Επισήμως το «Κόμμα για την Ελευθερία» (PVV) έχει μόνο ένα μέλος: τον Γκέερτ Βίλντερς. Όλοι οι υπόλοιποι αξιωματούχοι του κόμματος θεωρούνται απλοί υποστηρικτές του ξενόφοβου και αντι-ισλαμιστή πολιτικού. Πέρασαν 18 ολόκληρα χρόνια από τότε που ο ίδιος εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής. Στις εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου το κόμμα του αναδείχθηκε πρώτη δύναμη με 24%. Τώρα ο Βίλντερς φαίνεται να επιτυγχάνει στην Ολλανδία αυτό που ονειρεύονται οι ακροδεξιοί της AfD στη Γερμανία: την ανάληψη κυβερνητικής ευθύνης σε μία κυβέρνηση συνασπισμού με δύο συντηρητικά κόμματα, αλλά και με το φιλελεύθερο VVD του απερχόμενου πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε.
Το αντίτιμο που καταβάλλει για όλα αυτά ο Γκέερτ Βίλντερς είναι ότι δεν αναλαμβάνει ο ίδιος την πρωθυπουργία. Ιδιαίτερα το φιλελεύθερο κόμμα VVD δεν θα μπορούσε να αποδεχθεί σε καμία περίπτωση αυτή την αξίωση. Μία άλλη ιδιαιτερότητα της νέας, τετρακομματικής κυβέρνησης είναι ότι αποτελείται μόνο κατά το ήμισυ από πολιτικούς με σαφή κομματική προέλευση. Οι υπόλοιποι υπουργοί θα είναι τεχνοκράτες.
«Η πιο αυστηρή πολιτική ασύλου»
Κύρια προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης θα είναι μία «ριζοσπαστική στροφή» στο μεταναστευτικό ζήτημα. «Θα εφαρμόσουμε την πιο αυστηρή πολιτική ασύλου όλων των εποχών» δήλωσε ο Γκέερτ Βίλντερς το απόγευμα της Τετάρτης. Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι θα απελαθούν πάραυτα, ακόμη και με τη βία αν χρειαστεί, οι αλλοδαποί που βρίσκονται στη χώρα χωρίς να διαθέτουν νόμιμη άδεια παραμονής. Σημειωτέον ότι παλαιότερα η ολλανδική πολιτική για το άσυλο είχε θεωρηθεί μοντέλο για όλη την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η αυστηροποίηση της πολιτικής ασύλου ήταν και ο κύριος λόγος για την κατάρρευση της προηγούμενης κυβέρνησης συνασπισμού υπό τον Μαρκ Ρούτε του κόμματος VVD. Τα υπόλοιπα κόμματα της συγκυβέρνησης δεν ήθελαν να αποδεχθούν ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο που περιορίζει τις δυνατότητες επανένωσης των οικογενειών για μετανάστες που διαμένουν στην Ολλανδία. Το 2023 είχαν καταθέσει αίτηση για χορήγηση ασύλου περίπου 70.000 άνθρωποι, δηλαδή σχεδόν τόσοι, όσοι και το 2015, στο απόγειο της προσφυγικής κρίσης στην Ευρώπη.
«Διάλειμμα» στην κριτική προς το Ισλάμ
Στο παρελθόν ο Γκέερτ Βίλντερς είχε κάνει όνομα- στην Ολλανδία αλλά και διεθνώς- ως σκληρός πολέμιος του Ισλάμ. Κατά την άποψή του το Ισλάμ δεν είναι απλώς μία θρησκεία, αλλά ένα συγκεκριμένο «πολιτικό πρόγραμμα». Ζητούσε ακόμη και την επιβολή φόρου στην ισλαμική μαντήλα. Στις μετεκλογικές διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης οι Ολλανδοί βλέπουν έναν άλλον Βίλντερς. «Δεν πρόκειται να συζητήσουμε για το Κοράνι, για τα μουσουλμανικά τεμένη ή για τα ισλαμικά σχολεία» αναφέρει ο ίδιος.
Μερικές από τις εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης: οι αγρότες θα ευεργετηθούν με μεταβατικές διατάξεις για την επίτευξη των κλιματικών στόχων. Το όριο ταχύτητας στους αυτοκινητοδρόμους αυξάνεται και πάλι στα 130 χλμ./ώρα. Μειώνονται οι θέσεις εργασίας στον δημόσιο τομέα, ενώ γίνονται περικοπές στη δημόσια ραδιοτηλεόραση. Από την άλλη πλευρά αυξάνονται οι επενδύσεις σε νέες κατοικίες και στην πυρηνική ενέργεια. Η αρχική απαίτηση του PVV για αποχώρηση από την ΕΕ δεν αναφέρεται καν στη συμφωνία για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης. Θεωρείται ωστόσο βέβαιο ότι η Χάγη θα αντιμετωπίσει με κριτική διάθεση μία νέα διεύρυνση της ΕE προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Νέος στόχος: η Ευρώπη
Συμμετέχοντας στη νέα κυβέρνηση ο Γκέερτ Βίλντερς ασφαλώς θα αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στην ολλανδική πολιτική και θα εντείνει τις προσπάθειες για να επιτύχει τον επόμενο στόχο του, που δεν είναι άλλος από μία ισχυρή εκπροσώπηση στις Βρυξέλλες. Σήμερα δεν διαθέτει ούτε έναν ευρωβουλευτή, αλλά οι δημοσκοπήσεις φέρνουν το PVV να προηγείται στις προτιμήσεις των Ολλανδών ψηφοφόρων με 22%. Αν επιβεβαιωθούν, το κόμμα του Βίλντερς θα εκλέξει επτά από τους συνολικά 31 Ολλανδούς ευρωβουλευτές, οι οποίοι κατά πάσα πιθανότητα θα ενταχθούν στην πολιτική ομάδα «Ταυτότητα και Δημοκρατία» (ID), την πέμπτη σε μέγεθος πολιτική δύναμη της Ευρωβουλής.
Για «κυβέρνηση ελπίδας» κάνουν λόγο τα τέσσερα κόμματα που συναποτελούν τον νέο κυβερνητικό συνασπισμό στη Χάγη. Πρόκειται για ένα πείραμα, ακόμη και για τα δεδομένα των Ολλανδών, που θεωρούν αυτονόητες τις πολυκομματικές κυβερνήσεις. Η εφημερίδα De Volkskrant σχολιάζει: «Πολλά εξαρτώνται από το πρόσωπο που θα επιλεγεί για το αξίωμα του πρωθυπουργού. Αν καταφέρει να παρουσιάσει ένα λειτουργικό σχήμα, θα πρόκειται για κάτι μοναδικό στην κοινοβουλευτική ιστορία της χώρας. Εάν αποτύχει, δεν χρειάζεται να εξετάσουμε άλλες εναλλακτικές λύσεις. Μοναδική διέξοδος θα ήταν η προκήρυξη νέων εκλογών».
