Το κείμενο των 28 σημείων δεν είναι «ειρηνευτικό» με την κλασική έννοια. Είναι το πρώτο αμερικανικό πλαίσιο που αποδέχεται ότι η Ρωσία παραμένει εκεί όπου βρίσκεται, ότι η Ουκρανία συρρικνώνεται και ότι η Δύση πρέπει να κλείσει έναν πόλεμο που δεν μπορεί – ή δεν θέλει – να χρηματοδοτεί επ’ αόριστον.
Οι ΗΠΑ το παρουσιάζουν ως «ρεαλισμό». Για την Ευρώπη, όμως, είναι η αρχή μιας γεωπολιτικής καταιγίδας που φέρνει νέους συσχετισμούς, νέα ρήγματα και νέες ευθύνες.
Το διακύβευμα
Αυτό που παίζεται δεν είναι απλώς το ουκρανικό μέλλον, αλλά η συνοχή της ίδιας της Ευρώπης. Το σχέδιο 28 σημείων κινείται σε τρεις άξονες:
• Πάγωμα γραμμών στα σημερινά μέτωπα.
• Δεσμεύσεις ουδετερότητας για την Ουκρανία – εκτός ΝΑΤΟ, με μειωμένο στρατιωτικό αποτύπωμα.
• Σταδιακή επανένταξη της Ρωσίας στο διεθνές σύστημα, με αντάλλαγμα περιορισμένες εγγυήσεις ασφαλείας.
• Για την Ευρώπη, αυτό μεταφράζεται σε κάτι απλό και βαρύ: η ήπειρος θα ζήσει για χρόνια με μια Ρωσία κυρίαρχη στην Ανατολή και μια Ουκρανία αποδυναμωμένη. Η ισορροπία ασφαλείας των τελευταίων δεκαετιών καταρρέει.
• Για πρώτη φορά από το 1945, ξένη δύναμη αλλάζει σύνορα στην Ευρώπη και το μόνο ερώτημα είναι αν η Ε.Ε. θα νομιμοποιήσει αυτό το τετελεσμένο ή αν θα το αμφισβητήσει – χωρίς αμερικανική ομπρέλα.
• Σε αυτό το σκηνικό, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρίσκεται μπροστά στο πιο δύσκολο δίλημμα της προεδρίας του ίσως και της ζωής του.
Σενάριο πρώτο: Αν ο Ζελένσκι πει «ναι»
Η Ουκρανία κερδίζει παύση πυρός αλλά χάνει στρατηγικό οξυγόνο – η Ευρώπη μπαίνει σε νέα εποχή ανασφάλειας
Το «ναι» στο σχέδιο 28 σημείων θα λειτουργήσει άμεσα σαν φρένο στη σύγκρουση. Αλλά το τίμημα θα είναι βαρύ.
1. Θεσμοθέτηση της απώλειας εδαφών
