Αν ανατρέξει κάποιος στα όσα έχουν γραφτεί σήμερα στις ρωσικές εφημερίδες, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όσα έχουν ειπωθεί από εχθές από τους ανθρώπους που επί τρία χρόνια προπαγανδίζουν και απειλούν τη Δύση με πυρηνικό ολοκαύτωμα από τις συχνότητες της ρωσικής τηλεόρασης, δεδομένα παίρνει μία γεύση για το τι φέρνει το τηλεφώνημα του Αμερικανού προέδρου στον Ρώσο ομόλογό του, αλλά και το τι υπάρχει μπροστά -και αυτό φαντάζει όλο και πιο δραματικό, αλλά και σκοτεινό για την Ευρώπη.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ξεκάθαρο πως θέλει να κλείσει με οποιονδήποτε τρόπο το κεφάλαιο «πόλεμος στην Ουκρανία», αλλά δεν τον ενδιαφέρει εάν αυτή η κίνηση θα είναι παροδική και στο τέλος της διαδρομής θα είναι ένα ακόμη κεφάλαιο στις ουκρανορωσικές συγκρούσεις, που ανοιχτά μαίνονται από το 2014, αλλά στο παρασκήνιο μετρούν περισσότερες από δύο δεκαετίες.
Ο τρόπος με τον οποίο τοποθετείται ο Αμερικανός πρόεδρος σε έναν πόλεμο που δεν ξεκίνησε η Ουκρανία, «χρωματίζοντας» επίμονα κυρίως τις αμερικανικές οικονομικές δαπάνες, που ο ίδιος ανεβάζει στα 350 δισεκατομμύρια δολάρια, δείχνει πως για την Ουάσιγκτον σήμερα πρέπει τα όπλα να μπουν παρά πόδα, γιατί «ο πόλεμος κάνει κακό στις business». Η αναγωγή και η μετάφραση των πάντων σε μάκρο ή και μικρο-οικονομικά δεδομένα μπορεί να μην είναι καινοφανής, αλλά ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκάθαρα την έχει αναγάγει σε επιστήμη. Ο Αμερικανός πρόεδρος επιλέγει να προτάξει δύο βασικούς παράγοντες, θεωρώντας όλα τα υπόλοιπα δευτερεύοντα και στο δικό του θυμικό ανάξια ανάλυσης και ελέγχου από τον ίδιο.
Οι άξονες της λύσης που προωθεί ο Τραμπ
Για τον Αμερικανό πρόεδρο η λύση μπορεί να έρθει μόνο μέσα από το δόγμα «ειρήνη δια της ισχύος». Ο Τραμπ, αλλά και ο υπουργός Άμυνας, ο οποίος βρίσκεται σε ευρωπαϊκό έδαφος, ξεκαθαρίζουν πως οι ΗΠΑ είναι μεν πανίσχυρες, αλλά δεν θα βρίσκονται παντού. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ αντιλαμβάνεται όλες τις διμερείς σχέσεις ως σχέσεις άσκησης επιρροής, αλλά κυρίως ως σχέσεις που πρέπει να παράγουν στο τέλος της διαδρομής κέρδος -και μάλιστα αμιγώς οικονομικό.
Στην περίπτωση της Ουκρανίας, ο Τραμπ δεν επέλεξε τυχαία να προτάξει την τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και να αφήσει για αρκετές ώρες στο «περίμενε» τον Ουκρανό ομόλογό του. Οι ΗΠΑ του Τραμπ αναμένουν μία δεσμευτική υπογραφή στο συμβόλαιο διασφάλισης αυτού που για τον Τραμπ δεν είναι στήριξη μίας συμμάχου έναντι ενός εισβολέα, αλλά μία επενδυτική κίνηση. Η Ουκρανία έχει ήδη ως φαίνεται δεσμευθεί να πληρώσει με τους φυσικούς της πόρους την αμερικανική βοήθεια, αλλά και πάλι αυτό δεν είναι αρκετό, ώστε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να ενημερωθεί πρώτος γι’ αυτό που αποτελεί το μέλλον του ίδιου του λαού του.
Στην ομιλία του από το Οβάλ Γραφείο την Τετάρτη, ο Τραμπ μάλιστα δεν δίστασε να απαντήσει πως ίσως η Ουκρανία να μην είναι μέρος της λύσης άμεσα… Ο ισχυρότερος άνθρωπος στον κόσμο ξεκάθαρα και ανοιχτά υπογραμμίζει πως ο πρόεδρος της χώρας που επέλεξε να θυσιάσει τους ίδιους της τους πολίτες, για να αντισταθεί σε μία υπερδύναμη, δεν μπορεί να βρίσκεται στο ίδιο τραπέζι με τον άνθρωπο που το προκάλεσε. Δεν είναι επίσης καθόλου τυχαίες οι αναφορές Τραμπ στα ποσοστά δημοφιλίας του Ζελένσκι στο εσωτερικό, αλλά και η «παρότρυνση» να πάει άμεσα σε εκλογές…
Ο Αμερικανός πρόεδρος, πέρα από την Ουκρανία, ξεκαθαρίζει πως ανάμεσα στις δικές του ΗΠΑ και τον πόλεμο μεσολαβεί ένας ωκεανός. Η Ευρώπη για τον Τραμπ οφείλει στις ΗΠΑ περισσότερα σε επενδύσεις και χρήματα και η Ουκρανία θα είναι ο τρόπος να επιστρέψουν όσα κατά τον Αμερικανό πρόεδρο χρωστούν. Οι ΗΠΑ του Τραμπ δεν θα στείλουν αμερικανικά στρατεύματα ως εγγυητές ακόμη και σε περίπτωση συμφωνίας στα ουκρανικά εδάφη και η Ουάσιγκτον ουσιαστικά αφήνει μόνη την Ευρώπη να λύσει τον γόρδιο δεσμό με τη Μόσχα.
Ακόμη κι αν μία συμφωνία υπογραφεί, η Ρωσία δεν θα επανέλθει άμεσα στο προσκήνιο των σχέσεων και δεν είναι καθόλου εύκολο να πείσει όσους εδώ και τρία χρόνια απειλεί με διηπειρωτικούς πυραύλους και ολική καταστροφή πως τα τρία χρόνια αιματοχυσίας ήταν μία «κακή παρένθεση». Μέσα από τη Ρωσία, ο Τραμπ πιέζει τους πάντες, επιδιώκοντας τη μικρότερη δυνατή οικονομική έκθεση για τη χώρα του, αλλά και τη μεγαλύτερη δυνατή προσωπική προβολή. Πριν από 20 ημέρες είχε μεταξύ σοβαρού και αστείου άλλωστε δηλώσει πως αξίζει το Νόμπελ Ειρήνης, αλλά δεν θα του το δώσουν…
Η Ευρώπη που έχει σημαντικό μερίδιο ευθύνης, αλλά και δύσκολο δρόμο
Για τα όσα σήμερα λαμβάνουν χώρα η Ευρώπη δεν αρθρώνει καμία ουσιαστική δημόσια και επίσημη ένσταση. Δεν υπάρχει ένας πολιτικός ηγέτης στην ήπειρό μας να επιχειρηματολογήσει ενάντια στο αφήγημα Τραμπ και να προωθήσει την ιστορική ευθύνη της Δημοκρατίας να διαφυλάσσει, πέρα από τα τοπικά συμφέροντα, και τις κοινές αξίες. Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ σε ευρωπαϊκό έδαφος, αφού συναντήθηκε με τους υπουργούς Άμυνας της Συμμαχίας, δεν δίστασε να υπογραμμίσει: «Οι σημαίες δεν πυροβολούνται, οι αξίες δεν πυροβολούνται, το σημαντικό είναι οι επενδύσεις στην αμυντική βιομηχανία και η αυτοπροστασία σας. Δεν θα είμαστε παντού».
Η παρουσία Τραμπ στην κορυφαία θέση άσκησης εξουσίας στον κόσμο και ο τρόπος με τον οποίο προωθεί τη δική του ατζέντα είναι μία μεγάλη ευκαιρία για κάθαρση και ριζική αναδιάρθρωση και στα καθ’ ημάς. Το έλλειμμα σε αξιόλογο πολιτικό προσωπικό είναι πλέον ξεκάθαρο και διαχρονικό και η αλήθεια είναι πως, εάν ακόμη και σήμερα υπάρχουν χώρες, πολιτικοί και θεσμοί που πιστεύουν ότι «μπόρα είναι, θα περάσει», θέτουν σε μεγαλύτερο απ’ όσο φαντάζονται κίνδυνο την ενότητα, το μοναδικό πραγματικό όπλο που η Ένωση θα πρέπει διάφανα και δυναμικά να ενισχύσει, ώστε να μην καλείται ή σέρνεται σε διαπραγματεύσεις που υποθηκεύουν και απειλούν την ύπαρξή της.
Ο χρόνος δεν είναι δεδομένα με το μέρος μας και τα όσα πρέπει να κάνουμε ως Ευρώπη είναι πάρα πολλά. Αυτό δεν θα πρέπει να αποτελέσει τροχοπέδη και ανάχωμα, αλλά έναυσμα. Ακόμη κι εάν υπάρχουν ακόμη κάποιοι που εξακολουθούν να θεωρούν τα όσα η Γαλλία έχει εδώ και τουλάχιστον χρόνια προτείνει για ευρωστρατό, ευρωσύνταγμα και ενιαία ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία, ουτοπικά δεν διαψεύδονται από την ιστορία, αλλά από την ίδια την πραγματικότητα.
