Ενδεικτικό της κρισιμότητας των συζητήσεων είναι ότι συνεχίστηκαν και κατά τη διάρκεια της διακοπής για το καθιερωμένο δείπνο, χωρίς τηλέφωνα και με ελάχιστους από τους βοηθούς των ηγετών παρόντες. Δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με γνώση των συζητήσεων, ανέφεραν ότι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες, μέχρι αργά απόψε, Πέμπτη, ή τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, να διαμορφωθούν οι βασικές παράμετροι μιας συμφωνίας.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσει από το κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αν δεν υπάρξει συμφωνία για τη χρηματοδότηση του Κιέβου, υπογραμμίζοντας την πολιτική σημασία της απόφασης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί τον πόλεμο της Ρωσίας άμεση απειλή για τη δική της ασφάλεια και εκτιμά ότι, χωρίς ευρωπαϊκή χρηματοδοτική στήριξη, η Ουκρανία θα ξεμείνει από πόρους το δεύτερο τρίμηνο του επόμενου έτους, με σοβαρό κίνδυνο να ηττηθεί στρατιωτικά -εξέλιξη που, σύμφωνα με ευρωπαϊκές εκτιμήσεις, θα ενίσχυε την απειλή ρωσικής επιθετικότητας κατά της ίδιας της ΕΕ.
Το επίμαχο σχέδιο προβλέπει τη χρήση παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, συνολικού ύψους περίπου 210 δισ. ευρώ, ως εγγύηση για τη χορήγηση δανείου προς την Ουκρανία. Από αυτά, τα 185 δισ. ευρώ βρίσκονται στο βελγικό εκκαθαριστικό ίδρυμα Euroclear, γεγονός που καθιστά το Βέλγιο κομβικό παράγοντα στη διαπραγμάτευση. Ωστόσο, οι βελγικές αρχές εκφράζουν έντονες ανησυχίες για νομικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους, σε περίπτωση που η Ρωσία κινηθεί δικαστικά.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες να λάβουν άμεσα αποφάσεις, δηλώνοντας ότι «τώρα έχουμε μια απλή επιλογή: είτε χρήματα σήμερα είτε αίμα αύριο», προσθέτοντας ότι «όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει επιτέλους να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων». Όπως είπε, υπάρχει κατ’ αρχήν συμφωνία ότι η λύση του δανείου αποτελεί την προτιμώμενη επιλογή, αν και απομένουν πολλές ώρες δύσκολων και ολοένα πιο τεχνικών συζητήσεων.
Σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη, τον οποίο επικαλείται το Politico, η βελγική αντιπροσωπεία κατέθεσε έγγραφο δύο σελίδων με εκτεταμένες απαιτήσεις, για να στηρίξει το σχέδιο. Το έγγραφο περιλαμβάνει αίτημα για πλήρη προστασία, σε περίπτωση που το Κρεμλίνο κινηθεί νομικά κατά του Βελγίου για την αξιοποίηση των ρωσικών κεφαλαίων που φυλάσσονται στις Βρυξέλλες -απαίτηση, ωστόσο, που συναντά αντιστάσεις από άλλα κράτη-μέλη.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ δήλωσε στο Κοινοβούλιο της χώρας του ότι δεν έχει ακόμη λάβει εγγυήσεις που να καλύπτουν τους κινδύνους ρευστότητας και δικαστικών προσφυγών, τονίζοντας ότι τα χρηματοδοτικά σχέδια εξακολουθούν να μεταβάλλονται.
Προκειμένου να κατευναστούν οι φόβοι του Βελγίου για ενδεχόμενα ρωσικά αντίποινα, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξετάζουν την ενίσχυση των προκαταρκτικών ταμειακών αποθεμάτων, που θα συνοδεύουν το δάνειο-μαμούθ προς την Ουκρανία, ώστε να μπορούν να εκταμιευθούν άμεσα, ανά πάσα στιγμή. Η αρχική πρόταση της Κομισιόν προέβλεπε ότι μέρος του ουκρανικού δανείου θα μπορούσε να εκταμιευθεί, όταν τα εν λόγω ταμειακά αποθέματα θα έφταναν στο 50% του ύψους της πρώτης δόσης.
Το ποσοστό αυτό κρίθηκε ανεπαρκές από το Βέλγιο, με αποτέλεσμα το πιο πρόσφατο προσχέδιο συμπερασμάτων να ανεβάζει το όριο στο 75%. Παραμένει ωστόσο ασαφές, παρατηρεί το Politico, αν το Βέλγιο ή άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ στηρίζουν τις τελευταίες αυτές αλλαγές. Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, το τελικό ποσοστό ενδέχεται να αποτελέσει συμβιβασμό μεταξύ των δύο προτάσεων.
Παράλληλα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επεξεργάζονται εναλλακτικά σενάρια, σε περίπτωση που το σχέδιο καταρρεύσει. Τρεις διπλωμάτες της ΕΕ ανέφεραν ότι εξετάζεται νομικός μηχανισμός «ενισχυμένης συνεργασίας», που θα επέτρεπε σε ομάδα χωρών, με επικεφαλής την Ιταλία και το Βέλγιο, να εκδώσει κοινό χρέος για την Ουκρανία, παρακάμπτοντας την απαίτηση ομοφωνίας και αποκλείοντας την Ουγγαρία, η οποία έχει ήδη δηλώσει ότι θα ασκήσει βέτο σε λύση που βασίζεται στον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν, ωστόσο, ότι η χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων παραμένει στην πράξη «η μοναδική ρεαλιστική επιλογή». Το τελευταίο προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου προβλέπει τη λήψη πολιτικής απόφασης για την προώθηση του δανείου και την ανάθεση στους αρμόδιους αξιωματούχους να ρυθμίσουν επειγόντως τις τεχνικές λεπτομέρειες, με ρητή πρόβλεψη για επιμερισμό των κινδύνων μεταξύ των κρατών-μελών, ώστε να καθησυχαστούν το Βέλγιο και άλλες επιφυλακτικές χώρες.
