Ελλάδα

Ρόντρικ Μπίτον: Πώς «βλέπει» ένας Άγγλος 5.000 χρόνια ελληνικής ιστορίας

Ενα τεράστιο επίτευγμα. Μόνο έτσι μπορεί να χαρακτηρίσει κανείς την προσπάθεια του νεοελληνιστή και καθηγητή, επί σειρά ετών μέχρι τη συνταξιοδότησή του, στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου Ρόντρικ Μπίτον. Το βιβλίο του «Οι Ελληνες», που μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Μενέλαο Αστερίου και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη, συνιστά την πιο σημαντική, μέχρι στιγμής, απόπειρα να περιγραφούν ο Ελληνισμός, οι Ελληνες και η ελληνικότητα από την Εποχή του Χαλκού μέχρι σήμερα μέσα από τα πολιτιστικά, ιστορικά αλλά και επαναστατικά επιτεύγματα, εστιάζοντας στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα και τις σπουδαίες μορφές που ενέπνευσαν και καθόρισαν τον Ελληνισμό.

Αλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι το ανέφερε στις εορταστικές του ευχές και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Απαντώντας ουσιαστικά σε όλες τις θεωρίες που διαχώριζαν την αρχαία από τη σύγχρονη Ελλάδα, ο Μπίτον προασπίζεται μια χρονική ενότητα εστιάζοντας κατά κύριο λόγο στην ελληνική γλώσσα και καθιστώντας τη τον βασικό οδηγό της πολύτροπης, ενδελεχούς ανάγνωσής του.

Με όμορφες περιγραφές αλλά και με ουσιαστική επιστημονική επάρκεια, προσπαθεί να αποδείξει γιατί μέσα από την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, που ήταν το κυριότερο όπλο στα χέρια των Ελλήνων, «η μακρά Ιστορία των Ελλήνων είναι σίγουρα μια από τις πλουσιότερες, αν όχι η πλουσιότερη, στην παγκόσμια Ιστορία. […] Γιατί, όπως έλεγε με περιεκτικό και ωραίο τρόπο ο καταξιωμένος συγγραφέας και ηθοποιός Στίβεν Φράι για τη διακοσιοστή επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης στις 25 Μαρτίου 2021 “Η Ελλάδα δεν θα οφείλει ποτέ στον κόσμο τόσα όσα οφείλει ο υπόλοιπος κόσμος στην Ελλάδα”».


beaton-1

Το βιβλίο του Ρόντρικ Μπίτον «Οι Ελληνες» εξηγεί τον παγκόσμιο αντίκτυπο του ελληνικού πολιτισμού, προασπίζεται τη χρονική ενότητά του και απαντά στις θεωρίες που διαχώριζαν την αρχαία από τη σύγχρονη Ελλάδα
Τα επιτεύγματα των Ελλήνων

Είναι προφανές ότι η βασική επιρροή του εμφανώς φιλέλληνα Μπίτον είναι ο Γιώργος Σεφέρης, του οποίου έχει γράψει τη βιογραφία, αλλά και η εικόνα του Ελληνισμού που είχε διαμορφώσει μέσα από τους στίχους του κορυφαίου ποιητή: από τα μικρασιατικά παράλια που καθόρισαν την ποιητική συνείδηση του Σεφέρη μέχρι τους σύγχρονους πολέμους και τις περιπέτειες της Οδύσσειας υπήρχε μια ενιαία γραμμή που ήταν η συνείδηση της ταυτότητας και της γλώσσας.

«Αυτός ο κόσμος δεν είναι ο δικός μας, είναι του Ομήρου» είναι η προμετωπίδα που χρησιμοποιεί ο Μπίτον σε ένα από τα κεφάλαιά του, παραπέμποντας στον στίχο του Σεφέρη με αναφορά τον Οντεν, θέλοντας να δείξει ότι ο εξοικειωμένος με τη βρετανική κουλτούρα νομπελίστας Ελληνας ποιητής δεν άνοιξε τυχαία τον δρόμο σε μια διαφορετική ανάγνωση για τη βαθιά διάρκεια του Ελληνισμού, πέρα από φυλετικές θεωρίες και προκαταλήψεις.

Ακόμα και όταν ο Μπίτον αναφέρεται, για παράδειγμα, στον Ελληνισμό του Καβάφη τονίζοντας ότι «το επίτευγμά του ήταν ότι φανταζόταν έναν ελληνικό κόσμο με κέντρο τη γενέτειρά του, την οποία είχαν ιδρύσει Μακεδόνες σε αιγυπτιακό έδαφος πριν από 2.000 και πάνω χρόνια», είναι σαφές ότι παραπέμπει σε δικές του παράλληλες αναγνώσεις που εξηγούν ακριβώς γιατί ο εξελληνισμός που πραγματοποίησε ο Μέγας Αλέξανδρος στα βάθη της Ασίας μέσω της γλώσσας ήταν για τους Ελληνες το μεγαλύτερό τους όπλο: ούτε οι επεκτατισμοί, ούτε οι εθνικιστικές θεωρίες.

Δημοφιλέστερα

To Top