Η νέα ηγεσία της Μονής αναλαμβάνει καθήκοντα μέσα σε μια κρίσιμη συγκυρία. Το αρχαίο μοναστικό Ίδρυμα καλείται να διαφυλάξει την πνευματική και ιστορική του ταυτότητα, ενώ γύρω του διαμορφώνεται ένα νέο τοπίο: από τη μία, η αμφισβήτηση της ιδιοκτησίας του από αιγυπτιακά δικαστήρια· από την άλλη, η ταχεία ανάπτυξη της περιοχής μέσω του κρατικού σχεδίου «Great Transfiguration Project» — ενός φιλόδοξου προγράμματος τουριστικής αξιοποίησης που απειλεί, σύμφωνα με επικριτές, να αλλοιώσει τον ιερό χαρακτήρα του Σινά.
Μια Μονή με παγκόσμιο συμβολισμό
Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, η οποία ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό και μέχρι σήμερα, εξακολουθεί να μνημονεύεται στην ελληνική γλώσσα, αποτελεί το αρχαιότερο εν λειτουργία χριστιανικό μοναστήρι στον κόσμο. Εδώ, σε ένα από τα πιο απομονωμένα σημεία της ερήμου του Σινά, συνυπάρχουν αιώνες μοναστικής ζωής, ανεκτίμητες συλλογές χειρογράφων και εικόνων, και μια παράδοση ειρηνικής συνύπαρξης με την τοπική βεδουινική κοινότητα των Τζεμπελίγια — των «ανθρώπων του βουνού».
Από το 2002, η Μονή και ο ευρύτερος χώρος του Σινά έχουν ενταχθεί στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Ωστόσο, αυτή η παγκόσμια αναγνώριση δεν φαίνεται να έχει προστατεύσει την περιοχή από τις πιέσεις της σύγχρονης ανάπτυξης.
Η ανάληψη της ηγεσίας και το βάρος της ενότητας
Ο Αρχιεπίσκοπος Συμεών, διάδοχος του πρόσφατα παραιτηθέντος Δαμιανού, αναλαμβάνει ένα μοναστήρι με ιστορικά προνόμια αυτοδιοίκησης αλλά και με εσωτερικές πληγές. Οι διαμάχες των προηγούμενων ετών είχαν διχάσει τη μικρή αδελφότητα, ενώ οι νομικές αντιπαραθέσεις με τις αιγυπτιακές αρχές και οι εντάσεις με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων επιδείνωσαν το κλίμα. Η νέα ηγεσία καλείται, όπως σημειώνουν παρατηρητές, να αποκαταστήσει την ενότητα και την εμπιστοσύνη μέσα στη μοναστική κοινότητα. Η εσωτερική ειρήνη θεωρείται προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των εξωτερικών προκλήσεων — τόσο εκκλησιαστικών όσο και πολιτικών.
Η σχέση της Μονής με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων αποτελεί ένα από τα κεντρικά ζητήματα. Παρότι ιστορικά η Μονή απολάμβανε σημαντικού βαθμού αυτονομία, το Πατριαρχείο εξακολουθεί να θεωρεί το Σινά υπό την πνευματική του δικαιοδοσία.
Ο Αρχιεπίσκοπος Συμεών θα πρέπει να κινηθεί με λεπτούς διπλωματικούς χειρισμούς, προκειμένου να διαφυλάξει την αυτοτέλεια της Μονής χωρίς να προκαλέσει νέα ρήγματα εντός του ορθόδοξου κόσμου.
Το δικαστικό μέτωπο με την Αίγυπτο
Η πλέον άμεση απειλή για το μέλλον της Μονής προέρχεται από την αιγυπτιακή Δικαιοσύνη με την πρόσφατη απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου, που έκρινε ότι η Μονή βρίσκεται σε κρατική γη και δεν της ανήκει η πλήρης κυριότητα επί των κτημάτων και των μοναστηριακών εγκαταστάσεων. Το μοναστήρι, σύμφωνα με την απόφαση, έχει μόνο «δικαίωμα χρήσης» του χώρου.
Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε έντονη αντίδραση από την Εκκλησία της Ελλάδος και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, καθώς θεωρείται ότι αμφισβητεί ευθέως τα ιστορικά προνόμια του Σινά. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Β’ είχε μάλιστα εκφράσει δημόσια τη δυσαρέσκειά του, κάνοντας λόγο για «προσβολή ενός παγκόσμιου θρησκευτικού μνημείου».
Η νομική υπόθεση έχει ευρύτερες προεκτάσεις. Αν η απόφαση τελεσιδικήσει, ενδέχεται να περιορίσει σημαντικά την αυτονομία της Μονής και να ανοίξει τον δρόμο για κρατική παρέμβαση ή αναδιάταξη του χώρου στο πλαίσιο των νέων αναπτυξιακών σχεδίων της Αιγύπτου.
Το «Μεγάλο Σχέδιο της Μεταμόρφωσης»: Ανάπτυξη ή αλλοίωση;
Την ίδια στιγμή, λίγα χιλιόμετρα από τα τείχη της Μονής, εκτελούνται τα πρώτα στάδια του φιλόδοξου σχεδίου «Great Transfiguration Project» — μιας κυβερνητικής πρωτοβουλίας που φιλοδοξεί να μεταμορφώσει την ευρύτερη περιοχή του Σινά σε τουριστικό προορισμό παγκόσμιας εμβέλειας.
Το σχέδιο περιλαμβάνει την κατασκευή πολυτελών ξενοδοχείων, βιλών, εστιατορίων, εμπορικών κέντρων και ενός μεγάλου κέντρου επισκεπτών. Επίσης, προβλέπεται η δημιουργία τελεφερίκ προς την κορυφή του όρους Σινά, καθώς και η επέκταση του τοπικού αεροδρομίου. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση το παρουσιάζει ως «δώρο της Αιγύπτου προς όλο τον κόσμο και όλες τις θρησκείες», επιδιώκοντας να ενισχύσει τον τουρισμό και να αναπτύξει την περιοχή της Αγίας Αικατερίνης.
