Τα σήματα που φθάνουν τα τελευταία 24ωρα στην Αθήνα περί πιθανότητας δανεισμού των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο επιβεβαιώνουν τη θετική αλλαγή που ανέμενε στο θέμα η Αθήνα μετά την ανάδειξη της κυβέρνησης των Εργατικών του Κιρ Στάρμερ στο Λονδίνο.
Το μήνυμα εστάλη με τον πιο επίσημο τρόπο από τον ίδιο τον υπουργό Πολιτισμού της νέας κυβέρνησης, Κρις Μπράιαντ. Απαντώντας σε γραπτή ερώτηση στη Βουλή, ο Μπράιαντ είπε ότι το θέμα του δανεισμού των Γλυπτών εναπόκειται στη διοίκηση του Βρετανικού Μουσείου και επισήμανε την «εποικοδομητική συνεργασία» που είχε ο επικεφαλής του μουσείου, Τζορτζ Οζμπορν, με την ελληνική κυβέρνηση.
Η «Καθημερινή» επικαλείται με αρμόδιες πηγές στην Αθήνα, σύμφωνα με τις οποίες υπάρχει αισιοδοξία, παρά το γεγονός ότι θα πάρει καιρό μια συμφωνία, ενώ επιβεβαιώνεται και η άριστη ατμόσφαιρα στις σχετικές επαφές Αθηνών – Λονδίνου. Και τούτο διότι ουσιαστικά θα πρέπει να βρεθεί μια λύση που θα σέβεται τις «κόκκινες γραμμές» και των δύο πλευρών.
Σύμφωνα πάντα με την «Καθημερινή» για το Λονδίνο δεν τίθεται ζήτημα αλλαγής του νόμου του 1963 που απαγορεύει την απεμπόληση της ιδιοκτησίας. Και, βεβαίως, για την Αθήνα δεν νοείται αποδοχή δανεισμού, καθώς θα αποτελούσε έμμεση αποδοχή ιδιοκτησίας των Γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο. Αυτόν τον περίπλοκο νομικό γρίφο καλούνται να λύσουν οι δύο πλευρές, με την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια να έχει κερδίσει κάποιους –άλλοτε ανέλπιστους– πόντους, όπως για παράδειγμα την τουρκική διάψευση ότι υπάρχει φιρμάνι για εξαγωγή των Γλυπτών από τους Οθωμανούς προς τον Ελγιν.
Οπως επισημαίνουν σε σχετικό δημοσίευμά τους οι Times του Λονδίνου, η απάντηση του Μπράιαντ στη Βουλή συνιστά ξεκάθαρη αλλαγή τόνου σε σχέση με την προηγούμενη κυβέρνηση των Συντηρητικών. Η φάση «παύσης» στην οποία είχαν εισέλθει οι σχετικές ελληνοβρετανικές επαφές για το θέμα, λόγω της εσωστρέφειας των Τόρηδων τα προηγούμενα χρόνια (με αποκορύφωμα την άκομψη ακύρωση της συνάντησης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον τότε ομόλογό του Ρίσι Σούνακ), έχει πλέον ξεπεραστεί.
Ο Στάρμερ, όπως επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα, ενδέχεται να χρησιμοποιήσει το θέμα της επιστροφής ως μέρος μιας «επίθεσης γοητείας» προς την Ευρώπη, με την οποία επιθυμεί να αναθερμάνει τις σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου.
Για την εξεύρεση μιας νομικής φόρμουλας που θα γεφυρώνει τη νομική διαφορά, επιτρέποντας τη μόνιμη επιστροφή των Γλυπών, έχει κάνει εντατικές επαφές ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης (οι περισσότερες υπό άκρα μυστικότητα), πέρα βέβαια από την καθ’ ύλην αρμόδια υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Ο κ. Γεραπετρίτης ήδη βρίσκεται σε επαφή και γι’ αυτό το θέμα με τον νέο Βρετανό υπουργό Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι.
Ο κ. Μπράιαντ υπέδειξε ποια φόρμουλα θα προτιμούσε η βρετανική πλευρά, παραπέμποντας στην «επιτυχία» της συμφωνίας ανάμεσα στο Βρετανικό Μουσείο και στο Μουσείο Βικτόρια και Αλμπερτ με το μουσείο του Παλατιού Μανχίγια της Γκάνας για επιστροφή 32 χρυσών και ασημένιων αντικειμένων που είχαν κλαπεί πριν από 150 χρόνια. Η συμφωνία δανεισμού είναι τριετής, με τη δυνατότητα επέκτασης για ακόμα τρία χρόνια.
Το θέμα λαμβάνει, πάντως, ευρύτερες διαστάσεις στο Λονδίνο, καθώς οι Times στο χθεσινό κύριο άρθρο τους τάσσονται υπέρ του «παραθύρου» που άνοιξε η κυβέρνηση Στάρμερ για δανεισμό των «Ελγίνειων Μαρμάρων», όπως τα χαρακτηρίζει. Στο κύριο άρθρο τους οι «Τάιμς» κάνουν ένα μικρό ιστορικό για το θέμα από την κοινοβουλευτική έρευνα που έγινε το 1816 για την «απόκτηση» κάποιων γλυπτών από τον Λόρδο Ελγιν. Η αλλαγή του ύφους που διαπιστώνουν και οι «Τάιμς» από την κυβέρνηση Στάρμερ αποτελεί, όπως καταλήγει το κύριο άρθρο, «ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, προς μια διευθέτηση που θα προήγε την εκτίμηση των αρχαιοτήτων αλλά και τη θέση της Βρετανίας μεταξύ των εταίρων της».
