Από τις εκβιαστικές προειδοποιήσεις «να σταματήσει η Ελλάδα να προκαλεί την υπομονή μας» στα ευχετήρια τηλεγραφήματα για την εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου και τη διπλωματική αλληλοϋποστήριξη των δύο χωρών στα διεθνή φόρα. Πρόκειται, άραγε, για ειλικρινή διάθεση γεφύρωσης του χάσματος με την Ελλάδα, που με ευθύνη της αναθεωρητικής ατζέντας του έχει ανοίξει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ή απλώς είναι αναγκασμένος από τις συγκυρίες να φοράει την προβιά του καλού γείτονα;
Τίποτε δεν είναι τυχαίο, ούτε γίνεται απροσδόκητα από τον Τούρκο πρόεδρο. Το παροξυσμικό κρεσέντο και οι χαμηλοί τόνοι χωρούν ταυτόχρονα και με άνεση στο ρεπερτόριό του. Οσο απρόβλεπτος και αν θεωρείται, άλλο τόσο στα ζόρια του είναι ικανός να κλιμακώνει ή να αποκλιμακώνει τη ρητορική του. Να εναλλάσσει από το συγκρουσιακό στο ήπιο ύφος την υποκριτική του σε προμελετημένα σόου.
Η αλήθεια είναι ότι το σκηνικό των ελληνοτουρκικών σχέσεων μετακινήθηκε μετά τον φονικό σεισμό των 7,8 Ρίχτερ που έπληξε τις νότιες τουρκικές επαρχίες. Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που έστειλε αμέσως σωστικά συνεργεία στα συντρίμμια και πολλά αεροπλάνα με ανθρωπιστική βοήθεια στους εκατοντάδες χιλιάδες ανυπεράσπιστους σεισμοπαθείς.
Μία εβδομάδα αργότερα από την καταστροφή της 6ης Φεβρουαρίου ο πρώτος Ευρωπαίος υπουργός Εξωτερικών που επισκέφτηκε τις σεισμόπληκτες περιοχές ήταν ο Νίκος Δένδιας. Εφτασε στην Αντιόχεια δείχνοντας με την αυτοπρόσωπη παρουσία του την απλόχερα έμπρακτη βοήθεια της Ελλάδας στη δυσκολότερη ώρα της γειτονικής χώρας.
Ενα κύμα ευγνωμοσύνης πλημμύρισε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των απλών Τούρκων πολιτών. Η συνήθης επωδός των αναρτήσεών τους περιέγραφε λίγο πολύ ότι «ενώ εμείς τους λέγαμε επιθετικά ότι θα έρθουμε νύχτα, αυτοί έφτασαν αστραπιαία και ειρηνικά μέρα μεσημέρι για να προσφέρουν αμέριστη αλληλεγγύη, συμπόνια και ελπίδα στους πληγέντες συμπατριώτες μας».
Ευαισθησία και συμπαράσταση
Αντίστοιχα, τα αντανακλαστικά ευαισθησίας και ανθρωπιάς μεγάλης μερίδας της τουρκικής κοινωνίας ενεργοποιήθηκαν αυθόρμητα μετά την ελληνική τραγωδία των Τεμπών. Οχι ως υποχρεωτική ανταπόδοση στην ελληνική συνδρομή προς τους σεισμοπαθείς, αλλά με το ηθικό καθήκον της συμπαράστασης σε δοκιμαζόμενους και συντετριμμένους γείτονες με τους οποίους μοιράζονταν την οδύνη της απώλειας δικών τους ανθρώπων.
Η ομάδα της Τραμπζονσπόρ, στην οποία αγωνίζονται οι Ελληνες διεθνείς ποδοσφαιριστές Τάσος Μπακασέτας και Μανώλης Σιώπης εμφανίστηκε στο Στάδιο Σενόλ Γκιουνές της Τραπεζούντας φορώντας μαύρες φανέλες με τυπωμένες την ελληνική και την τουρκική σημαία στο στήθος πάνω από τη σταμπωτή ευχή «Περαστικά, γείτονα». Με τον ίδιο πρωτοσέλιδο τίτλο «Perastika Yitona» κυκλοφόρησε η τουρκική εφημερίδα «Hürriyet», ενώ ανάλογη στάση συμπάθειας κράτησαν με εκτενή συγκινητικά ρεπορτάζ μετά το φονικό δυστύχημα και οι εφημερίδες «Türkiye», «Sabah» και «Aksam».
Εν τω μεταξύ, στην κερκίδα της κλειστής Ulker Sports Arena, στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης, όπου αγωνίζεται η ομάδα μπάσκετ της Φενέρμπαχτσε, αναρτήθηκε σε ματς για την Ευρωλίγκα ένα πανό με μήνυμα στήριξης που έγραφε: «Ελλάδα είμαστε μαζί σου».
Μετά από αυτή την αλληλέγγυα στάση από πονεμένους και χαροκαμένους ανθρώπους, το ερώτημα που προβάλλει είναι αν αρκούν τέτοιες εκδηλώσεις για ένα ρεαλιστικό γύρισμα σελίδας στις σχέσεις των δύο χωρών. Αν, τελικά, αποτυπώνουν ένα ίχνος αλλαγής πλεύσης της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα.
Το βέβαιο είναι ότι τους τελευταίους δύο μήνες οι τοξικές απειλές και οι ιταμές δηλώσεις για χρήση βίας κατά της Ελλάδας έχουν καταλαγιάσει από την πλευρά της Τουρκίας. Οι αγριάδες, οι τσαμπουκάδες και οι παράνομες διεθνώς ενέργειές της δείχνουν να έχουν αντικατασταθεί από φιλοφρονήσεις, χαριεντισμούς, θερμά ευχαριστήρια και άπλετα χαμόγελα.
