Οι αποφάσεις των δύο αμερικανικών πολιτειών- Κολοντάντο και Μέιν-να αποκλείσουν τον Ντόναλντ Τραμπ από τα ψηφοδέλτιά τους για τις προκριματικές εκλογές του κόμματος για το προεδρικό χρίσμα, βασίζονται στη «ρήτρα εξέγερσης» του Συντάγματος των ΗΠΑ και θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές συνέπειες στις εκλογές του 2024, αναφέρει σε ανάλυσή της η εφημερίδα «Guardian» .
Αξιωματούχοι στο Κολοράντο και στο Μέιν αποφάνθηκαν ότι ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ δεν πληροί τα κριτήρια για να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για τον Λευκό Οίκο, επικαλούμενοι τον ρόλο του στην ανταρσία της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ το 2020.
Στις αρχές του μήνα, το Ανώτατο Δικαστήριο στο Κολοράντο αποφάσισε – με τέσσερις ψήφους υπέρ και τρεις κατά- να αφαιρέσει το όνομα του Τραμπ από τα ψηφοδέλτια για το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικανών. Ακριβώς το ίδιο έπραξε χθες και το Ανώτατο Δικαστήριο του Μέιν.
Οι δύο δικαστικές αποφάσεις σε Κολοράντο και Μέιν θα έχουν πιθανότατα σημαντικές νομικές και πολιτικές συνέπειες για τις εκλογές του 2024 ενώ βασίζονται σε μία διάταξη του αμερικανικού Συντάγματος, γνωστή ως «ρήτρα εξέγερσης», η οποία σπανίως εφαρμόζεται.
Το επιτελείο του Τραμπ ανακοίνωσε, όπως αναμενόταν, ότι θα ασκήσει έφεση κατά των δύο αποφάσεων στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, το οποίο θα μπορούσε κάλλιστα να τις καταργήσει. Παρόμοιες αγωγές εξελίσσονται σε δικαστήρια και άλλων πολιτειών.
Τι είναι η «ρήτρα εξέγερσης» και γιατί χρησιμοποιήθηκε;
Με βάση την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Κολοράντο, για πρώτη φορά, ένας υποψήφιος για το προεδρικό χρίσμα, κρίνεται μη επιλέξιμος για τον Λευκό Οίκο σύμφωνα με το Σύνταγμα στην ιστορία της χώρας. Ουδέποτε έχει αποκλειστεί υποψήφιος για την προεδρία από το ψηφοδέλτιο βάσει της «ρήτρας εξέγερσης», έσπευσε να σχολιάσει το σχετικό δημοσίευμα.
Το δικαστήριο του Κολοράντο, πάντως, αιτιολογώντας την απόφασή του, ανέφερε ότι οι προσπάθειες του τέως προέδρου «να ανατρέψει τα αποτελέσματα των εκλογών του 2020 ισοδυναμούν με συμμετοχή του σε ανταρσία, και το άρθρο 3 της 14ης τροπολογίας, που επικυρώθηκε μετά τον εμφύλιο πόλεμο, απαγορεύει στους εξεγερμένους να ασκούν ομοσπονδιακά αξιώματα, συμπεριλαμβανομένης της προεδρίας».
Προστίθεται ακόμη: «Δεν καταλήγουμε σε αυτά τα συμπεράσματα ελαφρά τη καρδία. Έχουμε επίγνωση του μεγέθους και της βαρύτητας των ερωτημάτων που τίθενται τώρα ενώπιόν μας. Έχουμε επίσης κατά νου το σοβαρό καθήκον μας να εφαρμόζουμε τον νόμο, χωρίς φόβο ή εύνοια και χωρίς να επηρεαζόμαστε από τις αντιδράσεις του κοινού στις αποφάσεις που ο νόμος επιβάλλει να λαμβάνουμε».
Το άρθρο 3 της 14ης τροπολογίας, που αναφέρεται επίσης ως «ρήτρα εξέγερσης», αποκλείει οποιονδήποτε από το Κογκρέσο, τον στρατό και τα ομοσπονδιακά και πολιτειακά αξιώματα που κάποτε ορκίστηκε να υπερασπιστεί το Σύνταγμα, αλλά στη συνέχεια «συμμετείχε» σε «εξέγερση» εναντίον του.
