Ο Σταύρος Θεοδωράκης που παρέα με τον επιστημονικό ερευνητή Αρη Βουρβούλια τολμούν να συγχρονιστούν με την κυκλοφορία της «Ιθάκης» και να κυκλοφορήσουν στην έρευνά τους «14 σκιές και αλήθειες της Ελλάδας», σχεδόν ταυτόχρονα με τον εκδοτικό ογκόλιθο του Τσίπρα κάνοντας σήμερα την παρουσίαση στο Γαλλικό Ινστιτούτο.
Κάπως έτσι συναντηθήκαμε να τα πούμε. Για όλα. Και για το περιεχόμενο του βιβλίου του. Αλλά και για τις δύο μοιραίες και άκαρπες συναντήσεις που είχε με τον Αλέξη Τσίπρα.
Σκηνή 1η
Η πρώτη συνάντηση
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ: Βγήκε το βιβλίο σου «14 σκιές και αλήθειες της Ελλάδας».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ: Βγήκε την Τρίτη σε όλη την Ελλάδα, η διανομή έγινε μαζί με το βιβλίο του Τσίπρα. Παρέα ταξιδέψανε στα φορτηγά.
Δ.Δ.: Εσύ με τον Τσίπρα, όμως, δεν πήγατε ποτέ παρέα.
ΣΤ.Θ.: Οχι.
Δ.Δ.: Συναντηθήκατε όμως μία φορά, γράφει ο Τσίπρας.
ΣΤ.Θ.: Προφανώς και συναντηθήκαμε γιατί είμαι ευγενής, και γιατί κέρδισε τις εκλογές και με κάλεσε να συναντηθούμε. Για να του πω ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κυβέρνηση, προφανώς, γιατί αυτός ήταν εκείνη ειδικά την εποχή σε ένα αντιευρωπαϊκό άρμα κι εγώ ήμουν το ακριβώς αντίθετο: ρεαλιστής, φιλοευρωπαίος, φιλοδυτικός.
Δ.Δ.: Καλά έκανες.
ΣΤ.Θ.: Και πήγα εκεί και του είπα: «Καλή τύχη για το καλό της χώρας, άφησε τις ακρότητες στην άκρη και τα ξαναλέμε στη Βουλή».
Δ.Δ.: Είχε ήδη συνεργαστεί με τον Καμμένο.
ΣΤ.Θ.: Ηταν δεδομένο ότι θα συνεργαζόταν με τον Καμμένο. Υπήρχε μια προσέγγιση της εθνικο-λαϊκιστικής Ακροδεξιάς με την Ακροαριστερά που εξέφραζε σε πολύ μεγάλο μέρος το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Αν όχι πάντα ο Τσίπρας, το κόμμα του ναι.
Δ.Δ.: Ακροαριστερό;
ΣΤ.Θ.: Ε, βέβαια, λέγανε ακρότητες εκείνη την εποχή. Δεν θυμάσαι πώς μιλάγανε για τους συμμάχους μας, πώς μιλάγανε για τον μεσαίο πολίτη, για τον άνθρωπο που παράγει στη χώρα; Είχε ένα ακροαριστερό υπόβαθρο ο ΣΥΡΙΖΑ. Με πολλούς ψεκασμένους μέσα, πολλούς «Αγανακτισμένους» από την εποχή της πλατείας Συντάγματος.
Δ.Δ.: Ο Τσίπρας δεν ήταν ακροαριστερός, όμως.
ΣΤ.Θ.: Ποτέ δεν ήταν.
Δ.Δ.: Εγώ τον χαρακτηρίζω ταχαριστερό.
ΣΤ.Θ.: Εμένα δεν με ενδιαφέρουν οι όροι, ποιος είναι αριστερός, ποιος είναι δεξιός, με ενδιαφέρει μόνο το αποτέλεσμα. Η πολιτική του ήταν αριστερή, με κάποιες εξάρσεις ρεαλισμού προς το Κέντρο.
Σκηνή 2η
«Αγκαλιά με τον Καμμένο»
Δ.Δ.: Ξανασυναντηθήκατε τον Σεπτέμβριο.
ΣΤ.Θ.: Τον Σεπτέμβρη, που πλέον είχε αποχωρήσει μεγάλο μέρος του κόμματός του και είχε καταλάβει ο Τσίπρας ότι είναι αδιέξοδος αυτός ο λαϊκισμός, ο αντιευρωπαϊκός, τα ξαναείπαμε. Αλλά και τότε, πάλι, ήταν αγκαλιά με τον Καμμένο.
Δ.Δ.: Πώς το εξηγείς αυτό;
ΣΤ.Θ.: Το φιλόδοξο σχέδιο πολλών Συριζαίων τότε ήταν ότι, εάν ο Καμμένος πάρει κυβερνητικούς πόντους, θα διαλύσει τη Νέα Δημοκρατία. Αυτή ήταν η πονηρή σκέψη τους, κουτή κατά την άποψή μου. Οτι επειδή η Νέα Δημοκρατία είναι ένα κόμμα με πάρα πολλούς που θέλουν να συναλλάσσονται με το κράτος, ένα κρατικό κόμμα, όπως υπήρξε και το ΠΑΣΟΚ, θα βάλουμε τον Καμμένο, θα μοιράσουμε θεσούλες στους δεξιούς, άρα τελειώσαμε με τη Δεξιά.
Δ.Δ.: Το βιβλίο του Τσίπρα το διάβασες;
ΣΤ.Θ.: Διάβασα αρκετά κεφάλαια, καθέτως. Δεν είναι εύκολο να αφιερώσεις χρόνο για 700 σελίδες. Και δεν είμαι από τους φανατικούς της ανάγνωσης τέτοιων κειμένων. Εξ αντανακλάσεως, και ίσως χωρίς να το θέλει ο Τσίπρας, προσφέρει μια υπηρεσία το βιβλίο του. Αποκαθηλώνει σχεδόν όλους τους υπουργούς του. Αποκαθηλώνει το κόμμα του. Μαρτυρά, δηλαδή, αυτά που τότε λέγαμε εμείς. Οτι κάποιοι ήταν επικίνδυνοι, κάποιοι ήταν ανόητοι, κάποιοι ήταν αγράμματοι. Αυτά γράφει ο Τσίπρας. Αρα, πέρα από το ότι το κάνει πιθανότατα επειδή θέλει να ξεπλυθεί…
Δ.Δ.: …η Κολυμβήθρα του Σιλωάμ.
ΣΤ.Θ.: Καλά, δεν μας πειράζει αυτό. Και κάποιοι πλούσιοι δίνουν λεφτά στα ορφανοτροφεία για να γλιτώσουν φόρους – τα λεφτά πάνε όμως στα ορφανοτροφεία. Αρα, πέρα από τη στόχευση του Τσίπρα, αυτό είναι μια υπηρεσία στην κοινωνία για να καταλάβει ότι τέτοιοι άνθρωποι κυβερνούν. Δηλαδή, αν είχε τολμήσει να κάνει ένα αντίστοιχο βιβλίο ο Σημίτης για κάποιους από τους υπουργούς του, να κάνει ένα αντίστοιχο βιβλίο ο Μητσοτάκης ο γέρος, θα καταλάβαινε η κοινωνία ότι «παιδιά, ας μειώσουμε το πάθος, ας μειώσουμε το φίλαθλο αίσθημα που έχουμε για τα κόμματά μας και για τους υπουργούς μας». Αλλά κανείς από τους πρωθυπουργούς δεν έχει τολμήσει να μιλήσει. Iδιωτικώς μας λένε: «Ναι, αναγκάστηκα να έχω αυτό τον ηλίθιο υπουργό, γι’ αυτόν κι αυτόν τον λόγο». Αλλά δεν το έχουν πει ποτέ δημοσίως. Ο Τσίπρας το είπε. Αρα, παρά τα όσα του σούρνουν, εγώ θα έλεγα ότι αυτό είναι μια υπηρεσία. Σκέψου τους φίλους σου -κι εσύ παλιός αριστερός είσαι, θα έχεις κάποιους φίλους Συριζαίους- που θα σε κοιτάξουν με λίγο πιο ταπεινό βλέμμα αύριο και θα σου πούνε: «Ρε Δημήτρη, είχες δίκιο τελικά που μου έλεγες ότι ο τάδε που είχαμε στην κυβέρνηση είναι βλάκας. Το λέει και ο Τσίπρας τώρα».
Δ.Δ.: Βλάκας, επιπόλαιος, ανίκανος, τοξικός κ.λπ. Ομως αυτός τους επέλεξε.
ΣΤ.Θ.: Προφανώς, η ευθύνη είναι δική του. Δείξε μου τους φίλους σου, να σου πω ποιος είσαι. Αλλά αυτό δείχνει και το έλλειμμα που έχουμε από πολιτικές προσωπικότητες, είτε στην Αριστερά είτε στη Δεξιά.
Δ.Δ.: Τεράστιο έλλειμμα. Ποιοι μας κυβέρνησαν δηλαδή…
ΣΤ.Θ.: Και ποιοι θα μας κυβερνήσουν… Δεν έχουμε πολιτικό προσωπικό. Και φταίει το κόμμα, το κάθε κόμμα.
Δ.Δ.: Γιατί δεν πάνε οι σοβαροί άνθρωποι.
ΣΤ.Θ.: Α, μπράβο, γι’ αυτό!
Σκηνή 3η
«Γιατί μπήκα στην πολιτική»
Δ.Δ.: Γιατί έφυγες από την πολιτική;
ΣΤ.Θ.: Εγώ δεν ήμουν συνταξιούχος δημοσιογράφος. Εγώ μπήκα στην πολιτική γιατί θεώρησα ότι μπορώ να σώσω κάποια στιγμή ένα τμήμα της χώρας. Υπήρχε μια παρηκμασμένη Δεξιά -θυμάσαι, Σαμαράς και μάλε βράσε- και ερχόταν ένας λαϊκιστής ηγέτης, ο Τσίπρας. Μεγάλος δημαγωγός – δεν το λέω μόνο αρνητικά αυτό. Μπορούσε να πείσει κάποιον κόσμο με αυτά που έλεγε. Εβλεπα αυτές τις δύο δυνάμεις και έλεγα: «Ρε φίλε, κοινή λογική, ρεαλισμός». Γι’ αυτό μπήκα.
Δ.Δ.: Είχες μια φοβερή δημοσιογραφική καριέρα.
ΣΤ.Θ.: Τα τίναξα στον αέρα όλα και μπήκα.
Δ.Δ.: Και θυμάμαι τότε που λέγανε ότι εσύ τα παίρνεις από κάποιους, ότι σε στηρίζει το μεγάλο κεφάλαιο.
ΣΤ.Θ.: Το μόνο σίγουρο είναι ότι εγώ κάπου τα έδωσα τα λεφτά. Οταν το Ποτάμι μπήκε σε αδράνεια, εγώ έδωσα τα λεφτά του κόμματος πίσω. Επειδή είμαι και καλός οικονομικός διαχειριστής, υπήρχαν κάποια χρήματα. Κι έδωσα τα λεφτά για τις υποτροφίες στο ΕΚΠΑ, 500 χιλιάρικα, έδωσα τα λεφτά για δύο ΜΕΘ στο Αττικόν Νοσοκομείο, γιατί ήταν τότε ο COVID. Δηλαδή έδωσα τα λεφτά του κόμματος έχοντας χάσει την προσωπική μου περιουσία στην πολιτική.
Δ.Δ.: Και γιατί τελείωσε αυτό;
ΣΤ.Θ.: Γιατί δεν φανταζόμουν τη ζωή μου να κάθομαι σε ένα ορεινό έδρανο στη Βουλή με οποιοδήποτε κόμμα με ήθελε εκείνη την εποχή, απλώς για να λέω ότι είμαι βουλευτής. Εγώ έκανα μια πρόταση στον ελληνικό λαό, αλλά μετά δεν έγινε αποδεκτή. Αυτή η ήττα των ευρωεκλογών με τραυμάτισε προσωπικά. Δεν την άντεξα, γιατί είχα μεγάλη φιλοδοξία για το Ποτάμι. Πιστεύω ότι ήταν μια τίμια πρόταση για τη χώρα, και είπα «γεια σας» – και περηφανεύομαι γι’ αυτό το «γεια σας». Και τώρα με συναντούν και μου λένε: «Ρε φίλε, αν ήσουνα τώρα, θα σε ψηφίζαμε». «Αργησες», τους λέω. (γέλια)
Δ.Δ.: Αφησες όμως αποτύπωμα…
ΣΤ.Θ.: Οταν εγώ ως αρχηγός στο Ποτάμι έκανα μια πάρα πολύ τολμηρή πρόταση στην κοινωνία και τα Μέσα, ότι πρέπει να πάμε σε μια μικρότερη Βουλή, με ένα μέρος των βουλευτών να εκλέγεται κατευθείαν από την κοινωνία, όπως είναι το γερμανικό σύστημα και το υπόλοιπο να είναι κομματικό δυναμικό, για να ανακατέψουμε λίγο την τράπουλα, όλοι με χλευάσανε. Και δεν εννοώ τους αντιπάλους, γιατί το οδυνηρό στην πολιτική δεν είναι να σε χλευάζουν οι αντίπαλοι – γιατί το έχεις μετρημένο. Είναι να σε χλευάζουν οι δικοί σου. Βρέθηκαν άνθρωποι που δούλευα μέχρι χθες μαζί τους στο γραφείο και έλεγαν: «Καλά, ο Θεοδωράκης είναι αγράμματος, δεν έχει τελειώσει πανεπιστήμιο. Προτάσεις κάνει;». Λες και αυτό που έλειψε στην Ελλάδα από τους ηγέτες είναι τα διπλώματα από τα πανεπιστήμια! Ναι, δεν έχω τελειώσει το πανεπιστήμιο. Σάντα Μπάρμπαρα, Αγία Βαρβάρα. Αυτό μπορούσα τότε.
Δ.Δ.: Α, στην Αγία Βαρβάρα μεγάλωσες. Από φτωχή οικογένεια;
ΣΤ.Θ.: Ναι, κουλουράς ήταν ο πατέρας μου.
Δ.Δ.: Από την Κρήτη.
ΣΤ.Θ.: Ναι, εσωτερικοί μετανάστες στη φθηνή Αγία Βαρβάρα.
Σκηνή 4η
«Το πρόβλημα της Κρήτης»
Δ.Δ.: Πώς εξηγείς αυτή την ιστορία με τις μπαλωθιές στην Κρήτη;
ΣΤ.Θ.: Δεν θέλω να μιλήσουμε τώρα για την Κρήτη γιατί με πληγώνει.
Δ.Δ.: Για τον ΟΠΕΚΕΠΕ; Στην Κρήτη ήταν τα περισσότερα λεφτά.
ΣΤ.Θ.: Παντού συνέβη αυτό και παντού υπάρχει ένα πρόβλημα με την αγροτική οικονομία. Δεν έχεις δει τι γίνεται τώρα; Θανατώσαμε 500.000 αμνοερίφια και το γάλα που παράγουν οι στάνες αυξήθηκε. Δώσε μου εσύ μια εξήγηση. Τι έγινε; Ο Θεός της Ελλάδας έστειλε στα υπόλοιπα πρόβατα περισσότερο γάλα; Πρέπει να διερευνήσουμε πάρα πολύ το τι γίνεται στον αγροτικό κόσμο. Και όλοι λένε τώρα ότι είναι κοινό μυστικό. Το γάλα στην Ελλάδα είναι από τη Ρουμανία. Και είναι φρέσκο γάλα που κάνει δύο μέρες να έρθει με το φορτηγό; Ρουμανία, Βουλγαρία, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία.
Δ.Δ.: Στην Κρήτη φούντωσε πολύ αυτό.
ΣΤ.Θ.: Ναι, γιατί υπάρχουν δύο Κρήτες. Η Κρήτη του μόχθου, την ξέρω από τα χωριά μου. Ξέρω τι σημαίνει να βγάζεις ελιές, τι σημαίνει να τσαπίζεις αμπέλια, τα έκαναν οι πρόγονοί μου. Και υπάρχει και ο πλουτισμός του Παπανδρέου, Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, δεκαετία του ’80, τζιπάρες κ.λπ. Και αυτό χάλασε ένα πολύ μεγάλο μέρος της Κρήτης. Αλλά να σου πω κάτι; Λέμε τώρα για τα σόγια με τις βεντέτες. Εχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι Ελληνες έχουμε μέσα μας ένα μειονοτικό σύνδρομο. Θέλουμε να ανήκουμε σε ένα σόι, σε ένα χωριό, σε μια συντεχνία, σε ένα κόμμα. Είναι ένα μειονοτικό σύνδρομο, γιατί δεν το ισορροπούμε με την αγάπη για τη χώρα.
Δ.Δ.: Αρα γινόταν από παλιά αυτό το σπορ.
ΣΤ.Θ.: Προφανώς, πάντα υπήρχε. Από τα ρουσφέτια του Παττακού στην Κρήτη, από τα ρουσφέτια του Παπανδρέου, του Μητσοτάκη μετά. Τώρα όμως έχω την αίσθηση ότι τα τελευταία χρόνια παράγινε και οργανώθηκε το κακό με τις επιδοτήσεις. Αλλά θα βρεις απαντήσεις μέσα στο βιβλίο.
