Η Αττική βιώνει μια περίοδο μειωμένων εισροών στους ταμιευτήρες που αδειάζουν σταθερά και αποθεμάτων που υποχωρούν προς ιστορικά χαμηλά επίπεδα αποτελώντας την πιο σκληρή εικόνα που έχει δει το υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια.
Δεν πρόκειται για μια απλή μείωση αλλά για μια παρατεταμένη περίοδο ανομβρίας, στην οποία κάθε σταγόνα έχει αξία και κάθε κυβικό μέτρο νερού μετατρέπεται σε ζήτημα σχεδιασμού, πρόνοιας και, τελικά, επιβίωσης ενός συστήματος που μέχρι πρόσφατα θεωρούσαμε αδιαπραγμάτευτα σταθερό και δεδομένο.
Σύμφωνα με το διαχειριστικό σχέδιο που εκπονήθηκε από το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο για λογαριασμό της ΕΥΔΑΠ για την υδρολογική περίοδο 2025-2026, η κρίση δεν προέρχεται από υπερκατανάλωση αλλά από έλλειψη νερού.
Οι αριθμοί δεν αφήνουν χώρο για αισιοδοξία χωρίς σχέδιο καθώς οι ταμιευτήρες κινούνται κάτω από το 30% της χωρητικότητάς τους, ο Βοιωτικός Κηφισός γράφει πέντε συνεχόμενα χρόνια κάτω από τον μέσο όρο και οι απώλειες στο δίκτυο ξεπερνούν πλέον το 12%, αποτυγχάνοντας να συγκρατήσουν ποσότητες που σε κανονικές περιόδους θα ήταν επαρκείς.
Τί εξυπηρετούν τα μέτρα
Η Αθήνα δεν κινδυνεύει άμεσα με λειψυδρία. Κινδυνεύει, όμως, αν επιμείνει στην αδράνεια.
Η κήρυξη της Αττικής όπως και του Μεγανησίου στην Λευκάδα, έπειτα από Λέρο και Πάτμο, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας δεν είναι μια συμβολική κίνηση, αλλά μια αναγκαιότητα που επιτάσσεται ως όπλο για την αντιμετώπιση των περιορισμένων αποθεμάτων νερού αλλά και της λήψης μέτρων για τα αναγκαία έργα υποδομής. Επιτρέπει στο κράτος, τους δήμους και στην ΕΥΔΑΠ να παρακάμψουν τις χρονοβόρες διαδικασίες δημοπράτησης και να προχωρήσουν σε έργα υδροδότησης με πολύ ταχύτερες διαδικασίες.
Σε κανονικές συνθήκες, κάθε μεγάλο έργο απαιτεί ανοικτό διαγωνισμό, κύκλους ενστάσεων, εγκρίσεις από πολλαπλές υπηρεσίες και πληθώρα περιβαλλοντικών όρων μια διαδρομή που συχνά εκτείνεται σε χρόνια.
Με την ενεργοποίηση του μηχανισμού έκτακτης ανάγκης, επιτρέπεται η παράκαμψη μέρους αυτών των σταδίων και ανοίγει ο δρόμος για κλειστού τύπου αναθέσεις σε συγκεκριμένες τεχνικές εταιρείες όταν απαιτείται άμεση υλοποίηση, όπως συνέβη αντίστοιχα στα έργα Daniel στη Θεσσαλία.
Ταυτόχρονα, με τον μηχανισμό αυτό συμπιέζεται δραστικά ο χρόνος έκδοσης αδειών και εγκρίσεων. Μελέτες, τεχνικά πρωτόκολλα και περιβαλλοντικές διαδικασίες μπορούν να ολοκληρώνονται σε μήνες αντί για χρόνια, με μοναδικό κριτήριο την αμεσότητα στην υδροδοτική ασφάλεια. Αυτό το στοιχείο είναι εξαιρετικά κρίσιμο σε περιόδους όπου η καθυστέρηση μετριέται σε κυβικά νερού και κάθε μήνας μπορεί να μετατρέψει μια κρίση πίεσης σε πραγματική έλλειψη.
Η κήρυξη μιας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν λύνει το πρόβλημα της λειψυδρίας αλλά λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής ταχύτητας. Κάνει το κράτος ικανό να προλάβει αντί να θεραπεύσει, με έργα σε ταμιευτήρες, αγωγούς, νέες γεωτρήσεις ή ακόμη και σε διαχείριση πόρων με διαδικασίες fast-track.
