Ο ιατρικός τουρισμός μπορεί να αποτελέσει βασικό μοχλό ανάπτυξης του τουρισμού αλλά και της οικονομίας της χώρας μας την ερχόμενη δεκαετία. Σύμφωνα με την αναπληρώτηρια καθηγήτρια Βίλμα Καραγιάννη η Ελλάδα έχει όλες τις δυνατότητες να βελτιώσει τη θέση της στον κλάδο: άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό, υποδομές, ποιοτικές υπηρεσίες, ασφάλεια, ευέλικτο κατά περίπτωση νομικό πλαίσιο ( IVF) αλλά και προσφορά ευκαιριών για διακοπές. Ολόκληρο το άρθρο της Βίλμας Καραγιάννη* έχει ως έξης:
«Ο ιατρικός τουρισμός ορίζεται ως η μορφή ταξιδιού εκτός συνόρων/περιφέρειας προέλευσης που στοχεύει κυρίως στη χρήση τεκμηριωμένων ιατρικών μεθόδων αλλά και στη διάγνωση, πρόληψη, αποκατάσταση. Λόγω μη εποχικότητας, μπορεί να συμβάλει στην οικονομική διαφοροποίηση και κερδοφορία με την αύξηση της απασχόλησης, διασφαλίζοντας την παροχή εγκαταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης με υλικούς πόρους και βελτίωση του κύκλου εργασιών κεφαλαίων.
Η πανδημία Covid-19 επηρέασε σημαντικά τον ιατρικού τουρισμό, ιδιαίτερα το 1ο εξάμηνο του 2020 όπου η εφαρμογή των ταξιδιωτικών και άλλων περιορισμών αλλά και η ασφυκτική πίεση των συστημάτων υγείας οδήγησαν σε αναβολές/ματαιώσεις της μετάβασης των ιατρικών τουριστών.
Ωστόσο, εισήγαγε επίσης έναν νέο κλάδο του ιατρικού τουρισμού, γνωστό ως τουρισμό εμβολίων και αφορούσε το ταξίδι σε προορισμούς με υπερεπάρκεια σε εμβόλια Covid-19. Παράλληλα, παρατηρήθηκε η ανάπτυξη υβριδικών μορφών όπως οι επισκέψεις τηλευγείας όπου στις ΗΠΑ παρατηρήθηκε αύξηση της τάξης του 154%.
Γενικά, η εκτίμηση είναι ότι ο ιατρικός τουρισμός θα ανακάμψει πλήρως και με ταχύτερους ρυθμούς από το σύνολο των θεματικών προιόντων Τουρισμού στα προ-πανδημικά επίπεδα, ενώ ο σύνθετος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης μεταξύ 2022-2030 αναμένεται στο 20%.
Η αισθητική χειρουργική, η καρδιοχειρουργική, η ορθοπεδική χειρουργική η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (IVF), η μεταμόσχευση οργάνων, κυττάρων και ιστών και η ογκολογία αποτελούν παγκοσμίως μερικές από τις top ειδικότητες. Ο κλάδος IVF με σταθερά υψηλές ροές παρουσίασε ιδιαίτερη «ανθεκτικότητα» την περίοδο της πανδημίας: η μείωση του αριθμού των ιατρικών τουριστών δεν ξεπέρασε το 10% , τάση που παρατηρήθηκε και στη χώρα μας σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία (στοιχεία Genesis, 2022).
Χώρες όπως η Ινδία, η Ταϊλάνδη και η Σιγκαπούρη – η οποία έχει ένα από τα καλύτερα συστήματα υγείας στον κόσμο-, εμφανίζουν από τις υψηλότερες δυναμική ανάπτυξης συνδυάζοντας χαμηλό κόστος – ειδικά οι δύο πρώτες- με στρατηγικές διαφοροποίησης (στρατηγική του branding στη Σιγκαπούρη), partnerships ιδιωτικού-δημόσιου τομέα, συγκροτημένη Εθνική Πολιτική και πιστοποίηση των Κέντρων από Διεθνείς Οργανισμούς.
Η ύπαρξη διάσπαρτων και διαφοροποιημένων στατιστικών στοιχείων /μεθοδολογικών εργαλείων δε βοηθά στην εκτίμηση της σχετικής θέσης και δυναμικής της χώρας μας. Η Ελλάδα έχει όλες τις δυνατότητες να βελτιώσει τη θέση της στον κλάδο: άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό, υποδομές, ποιοτικές υπηρεσίες, ασφάλεια, ευέλικτο κατά περίπτωση νομικό πλαίσιο ( IVF) αλλά και προσφορά ευκαιριών για διακοπές. Οι προτάσεις θα μπορούσε να περιλαμβάνουν:
– Εμφαση στην ενσωμάτωση μεταξύ ιατρικών, ξενοδοχειακών και υπηρεσιών ευεξίας/ SPA για την κάλυψη και νέων αναγκών αναδυόμενων αναγκών (post-covid αποκατάσταση)
– Aνάπτυξη συνεργασιών και συνέργειας του ιδιωτικού Τομέα με δημόσια νοσοκομεία (π.χ Πανεπιστημιακά) με στόχο τη βελτιστοποίηση κάλυψης των αναγκών.
– Ανάπτυξη ελκυστικών πακέτων ιατρικού τουρισμού συνδυάζοντας ποιότητα, οικονομία και τουριστικές δραστηριότητες.
– Παρακολούθηση, ανάλυση και δημοσιοποίηση των στοιχείων για: ροές των ιατρικών τουριστών, δείκτες ικανοποίησης, επανεισαγωγές, νοσηρότητα και θνησιμότητα. Γιατί η επαρκέστερη πληροφόρηση για την Ελλάδα ιδιαίτερα σε σχέση με άλλες ανταγωνιστικές χώρες με πρωταρχικό κίνητρο προσέλκυσης το χαμηλό κόστος θα έδινε ώθηση στον ιατρικό τουρισμό στη χώρα μας.
– Τέλος, ανάπτυξη μιας συνεκτικής και συνολικής Στρατηγικής ιατρικού τουρισμού με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων και παραγόντων που θα περιλαμβάνει πιστοποιήσεις κέντρων ιατρικού τουρισμού και ανάπτυξη Εθνικού Σχεδίου Ιατρικού Τουρισμού».
* Η Βίλμα (Βιλελμίνη) Καραγιάννη είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
