Το Εργαστήριο Σεισμολογίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο την εξέλιξη της σεισμικής δραστηριότητας στο ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Σαντορίνης, καθώς και στη ζώνη Σαντορίνης – Αμοργού, πλησίον της νησίδας Ανύδρου.
Κατά τη σεισμική ακολουθία του 2024, τα μικροσεισμικά επίκεντρα στη Σαντορίνη εντοπίστηκαν κυρίως στη Νέα Καμένη και την ευρύτερη περιοχή Ημεροβιγλίου – Φηρών, κατά μήκος της «γραμμής Καμένης» με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ. Συγχρόνως, εμφανίστηκε μικροσεισμική δραστηριότητα στην περιοχή ανατολικά του Κολούμπο, η οποία είχε ενεργοποιηθεί και κατά την περίοδο 2011-2012.
Συνολικά, από τον Ιούνιο του 2024 έως και τις 25 Ιανουαρίου 2025 εντοπίστηκαν με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης πάνω από 1,600 σεισμοί στην περιοχή Σαντορίνης-Κολούμπο (Σχήμα 2), με μεγαλύτερο εκείνον που εκδηλώθηκε στις 25 Ιανουαρίου, 08:57:25 ώρα Ελλάδος, με επίκεντρο στις NA ακτές της Θηρασιάς, με μέγεθος 3.8.
Στις 26 Ιανουαρίου εμφανίστηκε νέα ομάδα σεισμών ανατολικά του ηφαιστείου Κολούμπο, με έντονη έξαρση την επόμενη ημέρα. Έως τις 29 Ιανουαρίου εντοπίστηκαν στην περιοχή αυτή πάνω από 1,300 σεισμοί με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, επιλέγοντας με αυστηρά κριτήρια για τη διασφάλιση της ποιότητας των αποτελεσμάτων. Από τις 26 έως το πέρας της 31ης Ιανουαρίου είχαν εντοπιστεί πάνω από 2,500 σεισμοί, ενώ από την 1η Φεβρουαρίου, κατά την οποία ανιχνεύθηκαν πάνω από 800 σεισμοί, ξεκίνησε μια ασυνήθιστα υψηλή παραγωγικότητα σεισμών με μεγέθη μεγαλύτερα του 4.0.
Η σεισμικότητα σταδιακά εξαπλώθηκε προς τα βορειοανατολικά, στην περιοχή γύρω από τη νησίδα Άνυδρο. Κατά την περίοδο από 2 Φεβρουαρίου έως και τις πρώτες ώρες της 5ης Φεβρουαρίου 2025, η σεισμικότητα στη ζώνη Σαντορίνης – Αμοργού εντάθηκε ακόμη περισσότερο. Η ανάλυση σεισμολογικών δεδομένων με χρήση τεχνητής νοημοσύνης έως και την 3η Φεβρουαρίου απέδωσε ένα πλήθος άνω των 1,300 σεισμών την 2η Φεβρουαρίου και άνω των 1,400 σεισμών την 3η Φεβρουαρίου.
Ο αριθμός σεισμών με μέγεθος Μ≥2.5 αυξάνεται σταδιακά ανά ημέρα, με πλήθος 0, 1, 2, 6, 9, 25, 45, 340, και 474 σεισμούς από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 3 Φεβρουαρίου. Στις 2 Φεβρουαρίου εκδηλώθηκαν 5 σεισμοί με μέγεθος Μ≥4.5, στις 3 Φεβρουαρίου 7 σεισμοί και στις 4 Φεβρουαρίου 9 σεισμοί. Το μέγεθος του μεγαλύτερου σεισμού ήταν 4.6 στις 2 Φεβρουαρίου, ενώ στις 3 και 4 Φεβρουαρίου εκδηλώθηκαν τρεις σεισμοί με μεγέθη 4.9-5.0 και άλλοι τέσσερις με μέγεθος 4.8.
Στις 4 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 1,300 σεισμοί με Μ≥1.0 (συγκριτικά λιγότεροι απ’ ότι στις 3 Φεβρουαρίου που καταγράφηκαν ~1,450 σεισμοί με Μ≥1.0). Το μέγιστο μέγεθος έφτασε το 4.9-5.0, ενώ εκδηλώθηκαν 21 σεισμοί με μεγέθη Μ≥4.0 και 9 σεισμοί με Μ≥4.5. Η κατανομή των σεισμικών επικέντρων στις 4 Φεβρουαρίου ήταν παρόμοια με εκείνη της 3ης Φεβρουαρίου, με τους περισσότερους σεισμούς να εντοπίζονται πλησίον της Ανύδρου. Η εικόνα έγινε ευκρινέστερη προς το τέλος της ημέρας, όταν τα επίκεντρα ευθυγραμμίστηκαν σε διεύθυνση ΝΔ-ΒΑ στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου. Μέρος της δραστηριότητας διαχέεται βόρεια της Ανύδρου με περισσότερο διάσπαρτα επίκεντρα. Από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 4 Φεβρουαρίου, ο αριθμός σεισμών που ανιχνεύθηκαν ξεπέρασε τους 7,700 (Σχήμα 3), εκ των οποίων πάνω από 6,100 είχαν μέγεθος Μ≥1.0 και πάνω από 1,200 είχαν μέγεθος Μ≥2.5.
Η κατανομή των σεισμικών επικέντρων στις 2 Φεβρουαρίου ξεκίνησε συγκεντρωμένη περίπου στο μέσο της απόστασης Ανύδρου-Σαντορίνης, και στη συνέχεια μετανάστευσε στα ΒΑ προς την Άνυδρο. Στις 3 Φεβρουαρίου, η σεισμικότητα παρέμεινε συσσωρευμένη κυρίως στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου, ενώ μικρές συστάδες σεισμών εκδηλώθηκαν και σε περιοχές δυτικά και βόρεια της Ανύδρου, σε αποστάσεις γενικά μικρότερες των 10 km από αυτήν. Κατά την περίοδο 1 Φεβρουαρίου – 4 Φεβρουαρίου, το άκρο της σεισμικά ενεργοποιημένης ζώνης φαίνεται να μετανάστευσε προς τα βορειοανατολικά με ταχύτητα ~4-5 χλμ/ημέρα (km/day) σε κατεύθυνση ~Β40°Α. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μεθόδου μηχανικής μάθησης φαίνεται κατά τη διάρκεια εξάρσεων, η μετανάστευση να γίνεται με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα κατά περιοχές, καλύπτοντας μικρότερες αποστάσεις.