Ελλάδα

Λίφτινγκ στην οδό Σταδίου: Από την παρακμή της κρίσης στη νέα εποχή

Από την απόλυτη παρακμή στη… μισή αναγέννηση και τώρα στην προσπάθεια για ολική επαναφορά. Εννιά projects, με τα περισσότερα εξ αυτών να βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και άλλα στα σκαριά, φιλοδοξούν να δώσουν νέα πνοή σε έναν από τους ιστορικότερους δρόμους της Αθήνας. Την οδό Σταδίου, έναν δρόμο που κάποτε, πριν από κάποιες δεκαετίες, έσφυζε 24 ώρες το 24ωρο από ζωή, φως, κόσμο, κίνηση, αλλά και κάθε λογής δραστηριότητες.

Projects που αφορούν κυρίως το τμήμα της από τη Χρήστου Λαδά μέχρι και την Ομόνοια, περιλαμβάνοντας ανακαινίσεις κτιρίων, είτε κλειστών που προορίζονται να αξιοποιηθούν κυρίως ως ξενοδοχεία ή χώροι γραφείων, είτε σε λειτουργία που αλλάζουν την όψη τους, σημαντικές αναπλάσεις όπως της πρώην Στοάς Αρσακείου, άνοιγμα νέων καταστημάτων, παρεμβάσεις σε πολλά σημεία. Και που αναμένεται να καλύψουν -εν μέρει έστω- το χάσμα εμπορικότητας, κυκλοφορίας και καλαισθησίας μεταξύ των δύο ακραίων τμημάτων της Σταδίου. Βεβαίως, πρόκειται για μια υπόθεση σε εξέλιξη. Και μια πορεία που θα απαιτήσει χρόνο. Τα σημάδια της κρίσης παραμένουν, δεν βρίσκεται σε πλήρη αποδρομή ακόμη, αλλά η προοπτική είναι πλέον εντελώς διαφορετική και όλα τα μηνύματα συγκλίνουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Η ιστορία της πόλης

Μιλάμε για έναν δρόμο απόλυτα ταυτισμένο με τη νεότερη ιστορία της Αθήνας και την πολιτική, οικονομική – εμπορική, πολιτισμική και κοινωνική διαδρομή της. Για δεκαετίες, ο πλέον πολυσύχναστος δρόμος της πρωτεύουσας για αγορές, συναλλαγές με τράπεζες και Δημόσιο, ψυχαγωγία, με πλειάδα κινηματογράφων, θεάτρων, κέντρων διασκέδασης, καφέ και ζαχαροπλαστείων πάνω στην ίδια και στις παρόδους της και αμέτρητα εμπορικά καταστήματα, όπως και βιβλιοπωλεία. Και πάνω απ’ όλα με κόσμο, πολύ κόσμο, στα όρια του συνωστισμού τις πιο πολλές ώρες της ημέρας.

Εικόνες που αφθονούν πλέον μόνο στις παλιές ασπρόμαυρες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, που υπενθυμίζουν ότι ήταν κι αυτή δρόμος διπλής κατεύθυνσης, συνδέοντας τις δύο σημαντικότερες πλατείες της πρωτεύουσας. Της Ομόνοιας και του Συντάγματος, μέσω εκείνης των θρήνων και των οδυρμών, της Κλαυθμώνος. Μαζί, ίσως και δύο κόσμους. Της πιο αστικοποιημένης, παραδοσιακής Αθήνας και της καινούριας, που άρχισε να χτίζεται ανεξέλεγκτα προς πάσα κατεύθυνση μετά τον πόλεμο. Με διαφορετικά κοινωνικά χαρακτηριστικά, προσλαμβάνουσες, αλλά και τολμηρές μείξεις μεταξύ τους. Αλλάζοντας ακόμη και ονόματα, για λίγο έστω, από Σταδίου σε Τσόρτσιλ, μετά σε Ρούζβελτ και ξανά Σταδίου.

Τα χρόνια της παρακμής

Στην πορεία του χρόνου όμως ο δρόμος, που στα αρχικά πλάνα προοριζόταν να συνδέει την Ομόνοια με το Παναθηναϊκό Στάδιο, εξ ου και η ονομασία, αλλά προσέκρουσε στα σχέδια ανέγερσης των παλιών και των νέων Ανακτόρων, έχασε τη λάμψη, τον κόσμο και την εμπορικότητά του. Η Σταδίου από «δρόμος που δεν κοιμάται ποτέ», κάτι σαν την 5th Avenue της Νέας Υόρκης, περιέπεσε σταδιακά σε μακρά χειμερία κατάθλιψη, αποτυπώνοντας με τη δική της παρακμή και μια ολόκληρη διαδρομή υποβάθμισης έως και ερήμωσης -σε ορισμένα σημεία- του ιστορικού και όχι μόνο κέντρου της Αθήνας, συνοδεία ραγδαίας αλλαγής της πληθυσμιακής του σύνθεσης, με εγκατάλειψη από τους γηγενείς και έκρηξη της εγκληματικότητας.

Με την κρίση των μνημονίων η παρακμή της Σταδίου κορυφώθηκε. Η απαρχή όμως εντοπίζεται στα πρώτα χρόνια μετά τη Μεταπολίτευση, ιδίως μετά το κύμα των ανεξιχνίαστων εμπρησμών στον «Κατράντζο», στα Χαυτεία, στις 19 Δεκεμβρίου 1980, μαζί και με το παρακείμενο «Μινιόν», και το «Athenee» (Αφοί Τσιτσόπουλοι), στις 3 Ιουνίου 1981, μαζί με τον «Κλαουδάτο», στην κοντινή πλατεία Κοτζιά. Στα αποκαΐδια αυτών των πολυκαταστημάτων, που τις πόρτες τους καθημερινά περνούσαν δεκάδες χιλιάδες καταναλωτές, ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για την αποκαθήλωση της Σταδίου.

Την αποστροφή των Αθηναίων για το θέαμα αυτό και τη στροφή των καταναλωτών σε πρώτη φάση στις πιο ασφαλείς περιοχές του κέντρου (Κολωνάκι, Ερμού) και στις εκτός αυτού νεο-αναπτυσσόμενες αγορές (Γλυφάδα, Κηφισιά κ.λπ.) ήρθε να ενισχύσει το γεγονός ότι η Σταδίου αποτέλεσε πολύ συχνά και «θέατρο επιχειρήσεων» για διαδηλώσεις, επεισόδια, στην καλύτερη περίπτωση διακοπή της κυκλοφορίας και πάντα παράλυση της αγοράς. Πώς να αντέξει;

Πριν καν την κρίση χρέους της χώρας και την περιπέτεια στην οποία εισήλθε, η Σταδίου ήδη μετρούσε δεκάδες λουκέτα και κατέγραφε στις ερειπωμένες, άλλοτε ζωογόνες στοές της τους πρώτους αστέγους, μονίμως κατεβασμένα ρολά σε όλα τα κτίρια, τράπεζες και μαγαζιά και κυρίως την ερημιά, την αίσθηση της εγκατάλειψης και το βαθύ σκοτάδι.

Ρημαγμένα κτίρια στην πλευρά προς Ομόνοια, ημίφως από Κλαυθμώνος προς Σύνταγμα και αίσθηση κανονικότητας μόνο από την Παλιά Βουλή και πέρα. Κάτι που εν πολλοίς οφείλεται στην έναρξη λειτουργίας του City Link, αλλά και την ανθεκτικότητα των εγγύς της πλατείας Συντάγματος καταστημάτων.

Δημοφιλέστερα

To Top