Ο Κύπριος κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης έχει ήδη προαναγγείλει ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης προσέρχεται στο ραντεβού «με εποικοδομητική διάθεση και ειλικρινή πολιτική βούληση», επαναλαμβάνοντας ότι στόχος της ελληνοκυπριακής πλευράς παραμένει η επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τυπικά, η σημερινή συνάντηση χαρακτηρίζεται «εθιμοτυπική». Ο νέος Ειδικός Αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα, Χασίμ Ντιαν, θα υποδεχθεί τους δύο ηγέτες στην κατοικία του και στη συνέχεια θα τους αφήσει μόνους, ώστε να έχουν μια πρώτη, ανεπίσημη ανταλλαγή απόψεων χωρίς την παρουσία συμβούλων.
Στην πράξη, όμως, πρόκειται για μια συνάντηση – τεστ για τα πραγματικά όρια της πολιτικής βούλησης των δύο πλευρών. Έχουν περάσει πάνω από οκτώ χρόνια από το Κραν Μοντανά και η διεθνής συγκυρία έχει αλλάξει δραματικά, με τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή και την όξυνση της αντιπαράθεσης Δύσης – Ρωσίας. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η Κύπρος ετοιμάζεται να αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ την 1η Ιανουαρίου 2026 και η Λευκωσία προσπαθεί να συνδέσει το Κυπριακό με την ευρωπαϊκή ατζέντα για την Τουρκία, από την τελωνειακή ένωση μέχρι τα θέματα ασφάλειας και άμυνας.
Η συνάντηση, είναι η ευκαιρία να διαπιστώσουν οι δύο ηγέτες ποια περιθώρια υπάρχουν, αλλά και μέχρι πού είναι διατεθειμένοι να φτάσουν.
Οι προσδοκίες της Λευκωσίας
Για την ελληνοκυπριακή πλευρά, το βασικό ζητούμενο είναι ένα σαφές σήμα ότι η τουρκοκυπριακή ηγεσία παραμένει εντός του πλαισίου της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, όπως καθορίζεται από τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, και δεν μετακινείται στις θέσεις περί «δύο κρατών» που εκφράζει δημόσια ο Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει ήδη προειδοποιήσει, από το Βερολίνο, ότι εφόσον ο Τούρκος Πρόεδρος επιμείνει σε λύση δύο κρατών, η Άγκυρα δεν μπορεί να πλησιάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε να διεκδικήσει πρόσβαση σε ευρωπαϊκά εργαλεία άμυνας και ασφάλειας. Η σημερινή συνάντηση, άρα, εντάσσεται σε μια ευρύτερη τακτική πίεσης προς την Τουρκία, με την Κύπρο να αξιοποιεί τον ρόλο της ενόψει της Ευρωπαϊκής Προεδρίας αλλά και το γεγονός ότι η ΕΕ παραμένει ο βασικός γεωπολιτικός και οικονομικός στόχος της Άγκυρας.
Παράλληλα, η Λευκωσία επιδιώκει να καταγράψει αν ο Ερχιουρμάν είναι διατεθειμένος να μπει σε διαδικασία προετοιμασίας για ουσιαστικές συνομιλίες με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και όρους αναφοράς και να ανοίξει τη συζήτηση για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, από τη βελτίωση των διευκολύνσεων στη γραμμή αντιπαράθεσης μέχρι πρακτικές ρυθμίσεις σε ενέργεια, εμπόριο, περιβάλλον και να αξιοποιήσει την παρουσία του νέου εκπροσώπου του ΟΗΕ ώστε η επόμενη φάση να μην εγκλωβιστεί σε ατέρμονες διαβουλεύσεις χωρίς στόχο.
Το μήνυμα Χριστοδουλίδη ότι «όλοι θα κριθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» δείχνει ακριβώς αυτή την πρόθεση, δηλαδή να μεταφερθεί το βάρος από τις δηλώσεις στις δεσμεύσεις.
Στη σκιά του Ερντογάν
Ο Ερχιουρμάν βρίσκεται εγκλωβισμένος ανάμεσα στην εικόνα του «μετριοπαθούς» και στις κόκκινες γραμμές της Άγκυρας. Παρουσιάστηκε ως υποψήφιος που αντιπαρατέθηκε με την πολιτική των δύο κρατών του Έρσιν Τατάρ και της Άγκυρας και δεσμεύθηκε να επαναφέρει στο προσκήνιο τη λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Αυτή ήταν και η εικόνα που καλλιεργήθηκε σε μερίδα της ελληνοκυπριακής κοινής γνώμης, που είδε στον Ερχιουρμάν έναν «νέο Ακιντζί» και πιθανό συνομιλητή για να σπάσει το αδιέξοδο.
Ωστόσο, μόλις λίγες εβδομάδες μετά την εκλογή του, η πραγματικότητα υπενθύμισε ότι ο Τουρκοκύπριος ηγέτης δεν κινείται σε κενό. Η πρώτη του επίσκεψη στην Άγκυρα, ήταν μάλλον απογοητευτική.
