Όσοι επιθυμούν να ανταλλάξουν κρυπτονομίσματα με ευρώ θα υπόκεινται πλέον σε μια διαδικασία που θα ομοιάζει με «προκαταρκτικό φορολογικό έλεγχο», ενώ όλες οι πλατφόρμες ανταλλαγής (crypto exchanges) όπως Binance, Coinbase και Kraken θα πρέπει να λάβουν επίσημη άδεια λειτουργίας από τις ελληνικές αρχές ή να ορίσουν τοπικό εκπρόσωπο (contact person), ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για τη διαβίβαση στοιχείων.
Το νέο πλαίσιο τερματίζει το ανώνυμο εμπόριο κρυπτονομισμάτων και ενισχύει τους ελέγχους για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της φοροδιαφυγής. Οι πλατφόρμες θα είναι πλέον υποχρεωμένες να διαβιβάζουν λεπτομερή στοιχεία συναλλαγών στις ελληνικές αρχές, ώστε να διασταυρώνεται η προέλευση των χρημάτων και να εντοπίζονται ύποπτες συναλλαγές. Επιπλέον, αν η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή η Αρχή Καταπολέμησης Ξεπλύματος Χρήματος εντοπίσει ύποπτες μεταφορές crypto, θα μπορεί να «παγώνει» συναλλαγές και να απαιτεί φορολογικό και περιουσιακό έλεγχο του συναλλασσόμενου.
Αυτό σημαίνει ότι πλέον οι χρήστες που θέλουν να ανταλλάξουν μεγάλα ποσά κρυπτονομισμάτων με ευρώ θα πρέπει να είναι πλήρως διαφανείς ως προς τα οικονομικά τους στοιχεία.
Ο σχεδιασμός αυτός, που πηγαίνει ένα βήμα πιο μπροστά από τις διεθνείς πρακτικές, προέρχεται από τον Γιώργο Χριστόπουλο, Γενικό Γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής και Στρατηγικής του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Στόχος είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος χρήματος, μέσω μέτρων που φέρνουν τις συναλλαγές με κρυπτονομίσματα σε καθεστώς αυστηρότερης εποπτείας.
Μέχρι σήμερα, η ανταλλαγή κρυπτονομισμάτων με ευρώ ήταν μια ανεξέλεγκτη διαδικασία, όπου οι χρήστες μπορούσαν να μετατρέψουν μεγάλα ποσά χωρίς να δηλώνουν την προέλευση των χρημάτων ή να παρέχουν επαρκείς πληροφορίες στις φορολογικές αρχές. Με το νέο νομοσχέδιο, η διαδικασία γίνεται σαφώς πιο αυστηρή, καθώς απαιτεί ταυτοποίηση του συναλλασσόμενου και προκαταρκτικό φορολογικό έλεγχο πριν ολοκληρωθεί οποιαδήποτε μετατροπή crypto σε ευρώ.
Όποιος θέλει να μετατρέψει κρυπτονομίσματα σε ευρώ θα πρέπει να ακολουθήσει τα εξής βήματα:
1. Ταυτοποίηση και παροχή στοιχείων: Οι πλατφόρμες ανταλλαγής crypto (Binance, Coinbase, Kraken κ.α.) θα ζητούν από τους χρήστες να παρέχουν προσωπικά και φορολογικά στοιχεία, όπως ταυτότητα, ΑΦΜ, τραπεζικό λογαριασμό και απόδειξη της προέλευσης των κρυπτονομισμάτων.
2. Προκαταρκτικός φορολογικός έλεγχος: Αν η συναλλαγή θεωρηθεί ύποπτη ή υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο όριο, οι αρχές θα διενεργούν διασταύρωση φορολογικών και περιουσιακών στοιχείων του χρήστη μέσω των βάσεων δεδομένων του Υπουργείου Οικονομικών και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
3. Ολοκλήρωση συναλλαγής ή παραπομπή για περαιτέρω έλεγχο: Αν δεν προκύψουν ύποπτα στοιχεία, η μετατροπή των crypto σε ευρώ θα ολοκληρώνεται κανονικά. Σε περίπτωση που υπάρχουν ενδείξεις φοροδιαφυγής, η υπόθεση θα παραπέμπεται για περαιτέρω έλεγχο στις αρμόδιες αρχές, οι οποίες μπορεί να ζητήσουν στοιχεία πόθεν έσχες ή να μπλοκάρουν τη συναλλαγή.
Το νέο πλαίσιο βασίζεται, μεταξύ άλλων και στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2024/1114, που τέθηκε σε ισχύ στις 30 Δεκεμβρίου 2024, και ενισχύει την προστασία των επενδυτών στα κρυπτονομίσματα. Συγκεκριμένα, οι πλατφόρμες crypto τίθενται υπό την εποπτεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ η λειτουργία χωρίς άδεια πλέον συνιστά ποινικό αδίκημα, με φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους και χρηματικά πρόστιμα.
Για παραβάσεις προβλέπονται αυστηρές κυρώσεις, όπως:
• Χρηματικά πρόστιμα έως 5 εκατ. ευρώ ή 12% του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών.
• Ανάκληση ή αναστολή άδειας για πλατφόρμες που δεν συμμορφώνονται.
• Προσωρινή απαγόρευση έως 6 μηνών ή μόνιμη απαγόρευση σε περίπτωση υποτροπής για μέλη διοικητικών οργάνων που παραβιάζουν τη νομοθεσία.
• Αυστηρότερη ρύθμιση για τις διαφημίσεις κρυπτονομισμάτων, ώστε να ενημερώνουν τους επενδυτές για τους κινδύνους, καθώς οι απώλειες δεν καλύπτονται από ταμεία εγγυήσεων ή κρατικά συστήματα προστασίας.
