Το νέο μέτρο εξειδικεύεται σε σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που εκπόνησε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αφορά μόνο τις οικοδομικές άδειες οι οποίες έχουν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση ή έχουν προσβληθεί στα δικαστήρια και θα καταβάλουν το 8% της αξίας των πρόσθετων τετραγωνικών μέτρων. Για όσες έχουν αιτηθεί να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ θα επιβαρύνονται αντίστοιχα με 15%.
Και οι δύο αυτές κατηγορίες πληρώνοντας το περιβαλλοντικό αντίτιμο θα διατηρήσουν τα μπόνους του ΝΟΚ (π.χ. επιπλέον συντελεστής δόμησης, πατάρια, δώματα) και τα χρήματα που θα εισπραχθούν θα κατατεθούν στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και θα αξιοποιηθούν για να «πρασινίσουν» οι γειτονιές από την περιβαλλοντική ζημιά που έχει προκαλέσει η πρόσθετη δόμηση. Ως τιμή ζώνης των ακινήτων για τον υπολογισμό του περιβαλλοντικού τέλους υπολογίζεται η ισχύουσα στις 11 Δεκεμβρίου του 2024.
Ταυτόχρονα, στο σχέδιο Π.Δ., το οποίο αποτελεί συνέχεια της τροπολογίας που ψηφίστηκε προ 15 ημερών στη Βουλή σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, αποσαφηνίζονται για πρώτη φορά στο ρυθμιστικό πλαίσιο η έννοια της έναρξης εργασιών και τα αποδεικτικά εργαλεία για την τεκμηρίωσή της.
Τη διάταξη αυτή που εμπεριείχε μέχρι σήμερα μια μεγάλη ασάφεια και αποτέλεσε σημείο σφοδρής κριτικής το προηγούμενο διάστημα από την αγορά έρχεται να ξεκαθαρίσει το ΥΠΕΝ, διευρύνοντας την περίμετρο των δικαιούχων οι οποίοι θα μπορούν να πάρουν απαλλαγή από τις απαγορεύσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και να χτίσουν με βάση τις άδειες που έχουν εκδοθεί χωρίς να χρειαστεί να επιβαρυνθούν με επιπλέον κόστη.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου και ο υφυπουργός Νίκος Ταγαράς με διαδικασίες-εξπρές στέλνουν το σχέδιο Π.Δ. για τον ΝΟΚ για έλεγχο στο ΣτΕ με στόχο τη θωράκιση της νομοθετικής ρύθμισης η οποία αφορά χιλιάδες οικοδομικές άδειες που επηρεάζονται από την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, η οποία εκδόθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο. Οπως τονίζουν στο υπουργείο, η τροπολογία που έχει ψηφιστεί (Ν5187/2025) σε συνδυασμό με το Π.Δ. δημιουργεί ένα συνεκτικό και ασφαλές πλαίσιο το οποίο εξασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια και προβλεψιμότητα στην έκδοση οικοδομικών αδειών.
«Στόχος είναι να ξεκινήσει η οικοδομική δραστηριότητα χωρίς τις ανασφάλειες που επικρατούσαν το προηγούμενο διάστημα αποκαθιστώντας την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κράτος», ανέφερε πρόσφατα ο κ. Παπασταύρου στη Βουλή, προσθέτοντας ότι με τις διατάξεις επιδιώκονται η ασφάλεια δικαίου, η προστασία των πολιτών και η εναρμόνιση με τη νομολογία.
Τι προβλέπει η ρύθμιση
Με το Π.Δ. προσδιορίζεται με ακρίβεια τι συνιστά «εκκίνηση οικοδομικών εργασιών», μια έννοια κρίσιμη για πλήθος αδειών δόμησης, με στόχο την ασφάλεια των επενδύσεων στον τομέα των κατασκευών. Η διάταξη δίνει πλέον νομικό έρεισμα σε ιδιοκτήτες, μηχανικούς και εργολάβους για την υπεράσπιση εμπρόθεσμων οικοδομικών ενεργειών, ορίζοντας ως τεκμήριο για την εκκίνηση εργασιών τις παρακάτω περιπτώσεις:
1/ Εναρξη με εκσκαφές ή σκυροδέτηση
Στην πραγματοποίηση εκσκαφών (για θεμελίωση ή αντιστήριξη πρανών) ή στις περιπτώσεις προσθηκών (όπου δεν απαιτείται εκσκαφή) η σκυροδέτηση τεκμηριώνεται ως εκκίνηση των εργασιών. Στην περίπτωση αυτή, η χρονική απόδειξη της εργασίας γίνεται με γνωστοποίηση της έναρξης σε οποιαδήποτε δημόσια αρχή, την υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης από τον εργοδότη στον ΕΦΚΑ με αεροφωτογραφίες και με συμβάσεις με βέβαιη χρονολογία που αφορούν την εκκίνηση οικοδομικών εργασιών ή και σε μεταγενέστερο στάδιο αυτής.
2/ Κατεδάφιση εντός εξαμήνου
