Αυτή τη φορά, μετά το ναυάγιο έργων όπως ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης και ο EastMed, ο Κάθετος Διάδρομος (Vertical Gas Corridor), ως πυλώνας της ενεργειακής ασφάλειας της Ανατολικής Ευρώπης και της Ουκρανίας, δεν είναι πλέον ένα απλό σχέδιο, αλλά έχει πάρει σάρκα και οστά. Aυτή την εβδομάδα, μάλιστα, θα λάβει και επισήμως τη στήριξη των ΗΠΑ.
Καθώς ο Κάθετος Διάδρομος μπορεί να αποτελέσει πλέον μια βασική πύλη εισόδου αμερικανικού -και όχι μόνο- LNG προς την Ανατολική Ευρώπη και την Ουκρανία, συνιστά ένα σημαντικό βήμα για την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία.
Μια απεξάρτηση που έχει όχι μόνο οικονομική, αλλά και μείζονα γεωπολιτική σημασία, αφού στερεί τεράστιους οικονομικούς πόρους από τη ρωσική πολεμική μηχανή και συγχρόνως αφαιρεί από τη Μόσχα τον μοχλό πίεσης που για δεκαετίες κρατούσε στα χέρια της, ώστε να επιβάλλει την επιρροή της ακόμη και σε σημαντικές χώρες της Ευρώπης, όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Πολωνία κ.ά.
Η συγκυρία είναι ευνοϊκή, καθώς συμπίπτει με την απόφαση της Ε.Ε. να διακόψει σταδιακά τις αγορές ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος του 2027, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την αναζήτηση νέων πηγών ενέργειας, κυρίως LNG, με προέλευση από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και άλλους αναδυόμενους παραγωγούς.
Προτεραιότητα
Ωστόσο, η προτεραιότητα θα δοθεί στο αμερικανικό LNG, καθώς αυτή η επιλογή έχει συνδεθεί ευθέως από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ με τις νέες στρατηγικές ισορροπίες που διαμορφώνονται, αλλά και με τη διατήρηση σε υψηλό επίπεδο της Διατλαντικής Σχέσης και της συνεργασίας ασφάλειας Ε.Ε. – ΗΠΑ. Ο Κάθετος Διάδρομος επίσης παρακάμπτει τα Στενά και τη Μαύρη Θάλασσα, τη στιγμή που η Τουρκία αδυνατεί να συμμορφωθεί με τις «υποδείξεις» του προέδρου Τραμπ για διακοπή των προμηθειών ενέργειας από τη Ρωσία.
Η Τουρκία, σε μια κίνηση καλής θέλησης, προχώρησε σε δύο συμφωνίες για μακροχρόνια συμβόλαια αγοράς αμερικανικού LNG, ωστόσο η οριστική αποκοπή από τη Μόσχα δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς εξακολουθεί να αγοράζει έως και τα 2/3 του εισαγόμενου πετρελαίου της από τη Ρωσία, με εκπτώσεις έως και 15%, εξοικονομώντας δισεκατομμύρια δολάρια και περιορίζοντας τον πληθωρισμό.
Παράλληλα, πάνω από το 40% των τουρκικών εισαγωγών σε φυσικό αέριο προέρχεται από τη Ρωσία σε ανταγωνιστικές τιμές. Η επιλογή αυτή του Τούρκου προέδρου δημιουργεί καχυποψία και επιφυλάξεις, οδηγώντας σε πιο ασφαλείς και αξιόπιστες λύσεις για τη μεταφορά του αμερικανικού LNG στην Ανατολική Ευρώπη.
Ο ρόλος της Ελλάδας στην τροφοδοσία της Ανατολικής Ευρώπης και της Ουκρανίας, μέσω των υποδομών LNG στη Ρεβυθούσα και την Αλεξανδρούπολη, μια αγορά που εκτιμάται ότι θα χρειαστεί 16 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου μετά το κλείσιμο της στρόφιγγας του ρωσικού αερίου, είναι καθοριστικός.
Αυτός ο ρόλος θα επιβεβαιωθεί την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή στη Σύνοδο Σύμπραξης για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (R-TEC), που πραγματοποιείται στη χώρα μας με τη συμμετοχή δύο κορυφαίων Αμερικανών αξιωματούχων: του υπουργού Εσωτερικών και «τσάρου» της Ενέργειας Νταγκ Μπέργκαμ και του υπουργού Ενέργειας Κρις Ράιτ, και πιθανότατα και του υφυπουργού Εξωτερικών Μάικλ Ρήγα, ενώ έχουν προσκληθεί 24 υπουργοί Ενέργειας από την Ε.Ε. και τα Βαλκάνια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η αμερικανική αποστολή θα αποτελείται από σχεδόν 50 άτομα, στελέχη των υπουργείων Ενέργειας, αλλά και εκπροσώπους μεγάλων αμερικανικών εταιρειών, οι οποίοι θα συζητήσουν σχέδια συνεργασίας και επενδύσεων.
Κορυφαίο θέμα στην ατζέντα θα είναι ο Κάθετος Διάδρομος. Η πραγματοποίηση της συνάντησης αυτής στην Αθήνα είναι αποτέλεσμα των επιλογών του επιτελείου Τραμπ, αλλά και των προσπαθειών που κατέβαλε η ελληνική κυβέρνηση, ιδίως ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου και ο ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης.
