούμενους».
Ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Περιουσίας Αθανάσιος Τσιούρας δήλωσε: «Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εισάγει στις δωρεές προς το Δημόσιο και τις κοινωφελείς περιουσίες μία αντίληψη που διέπει την κυβερνητική πολιτική στο σύνολό της: λιγότερη γραφειοκρατία, περισσότερη διαφάνεια. Οι δωρεές και η εκπλήρωση των κοινωφελών σκοπών των ιδρυμάτων, δηλαδή η ουσιαστική συμβολή της κοινωνίας των πολιτών στην κοινωνική ευημερία, θα ενισχυθεί, χωρίς εκπτώσεις σε ζητήματα νομιμότητας».
Ειδικότερα οι κυριότερες ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου προβλέπουν τα εξής:
Α. ΔΩΡΕΕΣ
Οι υποψήφιοι δωρητές έρχονται σήμερα αντιμέτωποι με γραφειοκρατικά εμπόδια και καθυστερήσεις που δυσχεραίνουν την αποδοχή των δωρεών από το Δημόσιο. Ενδεικτικά, για να γίνει μία δωρεά προς το Δημόσιο απαιτείται όχι μόνο η αποδοχή της από τον δωρεοδόχο φορέα (Υπουργείο ή οργανισμό), αλλά και έγκριση από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Κοινωφελών Περιουσιών, νέα έγκριση από το ΥΠΕΘΟΟ για απαλλαγή της δωρεάς από ΦΠΑ. Επιπλέον δεν υπάρχει ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο για τη δωρεά χρημάτων που κατευθύνονται σε προμήθεια συγκεκριμένου αγαθού ή υπηρεσίας ή εκτέλεση έργου, δεν υπάρχουν καταγεγραμμένες οι ανάγκες του Δημοσίου για δωρεές κατά τρόπο που θα επέτρεπε στους πιθανούς δωρητές να γνωρίζουν πού θα διατεθεί η δωρεά τους και δεν προβλέπεται (με ελάχιστες εξαιρέσεις) η δημόσια αναγνώριση του δωρητή. Με τις ρυθμίσεις που εισάγονται:
– Συστήνεται το Εθνικό Μητρώο Ευεργετών και Δωρητών το οποίο θα προχωρήσει στη σύσταση ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τις δωρεές. Ο φορέας θα συνδράμει τους δωρητές στη διεκπεραίωση των διαδικασιών, θα τους παρέχει πληροφορίες για την πρόοδο στην υλοποίηση της δωρεάς τους και θα μεριμνά για την προβολή τους. Επιπλέον, θα συλλέγει τις ανάγκες για δωρεές και θα ενημερώνει σχετικά τους ενδιαφερόμενους δωρητές.
– Η πρόταση και η αποδοχή της δωρεάς θα γίνεται υποχρεωτικά μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
– Καταρτίζονται πρότυπες συμβάσεις δωρεάς για αγαθά, υπηρεσίες και έργα οι οποίες θα είναι διαθέσιμες στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Μητρώου για τη διευκόλυνση των δωρητών.
– Η αποδοχή της δωρεάς θα γίνεται αποκλειστικά από τον δωρεοδόχο φορέα. Καταργείται η έγκριση από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
– Εξαιρούνται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα οι δωρεές στις περιπτώσεις που υπάρχει ανάγκη για τήρηση απορρήτου (π.χ. δωρεές προς το υπουργείο Εθνικής Άμυνας).
– Ρυθμίζεται η διαδικασία για την δωρεά χρηματικού ποσού, καθώς και η εξαίρεση από την νομοθεσία των δημοσίων συμβάσεων όταν η δωρεά καλύπτει το σύνολο ή το 75% τουλάχιστον της αξίας της προμήθειας. Προβλέπεται ότι ο δωρητής μπορεί να καθορίσει πώς θα επιλεγεί ο ανάδοχος.
