Σήμερα αναμένεται η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας (TCMB) για αύξηση των επιτοκίων, για πρώτη φορά τα τελευταία δύο χρόνια, αφού έως πρότινος ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν ήταν κατηγορηματικά αντίθετος, προκρίνοντας το φθηνό χρήμα ως εργαλείο για την πάταξη του πληθωρισμού.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις Οικονομολόγων της Goldman Sachs η αύξηση των επιτοκίων θα αγγίξει το 40%, από το τρέχον 8,5%, ενώ η Bank of America «βλέπει» αύξηση στο 25%, χωρίς να αποκλείει μεγαλύτερο ποσοστό. Η Deutsche Bank AG εκτιμά πως η αύξηση θα κινηθεί στο 20%, ενώ η Societe Generale και η Bloomberg Economics στο 15%.
Το μεσημέρι της Πέμπτης η επικεφαλής της TCMB Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν, αναμένεται να ανακοινώσει την αύξηση των επιτοκίων, προκειμένου να ισορροπήσει την τουρκική οικονομία μετά από μεγάλο διάστημα κρατικής παρέμβασης που στόχο είχε να στηρίξει την Τουρκική Λίρα, που όμως συνεχώς έχανε την αξία της. Τα τελευταία χρόνια ο Ερντογάν είχε οδηγήσει την Κεντρική Τράπεζα να προχωρήσει σε επανειλημμένες μειώσεις των επιτοκίων, συμβάλλοντας σοβαρά στην πτώση του εθνικού νομίσματος, το οποίο έχει χάσει άνω του 80% της αξίας του σε σχέση με το δολάριο την τελευταία πενταετία.
Πάντως σε ομιλία του το περασμένο Σάββατο σε Τούρκους εξαγωγείς, ο πρόεδρος Ερτογάν υπεραμύνθηκε της μείωσης του πληθωρισμό σε μονοψήφια επίπεδα από το σημερινό επίσημο ποσοστό του 40%, αν και σύμφωνα με ανεξάρτητους οικονομολόγους έχει ξεπεράσει το 100%. «Τώρα που τελείωσαν οι εκλογές, το χέρι μας είναι πιο δυνατό. Θα μειώσουμε τον πληθωρισμό σε μονοψήφιο νούμερο, αυτή θα είναι η προτεραιότητα της νέας οικονομικής ομάδας μας» δήλωσε.
Ωστόσο το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι εάν ο «τσάρος» της τουρκικής οικονομίας, υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σίμσεκ, καταφέρει να διατηρήσει την αυτονομία κινήσεων που του είχε υποσχεθεί ο Ερντογάν, προκειμένου να αναλάβει το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο. Τόσο ο Σίσμεκ όσο και η επικεφαλής η Ερκάν, πρώην τραπεζίτες της Wall Street, καλούνται να επαναφέρουν την εμπιστοσύνη των αγορών στην τουρκική οικονομία.
Ακόμη και ο σκληρός κυβερνητικός εταίρος Ντεβλέτ Μπαχτσελί, δήλωσε ότι «επώδυνα» μέτρα όπως η αύξηση των επιτοκίων είναι αναγκαία για την σταθεροποίηση της τουρκικής οικονομίας, αφήνοντας στην άκρη οικονομικά δόγματα που έχουν τις ρίζες του στο Ισλάμ και ήταν υπέρμαχος έως πρότινος ο ίδιος και ο Ερντογάν. «Η άποψή μας σε σχέση με τα επιτόκια είναι γνωστή και δεν έχει αλλάξει. Η αύξηση των επιτοκίων αποτελεί πολιτική επιλογή που ζημιώνει την παραγωγή. Αλλά υπάρχουν βραχυπρόθεσμα και ορισμένες φορές επώδυνα μέτρα που πρέπει να λάβει η Τουρκία για την οικονομική σταθερότητα», δήλωσε ο ηγέτης του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης και εταίρος του κυβερνητικού συνασπισμού.
Ο Τούρκος πρόεδρος είχε «αλλεργία» προς τα επιτόκια, αποκαλώντας τα «μητέρα και πατέρα όλων των κακών», απαγγέλοντας παλαιότερα στίχους από το Κοράνι. Οι τόκοι για τα δάνεια αντιμετωπίζονται ως riba (τοκογλυφία), που χαρακτηρίζεται ως χαράμ (απαγορευμένο). Πολλά εδάφια του Κορανίου παροτρύνουν τους πιστούς «να μην καταναλώνουν τόκο» επιφυλάσσοντας μάλιστα «οδυνηρές τιμωρίες» για όσους το κάνουν. Η προσήλωση του Ερντογάν στα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια, τα προηγούμενα χρόνια, επιτάχυνε τον πληθωρισμό και οδήγησε σε μαζικές εκροές από ξένους επενδυτές ομολόγων και μετοχών.
Στο μεταξύ την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 34%, για δεύτερη φορά μέσα στο 2023, ανακοίνωσε το υπουργείο Εργασίας αυξάνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις στην χώρα, την ώρα που το νέο οικονομικό επιτελείο έχει δεσμευθεί για την μείωση του πληθωρισμού σε μονοψήφιο νούμερο από το 40% όπου επισήμως αγγίζει σήμερα. Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί 9 κατώτατος μισθός θα αυξηθεί στις 11.402 λίρες ($483) αυτόν τον μήνα, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Εργασίας Βεντάτ Ισιχάν.
