Στις φάρμες (πάρκα) αιολικής και ηλιακής ενέργειας της ερήμου θα αναζητήσει η Ευρώπη τη μαγική συνταγή για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα επενδύοντας στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις με την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, που θα αποτελέσουν την ασπίδα της ενεργειακής ασφάλειας. Η ιδέα πάνω στην οποία χτίζεται το ενεργειακό μέλλον της Ε.Ε. επιφυλάσσει στρατηγικό ρόλο στην Ελλάδα, καθώς η χώρα μας λόγω της γεωγραφικής της θέσης μπορεί να αποτελέσει έναν ασφαλή διάδρομο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας προς την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη από εναλλακτικές πηγές που βρίσκονται σε χώρες όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ.
Στο σχέδιο αυτό συνηγορούν τόσο ο καταιγισμός πράσινων έργων, με το Κάιρο να προγραμματίζει νέους σταθμούς πάνω από 90 GW με μεγάλο πλεόνασμα για εξαγωγή, όσο και η ραγδαία ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα, που οδηγεί σε ένα ισχυρό δυναμικό φωτοβολταϊκών και αιολικών μονάδων, το οποίο μπορεί επίσης να εξάγεται. Η χώρα μας σκοπεύει να παράγει το 80% της ενέργειας από ΑΠΕ τα επόμενα χρόνια. Την πλεονάζουσα πράσινη ηλεκτρική ενέργεια που δεν θα μπορεί να απορροφήσει η εγχώρια αγορά θα τη διοχετεύει στην Ευρώπη μέσα από τις νέες σχεδιαζόμενες ηλεκτρικές διασυνδέσεις με την Ασία (EuroAsia Interconnector) και την Αφρική.
Σε αυτό το ενεργειακό σταυροδρόμι που διαμόρφωσε καταλυτικά από πέρυσι (24 Φεβρουαρίου) ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας, διαγκωνίζονται το τελευταίο διάστημα στην Κομισιόν, μεταξύ άλλων, γιγαντιαία εγχώρια πρότζεκτ που προσεγγίζουν συνολικά τα 10 δισ. ευρώ. Πρόκειται για επενδυτικά σχέδια που οργανώνονται από μεγάλους ενεργειακούς ομίλους της χώρας με σκοπό την εξασφάλιση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης που θα τους δώσει το εισιτήριο για να προχωρήσουν τις προκαταρκτικές και απαιτητικές μελέτες και να υλοποιήσουν τον σχεδιασμό τους.
Ισχυρή υποστήριξη στο GREGY
Το σχέδιο GREGY – Elica Interconnector του Ομίλου Κοπελούζου συνιστά μία από τις πιο φιλόδοξες επενδύσεις αυτού του μεγέθους που έχει εξασφαλίσει αυξημένο βηματισμό, αλλά και ψήφο εμπιστοσύνης απ’ όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Το GREGY αφορά την απευθείας σύνδεση της Αιγύπτου με την Αττική με υποθαλάσσιο καλώδιο μήκους 954 χλμ. Η ισχύς του καλωδίου ανέρχεται σε 3.000 MW με αμφίδρομη ικανότητα. Το 1/3 της ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται από τις εγκαταστάσεις των 9,5 GW θα καταναλώνεται από βιομηχανίες στην εσωτερική αγορά. Ακόμη, 1 GW θα κατευθύνεται στην Ιταλία και τη Βουλγαρία και το υπόλοιπο θα χρησιμοποιείται για την παραγωγή υδρογόνου. Η ενέργεια που θα παράγεται θα είναι κατά 65% από αιολικά και κατά 35% από φωτοβολταϊκά πάρκα.
Στο πλαίσιο αυτού του μεγαλόπνοου σχεδιασμού εντάσσεται και το μνημόνιο συνεργασίας που ανακοίνωσε πριν λίγες μέρες ο όμιλος Κοπελούζου με την Infinity Power (μία κοινοπραξία μεταξύ της Masdar από το Αμπού Ντάμπι και της αιγυπτιακής Infinity Egypt’s), προκειμένου να εξετάσουν τη δυνατότητα από κοινού ανάπτυξης έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα οποία θα τροφοδοτήσουν με πράσινη ενέργεια το GREGY. Η συμφωνία προβλέπει τη σύσταση Επιτροπής για το συντονισμό των συζητήσεων, την ανταλλαγή πληροφοριών και τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων.
Στόχος του ελληνικού σχεδίου είναι να μεγαλώσει την πίτα των έργων, με τις Βρυξέλλες να διαμηνύουν ότι το Κάιρο θα χρειαστεί να ανεβάσει ρυθμούς στην εγκατεστημένη ισχύ ώστε η ΕΕ να γνέψει θετικά στην μεγάλη καλωδιακή διασύνδεση.
Το GREGY είναι ένα έργο που αναβίωσε μεσούσης της ουκρανικής κρίσης, αν και σχεδιάστηκε πριν από 15 έτη και επικυρώθηκε την άνοιξη του 2021 σε συνάντηση μεταξύ του Αιγύπτιου Προέδρου Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου από τον Ομιλο Κοπελούζου βρίσκεται σε στάδιο ανάθεσης τεχνικών και χρηματοοικονομικών μελετών, αλλά και μελέτης απεικόνισης του βυθού που αναμένεται να γίνει με τη ναύλωση πλοίου και να διαρκέσει από κάποιους μήνες μέχρι έναν χρόνο.
Το σχέδιο Κοπελούζου, κατά την πρόσφατη παρουσίαση στις Βρυξέλλες, συνοδεύτηκε με επιστολή υποστήριξης (letter of support) από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) και αντίστοιχη στήριξη εκπροσώπων από τα υπουργεία Περιβάλλοντος της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Αιγύπτου, η οποία κρίνεται πολύ σημαντική στην αξιολόγηση της Ε.Ε. για τα πρότζεκτ που διεκδικούν μια θέση στην 6η λίστα των έργων κοινού (PCI) και αμοιβαίου ενδιαφέροντος (PMI) και αφορούν διασυνδέσεις κρατών-μελών με τρίτες χώρες, όπως στην περίπτωση Ελλάδας – Αιγύπτου.
Ο κατάλογος με τα προεπιλεγμένα έργα (short list) θα γίνει γνωστός τον Ιούνιο και η τελική λίστα στα τέλη του έτους. Εφόσον κάποιο από τα έργα πάρει το πράσινο φως από τις Βρυξέλλες, η χρηματοδότηση θα καλύψει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, έως και το 50% της επένδυσης ώστε τα υπόλοιπα κεφάλαια να αντληθούν με τραπεζική χρηματοδότηση.
